The Use of Electronic Product Certificate in Solving the Problems of the Agricultural Sector and the Effect of Tax Incentive Elements, Use of ELPC in the Hazelnut Market

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 27, 293 - 322, 27.09.2022

Memduh Aslan

Öz

Because of to its different climatic conditions and geographical features, our country has an environment
where many agricultural and animal foods can be produced. The main source of livelihood of the citizens of the young Turkish republic, which did not have sufficient industrial production, was agriculture and animal husbandry. The first target sector of our country's industrialization has been the production of tools and equipment necessary to increase production in the field of agriculture. Migration from villages to cities has increased with the increase of industrialization and significant losses have occurred in the agricultural workforce, especially with the departure of the young population from the villages. The housing need of
those who migrated to the city caused the shrinkage of agricultural areas around the city. Consumption demand and employment needs created by the increase in the city population have also caused the establishment of industrial facilities on agricultural lands close to the city. On the one hand, agricultural production, which could not be increased enough against the increasing population, started to cause
the import of agricultural inputs. Licensed warehouses were established with the Agricultural Products Licensed Warehousing Law and significant government support was provided. It is important to determine the effectiveness of the new solution proposals in solving the problems, to strengthen the right practices, and to correct the inefficient ones. With this study, the efficiency of achieving the intended goals with licensed warehouses is evaluated by using electronic product certificate data traded in the Turkish Mercantile Exchange.

Anahtar Kelimeler

Licensed Warehouse, Electronic Product Certificate, Agriculture, Tax Incentive, Hazelnut

TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARININ ÇÖZÜMÜNDE ELEKTRONİK ÜRÜN SENEDİNİN KULLANIMI VE SAĞLANAN VERGİ TEŞVİK UNSURLARININ ETKİSİ, FINDIK PİYASASI ELÜS KULLANIMI

Öz

Ülkemiz farklı iklim koşulları ve coğrafi özellikleri sayesinde birçok tarım ürününün yetiştirilebildiği ve
hayvancılığın yapılabildiği bir ortama sahiptir. Yeterli sanayi üretimi olmayan genç cumhuriyetin vatandaşlarının ağırlıklı olarak geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olmuştur. Ülkemizin sanayileşmesinin ilk hedef sektörü de tarım alanında üretimin artırılması için gerekli alet ve ekipmanların üretilmesi olmuştur. Sanayileşmenin artmasıyla köylerden şehirlere göçler artmış ve özellikle genç nüfusun köylerden ayrılmasıyla tarım iş gücünde önemli kayıplar ortaya çıkmıştır. Şehre göç edenlerin konut ihtiyacı şehir çevresindeki tarım alanlarının daralmasına sebep olmuştur. Şehir nüfusunun artmasıyla oluşan tüketim
talebi, istihdam ihtiyaçları da sanayi tesislerinin şehre yakın tarım arazilerinin üzerine kurulmasına sebep olmuştur. Bir yandan artan nüfusa karşı yeterince artırılamayan tarım üretimi tarımsal girdilerin de ithaline sebep olmaya başlamıştır. Tarımsal üretim faaliyetinde çalışan nüfusun ortalama yaşının yükselmesi, özellikle miras yoluyla tarım arazilerinin küçülmesi, bir gün köye dönüleceği düşüncesi ile şehirleşen nüfusun tarım üretiminde bulunmamasına rağmen tarım arazilerini işletmeksizin elinde bulundurması, modern tarım tekniklerinin uygulanamaması, motorlu tarım araçlarının işletme büyüklükleri itibariyle sahipliğinin rasyonel olmaması, pazarlama olanaklarının kısıtlılığı, potansiyel pazara erişme amacıyla aracı kullanma
gereklilikleri gibi birçok teknik, sosyal, ekonomik, yapısal ve hukuki sorunlar tarım sektöründe sorunları bütünlükçü olarak çözmeyi zorunlu kılmaktadır. Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ile lisanslı depolar kurulmuş ve önemli devlet destekleri sağlanmıştır. Getirilen yeni çözüm önerilerinin sorunları çözmedeki etkinliklerinin tespit edilmesi, doğru uygulamaların güçlendirilmesi, verimsiz olanların ise düzeltilmesi için önemlidir. Bu çalışma ile lisanslı depolar ile amaçlanan hedeflere ulaşmada etkinliğin Türkiye Ürün İhtisas Borsasında işlem gören elektronik ürün senedi verileri kullanılarak değerlendirilmesi yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Lisanslı Depo, Elektronik Ürün Sertifikası, Tarım, Vergi Teşviki, Fındık

