Basketbolcuların Branşa Yönelik Tutum ve Sağlıklı Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1-Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı, 485 - 494, 29.10.2023

Samet Sitti , Murat Bekleyiş Apaydın

https://doi.org/10.38021/asbid.1351124

Öz

Bu çalışmada basketbol branşında aktif olarak alt yapılarda müsabakalara katılan sporcuların branşa yönelik tutum ve beslenme alışkanlıklarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma evreni Türkiye basketbol alt yapı liglerinde basketbol oynayan sporcular olurken örneklem grubu ise rasgele seçilmiş gönüllülük esasına göre katılmak isteyen 378 kişiden oluşmaktadır. Elde edilen bulguların İstatiksel analizde SPSS 22 programı kullanılmıştır. Örneklem büyüklüğü tespiti için ise G*Power (1.3.9.4) Araştırmada iki farklı ölçek kullanılmıştır. Öncü ve ark. (2015) tarafından geliştirilen 21 soru ve Algı, İlgi alt boyutlarından oluşan Basketbol Tutum Ölçeği (BTÖ) kullanılmıştır. Demir ve Cicioğlu (2019) birlikte geliştirmiş oldukları Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBYİTÖ) uygulanmıştır. Ölçekte ise; 4 alt boyuttan beslenme hakkında bilgi (BHB), beslenmeye yönelik davranış (BYD), kötü beslenme (KB) olumlu beslenme (OB) olmak üzere toplam 21 sorudan oluşmaktadır Araştırmada tanımlayıcı istatistiklerin yanında bağımsız örneklem t test ve Man-Wtitney U, ikiden fazla ortalamaların karşılaştırılması ise tek yönlü varyans analizi testi ve Kruskal- Wallis testleri kullanılarak gerçekleşmiştir. Çalışma sonunda cinsiyet değişkeni skorlarına göre BYO, KB, Algı; okul türüne göre BHB, İlgi; Aile gelir durumuna göre BHB, BYD, İlgi, Algı alt boyutları bakımından anlamlı farklılaşma olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Basketbol, Tutum, Sağlıklı Yaşam Biçimi

Investigation of Attitudes and Healthy Eating Habits of Basketball Players towards the Branch

Öz

In the this study, it is aimed to examine the attitudes and nutritional habits of the athletes who actively participate in the competitions in the basketball branch. While the population of the research is the athletes playing basketball in Turkey basketball sub-structure leagues, the sample group consists of 378 people who want to participate on a voluntary basis. SPSS 22 program was used in the statistical analysis of the findings obtained. For sample size determination, two different scales were used in the G*Power Study. The Basketball Attitude Scale (BAS) developed by Öncü et al. (2015), which consists of 21 questions and sub-dimensions of Perception and Interest, was used. The Healthy Nutrition Attitude Scale (HNAS) developed by Demir and Cicioğlu (2019) was used. In this scale; It consists of a total of 21 questions from 4 sub-dimensions, including knowledge about nutrition (BHB), behavior towards nutrition (BYD), poor nutrition (KB), positive nutrition (OB) In addition to descriptive statistics, independent sample t test and Man-Wtitney U, one-way variance analysis and the comparison was made using one-way analysis of variance test and Kruskal-Wallis tests.At the end of the study, it was found that there was a significant difference in the sub-dimensions of CBM, CK, Perception according to gender variable; CBM, Interest according to school type; and CBM, CK, Interest, Perception according to family income status.

