Rekreatif Faaliyetlerin Alzheimer Hastaları Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 1, 678 - 689, 30.03.2023

Adnan Akın , Mehtap Baş , Aliye Akın

https://doi.org/10.11616/asbi.1222657

Öz

Alzheimer hastalığı, bilişsel ve davranışsal alanda hasta bireylerde performans düşüklüğü ortaya çıkaran ve yaşam kalitesini ciddi oranda düşüren hızlı bir biçimde ilerleyen nörodejeneratif bir hastalıktır. Hastaların yaşam kalitelerini yükseltmek amacıyla turizm ve rekreasyon faaliyetlerinden yararlanılmaktadır. Çalışmada Alzheimer hastalarına terapi ve tedavi amacıyla uygulanan rekreatif faaliyetlerin hastalar üzerinde oluşturduğu değişimleri, psikolojik ve fiziksel kazanımları ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden örnek olay incelemesi kullanılmış olup Alzheimer hasta ve hasta yakınlarını bir araya getirmek, hastaları rehabilite etmek amacıyla Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından kurulan merkezin çalışanları/eğitmenleri ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Buna göre uygulanan rekreatif etkinliklerin hastalar üzerinde; duyu-kas koordinasyonunda iyileşme, ince motor becerilerinde düzelme, vücut denge koordinasyonun sağlanması, sosyal iletişimin kuvvetlenmesi, agresif ve depresif davranışların azalması, özgüven artışı gibi önemli fiziksel ve psikolojik kazanımlar sağladığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Turizm ve Rekreasyon, Rekreatif Faaliyetler, Alzheimer, Tedavi

The Effect of Recreational Activities on Alzheimer's Patients

Öz

Alzheimer's disease is a rapidly progressive neurodegenerative disease that causes poor performance in cognitive and behavioral patients and seriously reduces the quality of life. Tourism and recreation activities are used to increase the quality of life of patients. In the study, it was aimed to reveal the changes, psychological and physical gains of the recreational activities applied to the Alzheimer's patients for therapy and treatment. For this purpose, a case study, one of the qualitative research methods, was used in the study, and face-to-face interviews were conducted with the employees/trainers of the center established by the Gaziantep Metropolitan Municipality in order to bring together Alzheimer's patients and their relatives, and to rehabilitate the patients. Accordingly, the recreational activities applied on the patients; It has been determined that it provides important physical and psychological gains such as improvement in sensory-muscle coordination, improvement in fine motor skills, body balance coordination by losing excess weight, strengthening social communication, decreasing aggressive and depressive behaviors, and increasing self-confidence.