Kaynakça

• Altuntepe, M.Ö.N., (2008), Türkiye'de Kentsel Alanlara Göç Edenlerin Kent Ve Çalışma Hayatına Uyum Durumları: Bir Alan Araştırması, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3(11), 1857-1625, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/179203
• Berk, A., Armağan, S., (2019), Kırsal Alanda Genç Çiftçilerin Sorunları ve Beklentileri; Niğde İli Örneği, Alatarım, 18(1), 57-64, https://app.trdizin.gov.tr/makale/TXpFME1UUXlNZz09/kirsal-alanda-genc-ciftcilerin-sorunlari-ve-beklentileri-nigde-ili-ornegi
• Candan, E., Günal Özalp S., (2013), Tarımda Kadın Emeği, Tarım Ekonomisi Dergisi, 19(I), 903-101, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/253473
• Doğan, N.Ö., Derici, S., (2019), Tarımsal Ürün Depolama ve Lojistik Şirketler İçin Yer Seçimi: Bir AHP Uygulaması, Türkiye Vizyonu: Multidisipliner Çalışmalar, Ekin Yayınevi, Kitap Bölümü, ss. 611-625 https://researchgate.net/publication/333996085_TARIMSAL_URUN_DEPOLAMA_VE_LOJISTIK_SIRKETI_ICIN_YER_SECIMI_BIR_AHP_UYGULAMASI,
• DPT, (1977), Genel Tarım Sorunları, Devlet Planlama Teşkilatı Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı Genel Tarım Sorunları Özel İhtisas Komisyonu Raporu Tarımda, İdari ve Hukuki Sorunlar Bölümü, Yayın No: DPT: 1627 – ÖİK: 285 https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/04_GenelTarimSorunlari.pdf
• Erdoğdu, S., Kutlu, D., (2014), Dünyada ve Türkiye'de Çalışan Yoksulluğu: İşgücü Piyasası ve Sosyal Koruma Politikaları Bağlamında Bir Değerlendirme, Çalışma ve Toplum, vol.0, no.41, 63-114, https://calismatoplum.org/makale/dunyada-ve-turkiyede-calisan-yoksulluguisgucu-piyasasive-sosyal-koruma-politikalaribaglaminda-bir-degerlendirme
• Furat, M., (2013), Küresel Politika Değişimleri ve Türkiye’de Kırsal Kalkınma, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 589-610, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/223245
• İNTERNET: Resmi Gazete, https://resmigazete.gov.tr
• İNTERNET: TBMM, https://mevzuat.tbmm.gov.tr
• İNTERNET: TÜİK, (2018), 19.04.2018 tarih ve 24869 sayılı haber bülteni, https:data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tarimsal--Isletme-Yapi-Arastirmasi-2016-24869
• İNTERNET: TÜİK, (2022), 17.05.2022 tarih ve 45634 sayılı haber bülteni, Yaş Grubu Ve Cinsiyete Göre Kurumsal Olmayan Nüfusun İşgücü Durumu, 2020, 2021, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik-2021-45634
• İNTERNET: TÜRİB, (2021) Türkiye Ürün İhtisas Borsası, ELÜS işlem Verileri, İnternet sitesinde yayımlanan bültenlerden derlenmiştir. https://turib.com.tr
• Keleş, N., Pekkaya, M., (2021), Lojistik Köy Yer Seçiminde Dikkate Alınan Değişkenlerin Kıyaslama Yaklaşımı ile Belirlenmesi, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(23), 1-14, httsps://doi.org/10.47129/bartiniibf.840819
• Memiş, S., Keskin, D., (2016), Tarımsal Mamullerde Lisanslı Depoculuk Sisteminin Rolü, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22(2), 619-633, httsps://doi.org/10.18657/yecbu.08824
• Özkan, A., (2016), Türkiye Tarımında Yaşanan Sorunlar Ve Alternatif Tarımsal Üretim Anlayışlarının Değerlendirilmesi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(35), 411-430, httsps://doi.org/10.31795/baunsobed.645310
• Sezal, L., (2017), Türkiye’de Lisanslı Depoculuk Sistemi ve Sağlanan Devlet Teşvikleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 1147-1155, httsps://doi.org/10.17719/jisr.2017.1968
• Tektaş, A., Tanyaş, M., (2020), Sürdürülebilir Büyüme Bağlamında Tarım ve Gıda Sektörünün Analizi Lojistik ve Gıda Zincirinde İyileştirmeler, Yayın No: TÜSİAD-T/2020-03/617, https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/download/9376_9b7e9fcb80f8652fdb3642eeab2efdc9
• TTGV, (2021), Yeşil Kitap-Tartışma Belgesi, Tarım Ekosisteminde İnovasyon Fırsatları, Stratejik Odak Çalışma Komisyonu-Tarım, Editörler: Gökpınar, E. S., Yıldızbayrak, G., Çalışma Ekibi: Çalışkan, S., Fırat, F. Y., Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Yayınları, https://ttgv.org.tr/tur/images/publications/600461ca2bae2.pdf
• TZOB, (2019), Zirai ve İktisadi Rapor 2015-2018, Yayın No: 293, https://tzob.org.tr/File/PdfViewer?guid=b2954740-3d4b-4c77-b375-ba301b775f46&category=file&pageCount=440
• Uyumaz, A., İlhan, O., (2018), Tarımsal Arazilerde Mülkiyetin Devri, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 24(2), 861-905, httsps://doi.org/10.33433/maruhad.503385
• Ünal, M., (1990), Tarımsal Toprakların Miras Yoluyla Parçalanması ve Bunun Ekonomik Zararları, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(1), 103-108, https://dergipark.org.tr/tr/pub/suhfd/issue/26614/280259
• Yenal, N.Z., Kavaklı Birdal, N.B., (2015), Organik Üretim ve İyi Tarım Uygulamalarında Sertifikasyon Sürecinin Sosyo-Ekonomik Sonuçları, TÜBİTAK SOBAG Proje Sayfa Sayısı: 76 Proje No: 112K402, https://app.trdizin.gov.tr/proje/TVRReU56YzM/organik-uretim-ve-iyi-tarim-uygulamalarinda-sertifikasyon-surecinin-sosyo-ekonomik-sonuclari