Anahtar Kelimeler

Basketball, Attitude, Healty Lifestyle

Kaynakça

• Akman, M., Tüzün, S., ve Ünalan, P. C. (2012).Adolesanlarda sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite durumu. Nobel Medicus Journal, 8(1).
• Alp, H., ve Süngü, O. B. (2016). Üniversite öğrencilerinin spora karşı tutumlarına beden eğitimi ve spor dersinin etkisi. Journal of Research in Education and Teaching, (5), 16
• Applegate, K.T., Besson, S., Matov, A., Bagonis, MH., Jaqaman, K. Danuser, G. (2011). plusTipTracker: Quantitative image analysis software for the measurement of microtubule dynamics. Journal of Structural Biology, 176(2), 168- 184. https://doi.org/10.1016/j.jsb.2011.07.009
• Başeri, E., (1994). Futbolda psikoloji ve başarı. Ankara S:19
• Başkonuş, T. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Kırşehir ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 365-376. https://doi.org/10.31592/aeusbed.730674
• Belli, E., Bedir, F., ve Turan, M. (2019). Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 89-103. http://dx.doi.org/10.29157/etusbe.123
• Çelik, Z. Pulur.A. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlari. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(Özel=.
• Demir, H. (2008). Adölesan Beslenmesi. Güncel Pediatri Dergisi, 6(1), 94-95.
• Demirezen, E., ve Coşansu, G. (2005). Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14(8), 174-178.
• Ersoy, Gülgün. (1998). Egzersiz ve spor yapanlar için beslenme ile ilgili temel ilkeler. Doğuş Matbacılık
• Gökdağ, M., Türkmen, M., ve Akyüz, H. (2019). Okul yöneticilerinin spora yönelik tutumlarının belirlenmesi (Bartın Örneği). Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 200-219.
• Howard, Z., Wang, Y., ve Xiaolin, W. (2016). A study of Chinese collegiate attitudes toward physical education International Research in Higher Education, 1(2), 1–11. http://dx.doi.org/10.5430/irhe.v1n2p1
• Kağıtçıbaşı, C. (1999). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi
• Kalfa, M. (2019). Diş hekimliği fakültesindeki öğrencilerinin spora yönelik tutumları. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 165-181. https://doi.org/10.33689/spormetre.467670
• Kangalgil, M., Hünük, D.,ve Demirhan, G. (2006). İlköğretim, lise ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 48-57.
• Karaağaç, G., ve Çakır, E. (2020). Spor salonlarına giden bireylerin sağlıklı beslenme tutumları ve sosyal görünüş kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(3), 167-177.
• Konca, E., ve Erilli, N. A. (2022). Evaluation of adolescent’s Basketball attitudes between 10 and 14 ages: The case of Sivas Province. Research in Sport Education and Sciences, 24(4), 119-125. https://doi.org/10.5152/JPESS.2022.221023
• Öncü E., Gürbüz B., ve Tunçkol H. M. (2015). The psychometric properties of the basketball attitude scale. ERPA International Health and Sports Science Education Congress, Athens, Greece, 4-7 Haziran 2015, 162-162.
• Özenoğlu, A., Gün, B., Karadeniz, B., Koç, F., Bilgin, V., Bembeyaz, Z., ve Saha, B.S., (2021).Yetişkinlerde beslenme okuryazarlığının sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlar ve beden kütle indeksi ile ilişkisi, Life Sciences (NWSALS), 16(1), 1-18. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2021.16.1.4B0037
• Özkarabulut, A., ve Yürek, M. (2017). Basketbol kulüplerindeki kız ve erkek öğrencilerin beslenme durumları ve arasındaki farklar. IGUSABDER, 3(2017), 239-259.
• Özsarı, A., ve Çetin, M. Ç. (2022). Spora yönelik tutum ve mutluluk ilişkisi (sağlık sektöründe bir araştırma). SpormetreBeden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(1), 36-47. DOI: 10.33689/spormetre.967955
• Süel, E., Şengür, E, ve Turasan, İ. (2021). Covid-19 salgını döneminde spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin yeme tutumu durumlarının incelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences- IJSETS, 7(4), 148-154. doi: 10.18826/useeabd.1016716
• Süel, E., Yılmaz, G., Yüksel, İ. G., ve Şengür, E. (2022). Obezite farkındalık durumu, beslenme bilgi puanı ve fiziksel aktivite düzeyinin bazı değişkenler bakımından karşılaştırılması. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences- IJSETS, 8(4), 214-223 . DOI: 10.18826/useeabd.1182008
• Şahin, O. (2023). Adölesan muay thai sporcularında aile ortamı, beslenme öz-yeterlik ve beslenme tutumlarının sağlık algısına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 270 – 278. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1228652
• Şen, C. (2000). Basketbol Teknik, Bağırgan Yayımevi,Ankara, 41
• Taşbaş, Ö. ve İslamoğlu, A. (2022). Adölesan Futbolcularda Beslenme Eğitiminin, Beslenme Durumu ve Bilgi Düzeyine Olan Etkisi: Deneysel Çalışma. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 142-9. Doi: 10.5336/sportsci.2021-87257
• Tekkurşun Demir, G., ve Cicioğlu, H. İ. (2019). Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 256-274. https://doi.org/10.31680/gaunjss.559462
• Togo, O. T., ve Öztürk, A. (2020). Spor organizasyonlarına katılan çalışanların spora yönelik tutumlarının incelenmesi: şirketler ligi örneği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 11(1), 55-64. https://doi.org/10.17155/omuspd.541185
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, 45, 109-127.
• Varol, R., Varol, S., ve Türkmen, M. (2017). Bartın üniversitesinde öğrenim gören öğrencilerin spora yönelik tutumlarının belirlenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3(2), 316-329.
• Yavuz, C., ve Yücel, A. S. (2019). Spor yöneticiliği bölümü öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının baz değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 2050-2058 https://doi.org/10.17755/esosder.584081
• Yılmaz, G., Şeker, R., ve Şengür, E. (2021). Determination of athlete nutrition knowledge level of university students: Üniversite öğrencilerinin sporcu beslenme bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Human Sciences, 18(4), 760–771. https://doi.org/10.14687/jhs.v18i4.6229
• Yılmaz, G., Şengür, E., ve Turasan, İ. (2022). Covid 19 döneminde üniversite öğrencilerinin sağlıklı beslenme tutum puanlarının incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-10. DOI: 10.30769/usbd.1078434
• Yılmaz, G., Şengür, E., ve Turasan, İ. (2022). Spor bilimleri fakültesinde okuyan öğrencilerin sağlıklı beslenme tutum puanlarının incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 64-70. DOI: 10.46385/tsbd.1111714
• Yılmaz, G., ve Karaca, S. (2019). Spor yapan ve sedanter üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi tutum ve yaşam incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 258-266.
• Yilmaz, G., ve Şeker, R. (2023, May). The effect of nutrition course on the level of nutrition knowledge. Progr Nutr (Internet), cited 2023 Jun. 8, 22(1-S), 175-81.