Lise Öğrencilerinin Spor Yapma Durumuna Göre Psikolojik Sağlamlık ve Mutluluk Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 176 - 191, 28.06.2022

Arif Çağatay Düzen , İlknur Yazıcılar Özçelik

https://doi.org/10.38021/asbid.1078952

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı; lise öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeylerini, spor yapma durumu, cinsiyet ve haftalık egzersiz sıklığı değişkenleri açısından incelemektir. Bu araştırmaya 2018-2019 eğitim-öğretim yılında, Tokat iline bağlı merkez liselerde öğrenim gören 526 erkek,483 kadın olmak üzere toplamda 1009 lise öğrencisi katılmıştır. Öğrencilerin yaş ortamaları 16,17± 1,141’dir. Araştırmanın verileri, kişisel bilgi formu, “Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği” ve “Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formu” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi için tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans analizi ve pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeyi ile cinsiyet değişkeni ve spor yapma durumu değişkeni arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark, bulunurken (p<0,05) haftalık egzersiz sıklığı değişkenleri ile psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeyi arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Son olarak, psikolojik sağlamlık düzeyi ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan korelasyon analizi sonucunda istatistiksel açıdan pozitif yönde bir ilişki saptanmıştır. Araştırma sonuçlarından elde edilen verilere göre, erkek öğrencilerin psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeyleri kadın öğrencilerden, spor yapan öğrencilerin psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeyleri spor yapmayanlardan daha yüksektir. Öğrencilerin psikolojik sağlamlık düzeyleri arttıkça mutluluk düzeylerinin de arttığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Lise Öğrencisi, Mutluluk, Psikolojik Sağlamlık, Spor

Investigation of High School Students’ Psychological Resilience And Happiness Levels in Terms of Sport Participation

Öz

The purpose of this study was to examine the psychological resilience and happiness levels of high school students in terms of participating in sport, gender, and weekly exercise frequency variables. The participants of this study involved 1009 (483 female, 526 male) high school students studying in Tokat during 2018-2019 academic year. The mean age was 16,17± 1,141. The data of the study was collected via personal information form, “Brief Resilience Scale”, and “Oxford Happiness Questionnaire-Short Form”. Descriptive statistics, independent samples t-test, one-way variance analysis, and Pearson correlation analysis were conducted to analyze the data. The analysis revealed that participants’ psychological resilience and happiness significantly differed by gender and participating in sport (p<0.05) while their psychological resilience and happiness did not significantly differ by weekly exercise frequency (p>0.05). The correlation analysis aiming the determine the relationship between psychological resilience and happiness showed that a significant positive relationship was found between these variables. Based on the results, it was observed that male students had higher levels of psychological resilience and happiness than female students and students who participated in sports had higher levels of psychological resilience and happiness than those who do not participate in sports. It can be stated that as students’ psychological resilience increased, their happiness levels increased as well.

Anahtar Kelimeler

High School Student, Happiness, Psychological Resilience, Sport

Kaynakça

• Abadie, B.R., ve Brown, S.P. (2010). Physical activity promotes academic achievement and a healthy life style when ıncorporated into early childhood education. In Forum on Public Policy Online (Vol. 2010, No. 5). Oxford Round Table. 406 West Florida Avenue, Urbana, IL 61801.
• Aksoy, A.B., Aytar, A.G., ve Kaytez, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin mutluluk ve alçakgönüllülük düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1119-1132.
• Altuntaş, S., ve Genç, H. (2020). Mutluluğun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık: Öğretmen örnekleminin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (H. U. Journal of Education) 35(4), 936-948.
• Arslan, H. (2018). Psikolojik danışmanların mutluluk, psikolojik sağlamlık ve bağımlılık durumları arasındaki ilişkiler. Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi, SBED-2018: 1(1); 17-35.
• Atmaca, G., ve Çeviker, A. (2021). Sosyo-demografik değişkenlerine göre spor merkezlerine üye kadınların mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 103-112.
• Aydoğdu, T. (2013). Bağlanma stilleri, başa çıkma stratejileri ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bahadır, E. (2009). Sağlıkla ilgili fakültelerde eğitime başlayan öğrencilerin psikolojik sağlamlık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bal, P.N., ve Gülcan, A. (2014). Genç yetişkinlerde iyimserliğin mutluluk ve yaşam doyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 2(1 (ÖZEL)), 41-52.
• Balcı-Çelik, S. (2013). The relationship of resilience with attitudeto wardgrief in university students. Akademic Journal, 8(12), 832-837.
• Başar, S., ve Sarı, İ. (2018). Düzenli egzersizin depresyon, mutluluk ve psikolojik iyi oluş üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5 (3), 25-34.
• Bayköse, N., Yavuz, C.S., Kesinkin, P., ve Kılınç, M. (2017). Sporcularda benlik saygısı ve tutkunluğun psikolojik sağlamlığı yordamadaki rolü: Bir yapısal eşitlik modeli uygulaması. International Journal of Sports Exercise and Training Sciences, 3(4), 169–177.
• Bingöl, E. (2015). Farklı branşlardaki sporcuların egzersiz bağımlılık ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Bozdağ, F. (2020). Mülteci çocukların psikolojik sağlamlıkları ve kültürlenme stratejileri. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. 13.Baskı. Ankara: Pegem.
• Campbell-Sills, L., Forde, D.R., ve Stein, M.B. (2009). Demographic and childhood environmental predictors of resilience in a community sample. Journal of Psychiatric Research, 43(12), 1007-1012.
• Can, M., ve Cantez, K.E. (2018). Üniversite öğrencilerinin mutluluk, psikolojik sağlamlık ve öz yeterlilik düzeyleri arasındaki ilişki. Aydın Toplum ve İnsan Dergisi 4(2), 61-76.
• Connaughton, D., Wadey, R., Hanton, S., ve Jones, G. (2008). The development and maintenance of mental toughness: perceptions of elite performers. Journal of SportSciences,26 (1), 83-95.
• Coşkun, Y.D., Garipağaoğlu, Ç., ve Tosun, Ü. (2014). Analysis of the relationship between there siliency level and problem solving skills of university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114, 673-680.
• Çutuk, S., Beyleroğlu, M., Hazar, M. Akkuş Çutuk., Z., ve Bezci, Ş. (2017). The ınvestigation of the relationship between psychological resilience levels and anxiety levels of judo athletes. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,11(1), 109-117
• Dawson B., ve Trapp RG. (2001). Probability related topics to make inferences about the data. Basic and clinical biostatistics. 3rd Edition, Lange Medical Books / Mcgraw-Hill Medical Publishing Division.
• Demir, A., ve Çifçi, F. (2020). Covıd-19 pandemi sürecinde egzersizin lise öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerine etkisinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(3), 169-179.
• Demir, K., ve Duman, S. (2019). Bireylerin spor yapma durumlarıyla, benlik saygıları ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-449.
• Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness&Well-Being, 3(1), 93-102.
• Doğan, T., Sapmaz, F., ve Çötok, N.A. (2013). Öz-eleştiri ve mutluluk. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 391-400.
• Doğan, T., ve Çötok, A.N. (2011). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (36), 165-172.
• Erdoğan, E. (2015). Tanrı algısı, dini yönelim biçimleri ve öznel dindarlığın psikolojik dayanıklılıkla ilişkisi: Üniversite örneklemi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(29), 223-246.
• Garmezy, N. (1993). Children in poverty: resilience despite risk. Psychiatry, 56(1), 127-136.
• George, D., ve Mallary, M. (2016). IBM spss statistics 23 step by step: a simple guide and reference (17th ed.). New York: Routledge
• Gilligan, R. (1999). Enhancing there silience of children and young people in public careby mentoring their talentsand ınterests. Child and Family Social Work, 4, 187-196.
