Spora Yönelik Tutum, Sosyal Güvende Hissetme ve Memnuniyet İlişkisi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 658 - 669, 28.06.2023

Arif Özsarı , İbrahim Bülent Fişekçioğlu

https://doi.org/10.38021/asbid.1282306

Öz

Bu araştırma ile spora yönelik tutumunun, sosyal güvende hissetme ve memnuniyet üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma grubunu taekwondo (161 sporcu), kickboks (18) ve judo (100) branşlarında (n= 118 kadın, n=161 erkek) 279 aktif lisanslı sporcu oluşturmaktadır. Araştırma için etik kurul onayı alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında spora yönelik tutum ölçeği, sosyal güvende hissetme ve memnuniyet ölçeği ile kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Betimleyici istatistiğin yanı sıra, ilişkisel model kapsamında korelâsyon ve regresyon analizlerine yer verilmiştir. Araştırmanın korelâsyon analizi bulgularına göre; spora ilgi duyma ile sosyal güvende hissetme ve memnuniyet arasında orta düzeyli (r=.471) ve pozitif, sporla yaşama ile sosyal güvende hissetme ve memnuniyet arasında orta düzeyli (r=.407) ve pozitif, aktif spor yapma ile sosyal güvende hissetme ve memnuniyet arasında orta düzeyli (r=.410) ve pozitif bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Regresyon analizi bulgularına göre ise spora ilgi duymanın (β=.303), sporla yaşamanın (β=.144) ve aktif spor yapmanın (β=.163) sosyal güvende hissetme ve memnuniyet üzerinde pozitif bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak: Taekwondo, kickboks ve judo sporlarına yönelik tutum arttıkça (spora ilgi duyma, sporla yaşama, aktif spor yapma) sosyal güvende hissetme ve memnuniyet düzeyinin de artacağı söylenebilir. Özellikle yeni yetişen nesil başta olmak üzere, bireylerin sosyal güvende hissetme ve memnuniyetlerini arttırmak için sportif faaliyetlere yönlendirilmeleri önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Spora Yönelik Tutum, Sosyal Güvende Hissetme ve Memnuniyet, Dövüş sanatları

The Relationship Attitudes to Sports, Feeling Social Safe and Satisfaction

Öz

The aim of this research is to examine the effect of attitude towards sports on feeling of social security and satisfaction. The research group consists of 279 active licensed athletes in taekwondo (161 athletes), kickboxing (18) and judo (100) branches (n= 118 women, n=161 men). Ethics committee approval was obtained for the research. In the collection of the research data, the attitude towards sports scale, the feeling of social security and satisfaction scale and the personal information form were used. Ethics committee approval was obtained for the research. In addition to descriptive statistics, correlation and regression analyzes are included in the relational model. According to the correlation analysis findings of the research; between being interested in sports and feeling social security and satisfaction moderate (r=.471) and positive, between living with sports and feeling social security and satisfaction moderate (r=.407) and positive, doing active sports and feeling socially safe and satisfied It was determined that there was a moderate (r=.410) and positive correlation between. According to the findings of the regression analysis, the interest in sports (β=.303), of living by sport (β=.144) and active sports (β=.163) it has been found that it has a positive effect on feeling socially secure and satisfaction. As a result: It can be said that as the attitude towards taekwondo, kickboxing and judo sports increases (interest in sports, living with sports, doing active sports), the level of social security and satisfaction will also increase. It can be suggested that individuals, especially the new generation, should be directed to sports activities in order to feel socially safe and increase their satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Attitude towards sports, Feeling of Social Security and Satisfaction, Martial Arts