Anahtar Kelimeler

Tourism and Recreation, Recreational Activities, Alzheimer, Treatment

Kaynakça

• Akalın, H. Ü., Altındaş, H., Karaman, Y., Demirtaş, H., ve İmamoğlu, N. (2004), Alzheimer Hastalarının Lenfositlerinde rRNA İfadelenmesinin Araştırılması, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(1), s.43-47.
• Akyol, C. ve Akkaşoğlu, S. (2020). Gençlerin Boş Zamanlarında Rekreasyon Faaliyetlerine Katılım Engelleri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism And Gastronomy Studies, 8(3), s.2072-2089.
• Alzheimer's News Today (2020), https://alzheimersnewstoday.com/columns/recreational-therapy-mercy-life-interview-senior-care/?cn-reloaded=1 (Erişim Tarihi: 05.01.2023).
• Alzheimer Society (2023), https://alzheimer.ca/thunderbay/en (Erişim Tarihi: 05.01.2023).
• Başaran, Z. (2016), Alternatif Eğitim Olarak Rekreasyon (Ed. S. Karaküçük), Rekreasyon Bilimi, Ankara: Gazi Kitapevi.
• Başarangil, İ. ve Öztürk, H. (2017), Terapatik Rekreasyon Amaçlı Aktiviteler ve Turistik Gezilerin Değerlendirilmesi: Kırklareli İli Örneği, Journal of Recreation and Tourism Research, 4(4), s.53-65.
• Bozkurt, C. Ve Karadakovan, A. (2020), Alzheimer Hastalar29-337. ında Kullanılan İlaç Dışı Tedavi Yöntemleri, Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(3), s. 3
• Buettner, L. and Martin, S. (1994), Never too Old, too Sick, or too Bad for T.R. Global Therapeutic Recreation III. University of Missouri Press, 3, s.135-140.
• Buettner L, Fitzsimmons S. and Atav S. (2006), Predicting Outcomes of Therapeutic Recreation Interventions for Older Adults with Dementia and Behavioral Symptoms, Therapeutic Recreation Journal, 40(1), s.33-47.
• Bulduk, S., Dinçer, Y., Usta, E. ve Bayram, S. (2017), Demanslı Yaşlılara Uygulanan Sanat Terapi Yönteminin Bilişsel Durum Üzerine Etkisinin İncelenmesi, Çağdaş Tıp Dergisi, 7(1), s. 36-41.
• Brotons, M. and Koger S.M. (2000), The impact of music therapy on language functioning in dementia, J Music Ther, 37, s.183-195.
• Çelebi, M. (2016). Eğitimde Rekreasyon Program Uygulamaları (Topluma Hizmet Uygulamalarında Yaşayarak Öğrenme), International Journal of Social Science Research, 5(1), s.33-44.
• Dağhan, M. (2022). Kişilik Özelliklerinin Yaşam Kalitesine Etkisi: Rekreasyon Faaliyetlerine Katılan Öğrencilere Yönelik Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Fitzsimmons S. and Buettner L.L. (2002), Therapeutic Recreation Interventions for Need-Driven Dementia-Compromised Behaviors in Community-Dwelling Elders. Am J Alzheimers Dis Other Demen., 17, s.367–381. doi: 10.1177/153331750201700603.
• Gözen, E. (2019). Rekreasyon Yönetimi Bölümü Lisans Öğrencilerinin "Rekreasyon" Kavramına İlişkin Metaforik Algıları . Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(3), s.397-416.
• Groene, R.W. (1993), Effectiveness ofMmusic therapy 1:1 Intervention with Individuals Having Senile Dementia of the Alzheimer's Type, J Music Ther, 30, s. 138-157.
• Guetin, S., Portet, F., Picot, M.C., Pommié, C., Messaoudi, M. and Djabelkir, L. (2009), Effect of Music Therapy on Anxiety and Depression in Patients with Alzheimer’s Type Dementia: Randomised, Controlled Study, Dementv Geriatr Cogn Disord, 28, s.36-46.
• Han, H.J., Son, S.J., Ha, J., Lee J.H., Kim, S. and Lee, S.Y. (2014), The Effect of Group Musical Therapy on Depression and Activities on Daily Living in Patients with Cognitive Decline, Dementia and Neurocognitive Disorders,13, s.107-111.
• Karaküçük, S. (2005), Rekreasyon Boş Zamanları Değerlendirme (5.Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karaküçük, S. ve Gürbüz, B. (2007). Rekreasyon ve Kent(li)leşme. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karaküçük, S., ve Yetim, A. (1996), Rekreasyon Etkinliklerinde Liderlik ve Fonksiyonları, Beden Eğitimi Spor Bilimleri Dergisi , 1(1), s.64-76.
• Koçyiğit, M., ve Yıldız, M. (2014), Yerel Yönetimlerde Rekreasyon Uygulamaları: Konya Örneği, International Journal of Science Culture and Sport, 2(2), s.211-223.
• Kolanowski, A.M., Litaker, M. and Buettner, L. (2005), Efficacy of Theory-Based Activities for Behavioral Symptoms of Dementia, Nursing Research, 54(4), s.219-28. doi: 10.1097/00006199-200507000-00003.
• Kolanowski, A.M., Fick, D.M. and Buettner, L. (2009), Recreational Activities to Reduce Behavioural Symptoms in Dementia, National Institutes of Health NIH, 12(1), s.37–42.
• Liveinhomecare (2023), https://www.liveinhomecare.com/alzheimers-care-with-recreational-therapy/information/ (Erişim Tarihi: 05.01.2023).
• Neyişçi, T. (2014), Çevre ve Rekreasyon, I. Uluslararası Spor Bilimleri Turizm ve Rekreasyon Öğrenci Kongresi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1) , s.323-343 .
• Özkay, Ü. D., Öztürk, Y. ve Can, Ö. D. (2011), Yaşlanan Dünyanın Hastalığı Alzheimer Hastalığı, S.D.Ü. Tıp Fak. Dergisi, 18(1), s.35-42.
• Öztürk, Y. (2018), Boş Zaman, Rekreasyon ve Turizm Kavramları Arasındaki İlişkinin Karşılaştırmalı Bir Analizi, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 1(2), s.31-42.
• Raglio, A., Bellelli, G., Traficante, D., Gianotti, M., Ubezio, M.C., Villani, D. (2008), Efficacy of Music Therapy in the Treatment of Behavioral and Psychiatric Symptoms of Dementia, Alzheimer Dis Assoc Disord, 22, s.158-162.
• Santana, I. Farinha, F. Freitas, S., Rodrigues, V. and Carvalho Á. (2015), The Epidemiology of Dementia and Alzheimer Disease in Portugal: Estimations of Prevalence and Treatment-Costs. Acta Med Port, 28, s.182-188.
• Svansdottir, H.B. and Snaedal, J. (2006), Music Therapy in Moderate and Severe Dementia of Alzheimer's Type: a Case–Control Study, Int Psychogeriatr, 18, s.613-621.
• Suzuki, M., Kanamori, M., Watanabe, M., Nagasawa, S., Kojima, E. and Ooshiro, H. (2004), Behavioral and Endocrinological Evaluation of Music Therapy for Elderly Patients with Dementia, Nurs Health Sci, 6, s.11-18.
• Taşçı, G. ve Levent, F. (2021), Nitel Araştırmalarda Örnek Olay Yöntemi Lesley Barlett & Frances Vavrus. Publisher: Anı Yayıncılık.
• Tezcan, M. (1993). Boş Zaman Sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları: 174. Uncu, G., Ayas, Z.O., Balci, C. ve Adapinar, D.Ö. (2021), Alzheimer's Disease Awareness: A Cross Sectional View From Eskişehir. Osmangazi Journal of Medicine, 43(5), s.529-535.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 9. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yurcu, G. (2017), Rekreatif Faaliyet Katılım Alanlarına Göre Bireylerin Öfke İfade Tarzlarının Negatif-Pozitif Duygulanım ve Yaşam Doyumları Üzerindeki Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(18), s.26-40.
• Zorba, E. (2002), Türkiye’de Rekreasyona Bakış, Gelişimi ve Beklentiler, 7. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi.