Sokakta Çalıştırılan Çocukların Sorunları ve İhtiyaçları: Ankara Örneği

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 2, 734 - 746, 31.07.2024

Asiye Erdemir Turgut , Latife Sürsavur

https://doi.org/10.11616/asbi.1454685

Öz

Çocukların sokakta çalıştırılması çok sayıda risk faktörünü beraberinde getirmektedir. Sokakta çalıştırılan çocukların yaşadıkları sorunların ve ihtiyaçlarının neler olduğunu öğrenmek amacıyla nitel araştırma tasarımı kullanılarak yapılan bu araştırmada, Ankara ilinde kent merkezinde çalışan 11 çocuk ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla derinlemesine görüşmelerle toplanan veriler MAXQDA 2020 paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre “sokakta çalıştırılan çocukların sosyodemografik ve aile özellikleri”, “sokakta çalıştırılan çocukların eğitim özellikleri” “sokakta çalıştırılan çocukların yaşadıkları sorunlar”, “sokakta çalıştırılan çocukların ihtiyaçları” gibi dört ana tema belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda sokakta çalıştırılan çocukların büyük bir kısmının ilköğretim çağında erkek çocuklardan oluştuğu, çok kardeşli ailelerden geldikleri, ailelerinin sosyoekonomik düzeylerinin düşük olduğu, çocukların aile ekonomisine destek olmak için sokakta çalıştırıldıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sokakta risk altında bulunan çocuk, sokakta çalıştırılan çocuk, çocuk işçiliği

Etik Beyan

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Emet Meslek Yüksekokulu Müdürlüğü'nün Fen Edebiyat - Fakültesi Dekanlığı'nın 26.12.2023 tarihli ve 255246 sayılı yazısı gereğince"Sokakta Çalıştırılan Çocukların Sorunları ve İhtiyaçları: Ankara Örneği" başlıklı akademik çalışmasında kullanılmak üzere, uygulama, görüşme ve anket yapma talebinin etik açıdan uygun görülmüştür.

Problems and Needs of Children Working on the Street: Ankara Example

Öz

The employment of children on the streets brings with it many risk factors. In this study, which was conducted using a qualitative research design to find out what the problems and needs of children working on the streets are, face-to-face interviews were conducted with 11 children working in the city center of Ankara. The data collected through in-depth interviews using a semi-structured interview form developed by the researchers were analyzed using the MAXQDA 2020 package program. According to the results obtained from the research, four main themes were identified as "sociodemographic and family characteristics of street working children", "educational characteristics of street working children", "problems experienced by street working children", "needs of street working children". As a result of the research, it was determined that most of the children working in the streets are primary school-age boys, coming from multi-generational families, their families have low socioeconomic status and low level of education, and children are employed on the streets to contribution to the family budget.