Kaynakça

• Akın, A., Uysal, R., ve Çitemel, N. (2013). Sosyal güvende hissetme ve memnuniyet ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 34-40.
• Araujo, A. T., ve Dosil, J. (2015). The influence of attitudes toward physical activity and sports. Motriz: Revista de Educação Física, 21, 344-351. http://dx.doi.org/10.1590/S1980-65742015000400002
• Arıkan, A. N., ve Yazıcı, N. A. (2022). Sporcuların bağlılık düzeylerinin incelenmesi: Takım sporları üzerine kesitsel bir analiz. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 738-748.
• Aydoğan, M. (2019). Koruma ve bakım altında bulunan çocukların spora yönelik tutumlarının özgüven ve sosyal uyum düzeylerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yozgat.
• Balkar, O. E. (2021). Spora yönelik tutum ile bireysel yenilikçilik arasındaki ilişkide yaşam tatmininin aracılık rolü. Rekreasyon ve Turizm Araştırmaları, 9, 165-177.
• Batmaz, H. Ç., Yıldırım, F., Coşkuner, Z., Karadağ, M., ve Atalı, A. (2013). Ortaöğretim kurumlarında voleybol oynayan sporcuların spora yönelik beklenti ve memnuniyet düzeyleri (Elâzığ ili örneği). Sport Sciences, 8(4), 65-74.
• Belosevic, D., Jelaska, P. M., ve Peric, A. (2015, August 28-30). Analysis of attitudes towards combat sports. 5 Th İnternational Scientific Conference/Contemporary Kinesiology, (212-222). University of Zagreb, Croatia.
• Binder, B. (2007). Psychosocial benefits of the martial arts: Myth or reality? A literature review. International Ryuku Karate Research Society’s Journal. http://userpages.chorus.net/wrassoc/articles/psychsoc.htm adresinden 20.02.2023 tarihinde alınmıştır.
• Boguszewski, D., Adamczyk, J. G., ve Bialoszewski, D. (2019). Assessment of the health-related behaviors of men practicing combat sports and martial arts. Iranian Journal of Public Health, 48(10), 1794.
• Duman, S., Baştuğ, G., Taşğın, Ö., ve Akandere, M. (2011). Bedensel engelli sporcularda kendine güven duygusu ile yaşam doyum düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1364-1373.
• Elmas, P., ve Kuzucu, Y. (2019, Aralık 21-22). Sosyal güvende hissetmenin saldırganlık ve kendini susturma üzerindeki etkisi: Kendini eleştirmenin aracı rolü. III. Sosyal Psikoloji Kongresi, (ss. 112-115). İstanbul, Türkiye.
• Emru Tadesee, M. (2017). Martial arts and adolescents: Using theories to explain the positive effects of Asian martial arts on the well-being of adolescents. Ido Movement for Culture Journal of Martial Arts Anthropology, 17(2), 9-23.
• Filiz, Z. (2010). Üniversite öğrencilerinin sosyalleşmesinde spora katılımın değerlendirilmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 192-203.
• Gilbert, P., McEwan, K., Mitra, R., Richter, A., Franks, L., Mills, A., Bellew, R., ve Gale, C. (2009). An exploration of different types of positive affect in students and patients with bipolar disorder. Clinical Neuropsychiatry, 6(4),135-143.
• Güngör, N. B., ve Çelik, O. B. (2020). The effect of attitude towards sport of sports science faculty students on mental well-being. International Journal of Eurasian Education and Culture, 5(8), 468-493.
• Harris, B. (2021). The influence of martial arts on the quality of life of college students. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bellarmine University, US. https://scholarworks.bellarmine.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1112&context=tdc adresinden 10.02.2023 tarihinde alınmıştır.
• Hooper, D., Coughlan , J., ve Mullen, M.R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Joseph, J., ve Ramachandran, A. (2018). Interest and attitude towards involvement in sports among youth in Kerala. Online International Interdisciplinary Research Journal,8(1),72-81.
• Karataş, E. Ö., Savaş, B. Ç., ve Karataş, Ö. (2021). Beden eğitimi, spor ve oyunun sosyalleşme üzerine etkisi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-16.
• Kamer, M. (2022). Spor yapan öğrencilerin sosyal güvende hissetme ve memnuniyet düzeylerinin özgünlük durumlar ile olan ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Kurtipek, S., Güngör, N. B., Yılmaz, B., ve Yenel, F. (2021). Üniversite yaşamında sosyal uyumun yordayıcısı olarak spora yönelik tutum. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 26(3), 361-372. http://doi: 10.53434/gbesbd.947778
• Martin, D. (2006). The psychosocial benefits of traditional martial arts training: What most instructors know but can’t articulate. Journal of Abnormal Social Psychology, 63, 575-582.
• Özçelik, B. (2019). İş anlamı ve mutluluk arasındaki ilişkide sosyal güvenin aracılık rolünün incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Özsarı, A., ve Çetin, M. Ç. (2022). Spora yönelik tutum ve mutluluk ilişkisi (sağlık sektöründe bir araştırma). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(1), 36-47.
• Özsarı, A., Kara, M., Çetin, M. Ç., ve Kara, N. Ş. (2023). The relationship between sportsmanship and happiness (A research on martial arts athletes). GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism, Recreation and Sports Sciences, 6(1), 248-258. http://doi: 10.53353/atrss.1134462
