Ekstrem Sporcuların Spor Yaralanma Kaygı Düzeyi ile Karar Verme Stillerinin Araştırılması

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1-Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı, 532 - 547, 29.10.2023

Ömer Şenel , Zekiye Özkan , Necip Arman , Mustafa Bingöl

https://doi.org/10.38021/asbid.1288603

Öz

Araştırma ekstrem sporlarla uğraşan sporcuların karar verme stillerini ve yaralanma kaygılarını çeşitli değişkenler kullanarak incelemek amacıyla yapılmıştır. 339 sporcu bu çalışmaya katılmak için gönüllü oldu. Melbourne Karar Verme ve Spor Yaralanmaları Kaygı Ölçeği kullanıldı. Verileri Kolmogorov-Smirnov testi ile analiz ettik ancak dağılım normal olmadığı için ikili karşılaştırmalar için Mann-Whitney analizi, iki ve daha fazla karşılaştırmalar için Kruskal-Wallis analizi ve parametrik olmayan testlerde kullanılan korelasyonlar için Spearman analizi kullandık.
Bulgu sonuçları değerlendirildiğinde, Benlik saygısı erkeklerde daha yüksektir, ancak cinsiyet değişkenlerine göre kadınlar panik yönelimli karar verme stilini daha sık kullanmaktadır. Farkındalık, kaçınma ve erteleme için karar vermede anlamlı bir fark yoktu. Cinsiyete göre spor yaralanma kaygısında kadınlarda daha yüksekti (p < 0,05), ancak diğer alt boyutlarda ve toplam puanlarda anlamlı fark tespit edilmemiştir. Medeni durum değişkenlerine göre benlik saygısı evli bireylerde daha yüksekken, bekar bireyler daha çok erteleme ve panik karar verme stillerini kullanmaktadır (p < 0,05). Medeni durum değişkenlerine göre Spor Yaralanmaları Kaygısı Ölçeği'nin dikkatli ve kaçıngan karar verme biçimleri ile alt boyutları ve toplam puanları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Daha önce sakatlık yaşama durumu ile öz saygı ve karar verme arasında anlamlı fark bulunmazken (p>0,05), spor yaralanma kaygısı alt boyutlarından olan yeniden yaralanma kaygısı arasında anlamlı fark bulunmuştur. Eğitim değişkeninde, karar verme, benlik saygısı, kaçınma, erteleme ve panik gibi karar verme stilleri anlamlı farklılıklar göstermiştir. Spor yaralanması korkusu ve yeniden yaralanma kaygısında eğitimin etkili olduğu bulundu (p<0,05).
Sonuç olarak ekstrem sporcuların karar vermeleri ve spor yaralanma kaygıları; cinsiyet, eğitim düzeyi ve medeni durum gibi birçok değişkenden etkilenebilmektedir. etkilenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekstrem Spor, Karar Verme, Yaralanma Kaygısı

Investigation of Sports Injury Anxiety Levels and Decision-Making Styles of Extreme Athletes

Öz

The research was conducted to examine the decision-making styles and injury concerns of the athletes involved in extreme sports using various variables. 339 athletes volunteered to participate in this study. The Melbourne Decision Making and Sports Injury Anxiety Scale was used. We analyzed the data with the Kolmogorov-Smirnov test, but since the distribution was not normal, we used Mann-Whitney analysis for pairwise comparisons, Kruskal-Wallis analysis for two or more comparisons, and Spearman analysis for correlations used in non-parametric tests.
When the findings are evaluated, self-esteem is higher in men, but according to gender variables, women use panic-oriented decision making style more frequently. There was no significant difference in decision making for mindfulness, avoidance, and procrastination. According to gender, sports injury anxiety was higher in women (p < 0.05), but no significant difference was found in other sub-dimensions and total scores. According to marital status variables, while self-esteem is higher in married individuals, single individuals use procrastination and panic decision making styles more (p < 0.05). According to marital status variables, there was no significant difference between careful and avoidant decision-making styles, sub-dimensions and total scores of the Sports Injury Anxiety Scale (p>0.05). While there was no significant difference between previous disability and self-esteem and decision making (p>0.05), there was a significant difference between re-injury anxiety, which is one of the sub-dimensions of sports injury anxiety. In the education variable, decision-making styles such as decision making, self-esteem, avoidance, procrastination and panic showed significant differences. Education was found to be effective in fear of sports injury and anxiety of re-injury (p<0.05).
As a result, decision making of extreme athletes and sports injury anxiety; It can be affected by many variables such as gender, education level and marital status.