• Göksel-Oflas, S., ve Yüksel-Şahin, F. (2019). Predicting the psychological resilience levels of university students according to some variables. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 9(3), 819-848.
• Gönener, A., Öztürk, A., ve Yılmaz, O. (2017). Kocaeli üniversitesi spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin mental (psikolojik) iyi olma düzeylerinin mutluluk düzeylerine etkisi. Sportif bakış: Spor ve eğitim bilimleri dergisi, 4(1), 44-55.
• Gündaş, A., ve Koçak, R. (2015). Lise öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın yordayıcısı olarak benlik kurgusu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 795-802.
• Güngörmüş, K., Okanlı, A., ve Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıklarını etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
• Gürsel, C., ve Taşkıran, H. (2018). Üniversite öğrencilerinin facebook kullanma alışkanlıkları ile mutluluk düzeyleri, yaş, cinsiyet, gelir düzeyi ve okunan bölüm arasındaki ilişkinin incelenmesi. R&S-Research Studies Anatolia Journal, 1(2), 289-299.
• Hills, P., ve Argyle, M. (2002). The oxford happiness questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences (33), 1073–1082.
• Karaçar, E. (2019). Spor fakültesinde okuyan öğrencilerin rekreaktif faaliyetlere karşı ilgi ve mutluluk düzeylerinin: Sinop üniversitesi örneği. Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 1(1), 58-70.
• Karaçam, A., ve Pulur, A. (2016). Beden eğitimi öğretmenlerinin başarı algısı, akademık iyimserlik, psikolojik iyi oluş ve fiziksel saygı düzeylerinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-23
• Kaya, Ö.S., ve Demir, E. (2017). Kendini toparlama gücü ve stresle başa çıkma stratejilerinin mutluluk düzeyini yordama gücü. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (33), 18-33.
• Keyes, C.L., Shmotkin, D., ve Ryff, C.D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007-1022.
• Mallı, Y.A. (2018). Ortaöğretim kurumlarında okul spor yarışmalarına katılan ve katılmayan öğrencilerin öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
• Martinek, T.J., ve Hellison, D.R. (1997). Fostering resiliency in undeserved you ththrough physical activity. Quest, (49), 34-49.
• Masten, A.S., ve Coastworth, J.D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53(2), 205-220.
• Mohammad E., Batvandı, Z., ve Saberi, A. (2015). Relationship between happiness and different levels of physical activity. Trends in Sport Sciences,1(22), 47-52.
• Nirun, N.Ö., ve Cihat, M. (1990). Türk sosyo-kültür yapısı içinde âdetler, örfler, görenekler, gelenekler. Millî kültür unsurlarımız üzerinde genel görüşler. (Ss. 251-264) içinde. Ankara: AKM Yayınları.
• Nicholls A.R., Levy A.R., Polman R.C., ve Crust L. (2011). Mental toughness, coping self-efficacy, and coping effectiveness among athletes. International Journal of Sport Psychology, 42(6), 513-524.
• Önder, A., ve Gülay, H. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin psikolojik sağlamlığının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (23), 192-197.
• Özdemir, E. (2017). Sporcuların ve sedanterlerin psikolojik sağlamlık, benlik saygısı, iyimserlik ve kontrol odağı düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Smith, B.W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., ve Jennifer-Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, (15), 194–200.
• Şahin, M. Yetim, A.A., ve Çelik, A. (2012). Psikolojik sağlamlığın gelişiminde koruyucu bir faktör olarak spor ve fiziksel aktivite. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 373-380.
• Tekin, G., Amman, M.T., ve Tekin, A. (2009). Serbest zamanlarda yapılan fiziksel egzersizin üniversite öğrencilerinin depresyon ve atılganlık düzeylerine etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, (6), 148-159.
• Terzi, Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinde kendini toparlama gücünün içsel koruyucu faktörlerle ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (2), 297-306.
• Turgut, Ö. (2015). Ergenlerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin, önemli yaşam olayları, algılanan sosyal destek ve okul bağlılığı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Ulukan, M. (2020). Öğretmenlerin mutluluk ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 13(73), 620-631.
• Ulukan, H., ve Esenkaya, A. (2020). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin yaşam kalitesi ile mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi (3)1, 185-201.
• Wasonga, T. (2002). Gender effects on perceptions of externalassets, development of resilience and academic achievement: Perpetuation theory approach. Gender Issues, 20 (4), 43–54.
• Weinberg, R.S., ve Gould, D. (2015). Spor ve egzersiz psikolojisinin temelleri. (Çev. Şahin, M. ve Koruç, Z.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yavuz, S. (2019). Bedensel engelli sporcuların psikolojik sağlamlık ve bilişsel esneklik düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
• Yücekaya, A.M. (2020). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersi mutluluk düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Mountaineering and Climbing, 3(1), 27-37