• Öktem, T. (2022). The effect of university students' attitudes towards sports on their happiness levels. International Journal of Eurasian Education and Culture,7(19), 2389-2398. http://dx.doi.org/10.35826/ijoecc.622
• Rexhepi, A., Limani,N., Abduli, J., ve Bolica, B. (2021). Attitude by 16 years old students from of Macedonian and Albanian ethnic communıty towards sport. Research in Physical Education, Sport and Health, 10(2),3-6.
• Rodriguez-Bravo, A. E., De-Juanas, A., ve Garcia-Castilla, F. J. (2020). Effect of physical-sports leisure activities on young people’s psychological wellbeing. Frontiers Psychology, 11, 1-9. http://doi: 10.3389/fpsyg.2020.543951
• Rothstein, B., ve Uslaner, E. M. (2005). All for all: Equality, corruption, and social trust. World Politics, 58(1), 41-72.
• Salar, B., Hekim, M., ve Tokgöz, M. (2012). 15-18 yaş grubu takım ve ferdi spor yapan bireylerin duygusal durumlarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (6), 123-135.
• Sarı, A., ve Taylan, S. (2020). İlk ve acil yardım ön lisans programı öğrenci ve mezunlarının spora yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(2), 39-49. http://doi: 10.33689/spormetre.579293
• Schwartz, J., Takito, M., Warburton, D., Antonietti, L., ve Franchini, E. (2021). Quality of life in Brazilian martial arts and combat sports practitioners. Biomedical Human Kinetics, 13(1), 212-220. http://doi: 10.2478/bhk-2021-0026
• Shaw, C., ve Mukherjee, A. (2022). Quality of life of taekwondo players: An assessment using WHOQOLBREF. Journal of Advances in Sports and Physical Education, 5(10), 211-218. http://doi:10.36348/jaspe.2022.v05i10.001
• Soytürk Akın, E. (2019). Sportif güvenin belirleyicisi olarak güdülenme ve başarı algısı: Çocuk taekwondo sporcuları üzerinde bir çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Şahan, H. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyalleşme sürecinde spor aktivitelerinin rolü. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2008(2), 248-266.
• Şentürk, H.E. (2014). Spora yönelik tutum ölçeği: Geliştirilmesi, geçerliliği ve güvenirliği. Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 8-18.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2015). Using multivariate statictics. Boston: Pearson, p.79
• Topal, M., Eyduran, E., Yağanoğlu, A. M., Sönmez, A., ve Keskin, S. (2010). Çoklu doğrusal bağlantı durumunda ridge ve temel bileşenler regresyon analiz yöntemlerinin kullanımı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1), 53-57.
• Tulendiyeva, A., Saliev, T., Andassova, Z., Issabayev, A., ve Fakhradiyev, I. (2021). Historical overview of injury prevention in traditional martial arts. Sport Sciences for Health, 17(4), 837-848. https://doi.org/10.1007/s11332-021-00785-0
• Turelli, F. C., Tejero-González, C. M., Vaz, A. F., ve Kirk, D. (2021). Corrigendum: Sport karate and the pursuit of wellness: A participant observation study of a Dojo in Scotland. Frontiers in Sociology, 6(748612). 1-13. https://doi.org/10.3389/fsoc.2021.748612
• Türk Dil Kurumu. (2023). Memnuniyet kavramı. Erişim tarihi: 21.06.2023. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Ulukan, M., Acet, M., ve Şahinler, Y. (2019). 14-16 yaş aralığında liselerde basketbol oynayan sporcuların spora yönelik beklenti ve memnuniyet düzeyleri. International Sport Science Student Studies, 1(1), 43-49.
• Wang, Y., ve Zhang, Z. (2021). Social and psychological mobilizers of attitude towards activity sports: A multi-theory perspective. Revista de Psicología del Deporte, 30(1), 112-128.
• Woodward, T. W. (2009). A review of the effects of martial arts practice on health. Wisconsin Medical Journal, 108(1), 40-43.
• Yalçın, U., ve Balcı, V. (2013). 7-14 yaş arası çocuklarda spora katılımdan sonra okul başarılarında, fiziksel ve sosyal davranışlarında oluşan değişimlerin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 27-33.
• Yaman, Ç., Sevil, Ü., Gürkan, A., Değer, V. B., Hergüner, G., Yücel, A. S., ve Korkmaz, M. (2019, Mart 21). Fiziksel aktivitenin zihinsel ve bedensel dinginlik üzerine etkisi: bir örnek uygulama. 1. Uluslararası Ruh Sağlığında Toplumsal Farkındalık Kongresi, (ss.35-38). İstanbul, Türkiye.
• Yaylacı, S. T. (2019). Sportif faaliyetlerin 13-14 yaşındaki bireylerin özgüven düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çorum.
• Yıldırım, F. (2013). Sportif sürekli kendine güven alt ölçeğinin uyarlanması ve ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerde sportif sürekli kendine güvenin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Yıldırım, M., Araç Ilgar, E., ve Uslu, S. (2018). Lise öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(27),1711-1727. http://doi: 10.7827/TurkishStudies.14662
• Yıldız, E., ve Çetin, Z. (2018). Sporun psiko-motor gelişim ve sosyal gelişime etkisi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 5(2), 54-66. http://doi: 10.21020/husbfd.42714