Anahtar Kelimeler

Extreme Sports, Decision Making, Injury Anxiety

Kaynakça

• Akpınar, Ö., Temel, V., Birol, S. Ş., Akpınar, S., ve Kazım, N. (2015). Üniversitede okuyan hokey sporcularinin karar verme stillerinin belirlenmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3),92–99.
• Altay, B., Baştuğ, G., ve Arıkan, İ. İ. (2018). Goal commitment and psychological resilience among cycling athletes. European Journal of Physical Education and Sport Science..
• Atakan, A. (2020). Futbol antrenörlerinin sürekli kaygı düzeylerinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(105), 369-376. https://dx.doi.org/10.47356/TurkishStudies.
• Atakan, A., ve Arslan, C. (2020). Farklı klasmandaki futbol hakemlerinin karar verme stillerinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi. 4(1), 56–70.
• Ateş, C., Yıldız, Y., ve Yıldız, K. (2018). Profesyonel basketbol ve voleybolcuların antrenör iletişim beceri düzeyleri algısı ve sporcuların kaygı düzeylerinin araştırılması. Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 40–52. https://doi.org/10.17680/erciyesakademia.331618
• Aydın, P. Ç. (2017). Kaygı ve endişe. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Dergisi-Özel Konular, 10(4), 228-236.
• Aygün, Y., ve Güllü, E. (2019). Dalış sporu yapan yerli ve yabancı turistlerin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlerle değerlendirilmesi. Sonçağ Matbaacılık.
• Baştuğ, G., Duman, S., Akçakoyun, F., ve Karadeniz, F. (2016). Football referees; stress, self-confidence, decision making futbol hakemlerinde; stres, özgüven, karar verme. Journal of Human Sciences, 13(3), 5399-5406. doi:10. 14687/ jhs.v 13i3. 4213
• Brymer, E., ve Oades, L. G. (2009). Extreme sports: a positive transformation in courage and humility. Journal of Humanistic Psychology, 49(1), 114–126. https://doi.org/10.1177/ 0022167808326199
• Brymer, E., ve Schweitzer, R. (2013). Extreme sports are good for your health: A phenomenological understanding of fear and anxiety in extreme sport. Journal of Health Psychology, 18(4), 477–487. https://doi.org/10.1177/1359105312446770
• Brymer, E., ve Schweitzer, R. (2017). Phenomenology and the extreme sport experience (1st Edition). Routledge.
• Budak, H., Sanioğlu, A., Keretli, Ö., Durak, A., ve Barış, Ö. Z. (2020). Spor yaralanmasının kaygı üzerindeki etkileri. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 38–47.
• Caz, Ç. Kayhan, R. F., ve Bardakçı, S. (2019). Spor Yaralanması Kaygı Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Spor Hekimligi Dergisi, Turkish Journal of Sports Medicine, 54(1).
• Çelik, D.Ö. (2020). Farklı spor dallarında görev yapan hakemlerin karar verme stillerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4):385–398. https://doi.org/10.31680/gaunjss.776473
• Çetinkaya, E. (2013). Atış branşlarında yarışmalara katılan üst seviye atış sporcularının karar verme becerilerinin performansa olan etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Kütahya.
• Çimen, E., ve Arıkan, G. (2020). Üniversite adaylarının spor yaralanma kaygı düzeylerinin incelenmesi. Eurasian Research in Sport Science, 2(5), 118–127. https://doi.org/10. 35333/ERISS.2020.274
• Demir, G. T., Namlı, S., Hazar, Z., Türkeli, A., ve Cicioğlu, H. İ. (2018). Bireysel ve takım sporcularının karar verme stilleri ve mental iyi oluş düzeyleri. Celay Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 176–191.
• Demir, M. (2021). Investigation of ınjury anxiety in amateur football players. International Journal of Sport Culture and Science, 9(2), 201-212. https://orcid.org/0000-0001-7625-9965
• Deniz, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz saygı karar verme stilleri ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Eurasian Journal of Educational Research, (15), 23-35.
• Deniz, M., ve Avşaroğlu, S. (2014). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ yeteneklerinin karar vermede özsaygı ve karar verme stillerini açıklama düzeyinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 121-138. https://doi.org/10.175 56/jef.95251