Anahtar Kelimeler

Child at risk on the street, Children work on the streets, Child labor

Kaynakça

• Abate, D., vd. (2022). Health status of street children and reasons for being forced to live on the street in Harar. Eastern Ethiopia, Plos one, 17(3), e0265601. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0265601.
• Abdelgalil, S., Gurgel, R. G., Theobald, S., & Cuevas, L. E. (2004). Household and family characteristics of street children in Aracaju, Brazil. Archives of Disease in Childhood, 89(9), s.817-820.
• Alpetekin, K.(2011). Sokakta çalışan çocuklar ve aileleri: Düzce örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 22(1), s.25 - 48.
• Altuntaş B. (2003). Mendile, Simite, Boyaya, Çöpe… Ankara Sokaklarında Çalışan Çocuklar, İletişim Yayınları.
• ASHB. (2023). 2022 Yılı Faaliyet Raporu. Ankara: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı.
• Avşar, Z., Öğütoğulları,E., (2012). Çocuk İşçiliği ve Çocuk İşçiliği İle Mücadele Stratejileri, Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(2), s. 9-40.
• Aybek, B. ve Çelik, M. (2005). Adana ilinde sokakta çalışan çocukların bazı demografik özellikleri açısından incelenmesine yönelik bir araştırma, Toplum ve Sosyal Hizmet, 16 (1) s.95-116.
• Aydın, D., Çiftçi E. K. ve Karataş, H. (2015). Sokakta Çalışan Çocukların Depresyon Durumlarının Belirlenmesi, The Journal of Pediatric Research , 2(1), s.31-36.
• Basic, G. (2017). Observed successful collaboration in social work practice: coherent triads in Swedish juvenile care. European Journal of Social Work, s.1-14
• Bilgin, R. (2012). Sokakta Çalışan Çocukları Bekleyen Risk ve Tehlikeler: Diyarbakır Örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), s. 79-96.
• Bilgin, R., Kızmaz, Z. (2010). Sokakta Çalışan/Yaşayan Çocuklar ve Suç: Diyarbakır Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), s. 269-311.
• Birleşmiş Milletler Genel Kurulu. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. 20.11.1989.
• Bhukuth, A., Ballet, J. (2015), Children of the Street: Why are they in the Street? How do they Live? Economics and Sociology, Vol. 8, No 4, pp. 134-148. DOI: 10.14254/2071-789X.2015/8-4/10
• Çocuk Koruma Kanunu (2005). TC Resmi Gazete Sayı: 25876. Tarih: 15.07.2005.
• İş Kanunu (4857). TC Resmi Gazete Sayı: 25134. Tarih: 10.06.2003.
• Creswell, J. W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çeviri: M. Bütün ve S. B. Demir 5. Basım). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Erbay, E. (2013). Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Büyük Resmi. Toplum ve Sosyal Hizmet, S. 1, s. 157-167.
• Emerson, P. Souza, A. (2011). Economic Development and Cultural Change, vol. 59, issue 2, 345 – 385.
• Fantahun, T., Taa, B. (2022) Cogent Social Sciences 8, 2068268 s. 1-12. https://doi.org/10.1080/23311886.2022.
• Güngör, M.(2009). Eğitim Hakkı ve Sokakta Yaşayan/Çalışan Çocuklar: Mersin İli Örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı 1.
• Hinton, S. (2006). Comparing Problems in International Education: Street Children, Citizenship and Cultural Herigate. Lewiston: The Edwin Melen Pres.
• Karabulut, Ö, (1996), Türkiye’de Çalışan Çocuklar, Friedrich Ebert Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Kelebek, G. (2017). Sokakta Çalışan Çocukların Karşılaştığı Tehlikeler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Kongresi. İstanbul.
• Kızmaz, Z., Bilgin, R.(2010), Sokakta Çalışan/Yaşayan Çocuklar ve Suç: Diyarbakır Örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), s. 269-311.
• Kuçur, F. (2016). Sosyoekonomik Bir Sorun Olarak Sokakta Çalışan Çocuklar. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(1), s.55-66.
• Kuş, E. (2009). Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Moayad, S.J., Kamal, S.H.M.,Sajjadi,H.,Vameghi,M.,Harouni,G.G.,Alamari,S.K.(2021). Child labor in Tehran, Iran: abuses experienced in work environments.Child Abuse Neglect, 117 , Article 105054
• Neuman, W. L. & Robson, K. (2014). Basics Of Social Research. Toronto: Pearson Canada.
• Nikorad, M., Soleimani, A. A. (2020),The effectiveness of teaching life skills to street children for ımproving their life skills and its quality, Journal of Humanities Insights, 4(03), s.103-112.
• O'Neill, E. O., Gabel, J., Huckins, S., & Harder, J. (2010). Prevention of child abuse and neglect through church and social service collaboration. Social Work and Christianity, 37(4), s.381- 406.
• Scanlon, T. J., Tomkins, A., Lynch, M., & Scanlon, F. (1998) Street children in Latin America. British Medical Journal, 316(23), s.1596-1600.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), http://tuik.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 15.12.2023).
• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) https://www.ilo.org/ , (Erişim Tarihi: 23.12.2023).
• Uluslararası Çalışma Örgütü, (ILO), Child Labour ,UNICEF (Ed.), Global Estimates 2020, Trends and the Road Forward, International Labour Office and United Nations Children’s Fund, New York. https://www.ilo.org /ipec/Informationresources/WCMS_797515/lang--en/index.htm. (Erişim Tarihi: 16.05.2024).
• Uluslararası Çalışma Örgütü, (ILO), Rapid Assessment of Child Labour in the Streets of Serbia. International Labour Organization 2023. https://www.ilo.org/publications/rapid-assessment-child-labour-streets-serbia. (Erişim Tarihi:16.05.2024).
• Van Acker, J., Oostrom, B., Rath, B., & de Kemp, R. (1999). Street children in Nairobi: Hakuna Matata Journal of Community Psychology, 27(4), s.393-404.
• Yavuzer, H. (2006). Çocuk ve Suç. İstanbul: Remzi Kitabevi.