Procedures and Cases for Dismissal of Senior Public Administrator in Turkey and the United States of America

Yıl 2022, , 856 - 894, 31.12.2022

Dr. Ahmet Yusuf Yılmaz

https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1206582

Öz

With the constitutional amendment in 2017, the appointment procedure of senior public administrators has also changed. The appointment of these executives is subject to the Presidential Decree. With the Turkish Presidential Decree No. 3 (CBK), the procedures and principles of appointment of senior public administrators have been determined. So, what will happen if the people appointed to these positions are dismissed before their term of office expires? This article has been prepared to examine this question. The appeal against the dismissal, the judicial remedy against the dismissal, and the court decisions were examined. There are some uncertainties in the lawsuits filed. In this article, it is aimed to clarify the mentioned uncertainties. In addition, the United States Constitution and the President's power of dismissal were compared with the procedure in Turkey and the dismissal cases of senior public administrators before the Supreme Court were examined.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, USA, Constitution, Presidential Decree No. 3, Senior Public Administrator, Dismissal

TÜRKİYE VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NDE ÜST DÜZEY KAMU GÖREVLİLERİNİN GÖREVDEN ALINMA USULÜ VE DAVALARI

Öz

2017 yılındaki Anayasa değişikliği ile üst kademe kamu yöneticilerinin atama usulü de değişmiştir. Bu yöneticilerin atanması Cumhurbaşkanı Kararına bağlanmıştır. 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK) ile üst düzey kamu yöneticilerinin atama usul ve esaslarını belirlenmiştir. Peki, bu görevlere atanan kişilerin görev süreleri dolmadan görevden alınmaları durumunda ne olacaktır? Bu makale bu soruyu incelemek amacıyla hazırlanmıştır. Görevden alınma işlemine karşı başvurulacak itiraz yolu, görevden alma işlemine karşı yargı yolu, mahkeme kararları incelenmiştir. Açılan davalarda birtakım belirsizlikler mevcuttur. Bu makalede, belirtilen belirsizliklerin aydınlatılması amaçlanmıştır. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri Anayasası ve Başkanın görevden alma yetkisi Türkiye’deki usul ile mukayese edilerek Yüksek Mahkemede görülen üst düzey kamu yöneticilerinin görevden alınma davaları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anayasa, 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Üst Düzey Kamu Yöneticisi, Görevden Alınma, Türkiye

Kaynakça

• “ABD Anayasası.” U.S. Embassy & Consulates in Türkiye. Erişim tarihi Eylül 8, 2022. https://tr.usembassy.gov/wp-content/uploads/sites/91/abd-anayasasi.pdf.
• “ABD Bağımsız Bir Avukatın Yetki ve Görevleri Kanunu. 28 U.S.Code § 594(a).” Erişim tarihi Eylül 6, 2022. https://www.law.cornell.edu/uscode/text/28.
• “Anayasa Komisyonu Raporu. Yasama Dönemi: 26. Yasama Yılı: 2. Sıra Sayısı: 447.” Erişim tarihi Eylül 10, 2022. http://anayasadegisikligi.barobirlik.org.tr/pdf/anayasadegisikligikanunteklifi.pdf.
• Barın, Taylan. “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Uygulaması ve Hükûmet Sisteminin Tahlili.” Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Prof. Dr. M. Fatih UŞAN'a Dekanlıkta 10. Yıl Anısına Teşekkür Armağanı, no. 2 (2022): 289-314.
• Çolak, Ç. D. "Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Yetkisinin Amerikan Sistemi Üzerinden Karşılaştırmalı Analizi." Strategic Public Management Journal, no.3 Özel Sayı (2017): 51-65.
• “Danıştay Karar Arama.” Erişim tarihi Eylül 10, 2022. https://karararama.danistay.gov.tr/.
• John Contrubis. Executive Orders and Proclamations. CRS Report for Congress. Welcome to The American Presidency Project. 1999. Erişim tarihi Ağustos 28, 2022. https://sgp.fas.org/crs/misc/95-772.pdf.
• Karslı, Mehmet Rauf. “Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Atama Usul ve Esasları Üzerine Bir İnceleme.” SÜHFD, c. 28, s. 1 (2020): 187-208. 157-203.
• Küçük, Adnan. ABD ve Latin Amerika Ülkelerinde Başkanlık Sistemi ve Uygulamaları. Ankara: Adalet Yayınevi, 2021.
• Küçük, Adnan. Türkiye’de Başkanlık (Cumhurbaşkanlığı) Sistemi. Ankara: Adalet Yayınevi, 2021.
• “Morrison v. Olson Davası.” Quinbee. Erişim tarihi 5 Eylül 2022. https://www.quimbee.com/cases/morrison-v-olson.
• “Morrison v. Olson, 487 U.S. 654 (1988).” Justia. Erişim tarihi Eylül 7, 2022. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/487/654/.
• “Myers v. United States, 272 U.S. 52 (1926).” Justia. Erişim tarihi Eylül 1, 2022. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/272/52/.
• “Seila Law LLC v. Consumer Financial Protection Bureau Davası.” Scotusblog. Erişim tarihi Eylül 8, 2022. https://www.scotusblog.com/case-files/cases/seila-law-llc-v-consumer-financial-protection-bureau/.
• Söyler, Yasin. “3 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine Göre Üst Kademe Kamu Yöneticisi Kimdir?.” ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, no. 1 (2020): 59-110.
• Söyler, Yasin. Yeni Başkanlık Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Taft, William Howard. Our Chief Magistrate and His Power. New York: Columbia University Press, 1925.
• “Wiener v. United States Davası.” Oyez. Erişim tarihi Eylül 8, 2022. https://www.oyez.org/cases/1957/52.
• “Wiener v. United States. 357 U.S. 349 (1958).” Justia. Erişim tarihi Eylül 5, 2022. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/357/349/.
• Wurman, Ilan. “The Removal Power: A Critical Guide.” Cato Supreme Court Review. edited by Trevor Burrus. Washington: Cato Institute, 2020.