• Deryahanoğlu, G. (2014). Kick boks hakemlerinin karar verme ve atılganlık düzeylerinin algılanan mesleki yeterlilik üzerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Sakarya.
• Egesoy, H., Eniseler, N., Çamlıyer, H., ve Çamlıyer, H. (1999). Elit ve elit olmayan futbol oyuncularının karar verme performanslarının karar verme hızı ve verilen kararın doğruluğu açısından karşılaştırılması. Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 22-33.
• Ekin, H., ve Bülbül, R. (2020). Badminton oyuncularının spor yaralanması kaygı düzeylerinin incelenmessi. Ulusal Kinesyoloji Dergisi, 1(1), 1-10.
• Gacar, A. (2011). Türkiye'deki beden eğitimi ve spor öğretim elemanlarının karar verme ve atılganlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilm Dalı, Elazığ.
• Ghareeb, M., ve Kaya, M. (2022). Futbolcuların karar verme stillerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 119-131. https://doi.org/10.38021/asbid.1086910
• Gönen, M. (2021). Investigation of ınjury anxiety level of archers according to various parameters. Students of Faculty of Sport Sciences and Club Athletes, 4(4), 506-513.
• Gülşen, D. B. A., Yarayan, Y. E., ve Yildiz, A. B. (2023). Atletik zihinsel enerjiyi uyku davranışları bağlamında tahmin etme. Cbü Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 265-275.
• Güvendi, B., Türksoy Işım A., ve Güçlü, M. (2018). Korumalı futbol (amerikan futbol) sporcularının kişilik özellikleri ve psikolojik performans stratejileri ile karar verme stilleri arasındaki ilişki. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 8(2),159–175.
• Hazar, K. (2021). The relationshıp between ınjury anxiety and forgiveness flexıbility: a research for elite field hockey athletes. Pakistan Journal of Medical and Health Sciences, 15(5), 1673–1679. https://doi.org/10.53350/pjmhs211551673.
• Johnson, J. G. (2006). Cognitive modeling of decision making in sports. Psychology Of Sport and Exercise, 7(6), 631–652. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2006.03.009.
• Kaplan, E., ve Andre, H. (2021). Investigation of the relationship between mental training and sports injury anxiety. Turkish Journal of Sport and Exercise, 23(1), 1-8. doı:10.15314/tsed.692936
• Kaplan, H. (2019). Yüzme türkiye şampiyonasına katılan bedensel engelli sporcuların kaygı düzeylerinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dalı, Kütahya.
• Karabulut, E.O., ve Mavi Var, S. (2019). Taekwondocuların durumluk ve sürekli kaygılarının müsabaka performansı ve yaralanma durumu ile ilişkisi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 47-54.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri: kavramlar, teknikler ve ilkeler. 27. Baskı, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kazım, N., ve Temel, V. (2019). Antrenörlerin karar vermede öz saygı ve karar verme düzeylerinin belirlenmesi. Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(4), 75–85.
• Kırgıl, F. (2015). Beden eğitimi öğretmenleri ile diğer branş öğretmenlerinin karar verme ve atılganlık düzeylerinin bazı değişkenlikler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Kocaman, H. (2019). Yüzme antrenörlerinin problem çözme becerileri ve karar verme stratejilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı, Antrenman ve Hareket Bilimleri Bilim Dalı, Ankara.
• Mann, M.E., Bradley, R. S., ve Hughes, M.K. (1998). Global-scale temperature patterns and climate forcing over the past six centuries. Nature, 392(6678), 779-787.
• Marasso, D., Laborde, S., Bardaglio, G., ve Raab, M. (2014). A developmental perspective on decision making in sports. International Review Of Sport and Exercise Psychology, 7(1), 251–273. https://doi.org/10.1080/1750984X.2014.932424
• Patel, D. R., Omar, H., ve Terry, M. (2010). Sport-related performance anxiety in young female athletes. Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology, 23(6), 325–335. https://doi.org/10.1016/j.jpag.2010.04.004
• Raggiotto, F., Scarpi, D., ve Moretti, A. (2020). Advertising on the edge: appeal effectiveness when advertising in extreme sports. International Journal of Advertising, 39(5), 655–678. https://doi.org/10.1080/02650487.2019.1653009
• Rex, C. C., ve Metzler, J. N. (2016). Development of the sport injury anxiety scale. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 20(3), 146-158.
• Sánchez, A. C. J., Calvo, A. L., Buñuel, P. S.-L., ve Godoy, S. J. I. (2009). Decision-making of spanish female basketball team players while they are competing. Revista de Psicología Del Deporte, 18(3), 369–373.
• Sharma, V. K., Rango, J., Connaughton, A. J., Lombardo, D. J., ve Sabesan, V. J. (2015). The current state of head and neck injuries in extreme sports. Orthopaedic Journal of Sports Medicine, 3(1), 1-6. https://doi.org/10.1177/2325967114564358
• Smith, R. E., Smoll, F. L., ve Schutz, R. W. (1990). Measurement and correlates of sport-specific cognitive and somatic trait anxiety. The Sport Anxiety Scale. Anxiety Research, 2(4), 263-280. https://doi.org/10.1080/08917779008248733
• Şenbakar, K. (2021). Elazığ ilindeki futbolcuların karar verme stillerinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 5(2),11-17.
• Şensoy, C., Şenel, Ö., ve Akarçeşme, C. (2022). Bazı spor branşlarında spor yaralanma çeşitleri ile yaralanma kaygısı arasındaki ilişkini belirlenmesi. Ulusal Kinesyoloji Dergisi, 2(2), 27-41.
• Tanyeri, L. (2019). Farklı branş sporcularında yaralanma kaygısının incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 577-591. https //doi.org/ 10.26466/ opus.588668
• Tekin Ö. A., ve Ehtiyar, V.R. (2010). Yönetimde karar verme: batı antalya bölgesindeki beş yıldızlı otellerde çalışan farklı departman yöneticilerinin karar verme stilleri üzerine bir araştırma. Journal Of Yaşar University, 5(20), 3394–3414.
• Tekin, M., Özmutlu, İ., ve Erhan, S. (2009). Özel yetenek sınavlarına katılan öğrencilerin karar verme ve düşünme stillerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 42-56.
• Toktaş, S. (2017). Okul spor müsabakalarına katılan lise öğrencilerinin kaygı, özgüven ve güdülenmeleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Trabzon.
• Tutal, V. , Söğüt, T. , Göncü, B. S., ve Işık, İ. (2022). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin COVİD-19 Pandemi Sürecinde Fiziksel Aktivite ile Depresyon Durumlarının İncelenmesi . Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi , 5 (4) , 984-993 . DOI: 10.38021/asbid.1185174
• Türkçapar, Ü. (2012). Güreşçilerin farklı değişkenler açısından sürekli kaygı düzeylerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 129-140.
• Ünver, Ş., Şimşek, E., İslamoğlu, İ., ve Arslan, H. (2020). Üniversite takımlarında yer alan sporcuların yaralanma kaygı düzeylerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(3), 400-410.
• Yalçınkaya, A., Demirci, M., ve Kızılyar, G. N. (2020). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin spor yaralanmalarındaki kaygı düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 43-51.
• Yarayan, Y. E., Güngör, N., Çelik, O. B., ve Gülşen, D. B. A. (2022). Yol Analizi: Sporcu Kimliği Bağlamında Psikolojik Performans Stratejilerini Tahmin Etme. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 699-712.
• Yarayan, Y. E., İlhan, E. L., Esentürk, O. K., Çağrı, A. R. I., ve Gülşen, D. B. A. (2023). Does Emotional Intelligence Affect Mental Toughness In Physically Disabled Athletes?. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(2), 231-242.
• Zorba, E., Gürel Göksel, A., G., Adem, P., ve Zorba, N. (2016). Futbol hakemlerinin müsabaka öncesi sürekli kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Ege Bölgesi Örneği). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 175-181. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000294