TÜRK CEZA KANUNU m. 61 AÇISINDAN CEZANIN BELİRLENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 569 - 629, 01.07.2024

Kaan Polat

https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1413960

Öz

Failin; mağdurun kalbine ateş edip onu öldürmesi ile karnına ateş edip onu öldürmesi, mağdurun akıllı telefonunu çalması ile otomobilini çalması, mağdura tokat atması ile mağduru bacağından bıçaklaması eylemlerinde her ne kadar işlenen suçlar tipik olarak aynı olsa da bu suçu işleyen faillere aynı cezanın verilmesi adalete uygun değildir. Zira her olayın kendine özgü bir zemini bulunmaktadır. Buna benzer sonsuz sayıda eylem bakımından kanun koyucunun mevzuat metinlerinde bunları ayrı ayrı olarak düzenlemesi, hayatın olağan akışına aykırı olduğu gibi hukuk sistematiği açısından da mümkün değildir. Aksi takdirde hem mevzuatı oldukça kazuistik hâle getirmiş hem de hâkimlerin serbestçe değerlendirme yapmasının güç olduğu bir durum ile karşı karşıya kalmış oluruz. Bundan dolayı kanun koyucunun bu konuda icra ettiği en mühim düzenlemelerden biri, her olayın zemininin tespit edilmesi bakımından hâkime yol gösterici nitelikte olan bazı ölçütlere yer vermesidir. Bu ölçütler; kanunda düzenlenen ceza aralığını, başka bir deyişle soyut cezayı; aralığı daraltmak suretiyle cezayı belirlenebilir hâle getirmeye, yani somut cezaya çevirmeye hizmet etmektedir. Türk Ceza Kanunu’nun 61. maddesinde de cezanın belirlenmesi müessesesiyle ilgili olarak düzenlemelere yer verilmiştir. Şüphenin kesin olarak yenilip suçlu olduğuna kanaat getirilen bir fail hakkında ceza verilirken; somut olayın özelliklerinin, indirim veya artırımın önceliğinin, suçun maddi ve manevi unsurunun etkisinin, birtakım kurumların uygulanma sırasının ve benzeri hususların ne şekilde cezanın belirlenmesinde etki edeceği bu düzenlemede yer almaktadır. Çalışmamızda TCK m.61 genel olarak ele alınacak ve ceza hukuku çerçevesinde değerlendirmelerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Cezanın Belirlenmesi, Cezanın Tayini, Soyut Ceza, Somut Ceza, Temel Ceza, Sonuç Ceza, TCK m.61

The Determination of Punishment in the Context of Turkish Criminal Code art. 61

Öz

Although the crimes committed by the perpetrator; shooting the victim in the heart and killing him/her and shooting him/her in the stomach and killing him/her, stealing the victim's smartphone and stealing his/her car, slapping the victim and stabbing him/her in the leg are typically the same, it is not in accordance with justice to give the same punishment to the perpetrators who committed these crimes. This is because each incident has its own unique ground in itself. In terms of an infinite number of similar acts, it is not only contrary to the ordinary course of life, but also impossible in terms of legal systematics for the legislator to regulate them separately in the legislative texts. Otherwise, we would be faced with a situation in which the legislation would be quite casuistic and it would be difficult for judges to make free evaluations. Therefore, one of the most important arrangements made by the legislator in this regard is the inclusion of some criteria that guide the judge in terms of determining the ground of each case. These criteria serve to transform the range of punishment regulated in the law, in other words. the abstract punishment, into a concrete and final punishment by making the punishment determinable by minimizing the range. Article 61 of the Turkish Criminal Code contains regulations on the determination of the penalty. While sentencing a perpetrator who is conclusively overcome by suspicion and convicted of guilt; the characteristics of the concrete case, the priority of the discount or increase, the effect of the material and moral elements of the crime, the order of application of certain institutions and similar issues are included in this regulation. In our study, Article 61 of the TCC will be discussed generally and evaluations will be made within the framework of criminal law.

Anahtar Kelimeler

Determination of Punishment, Determination of Penalty, Abstract Punishment, Concrete Punishment, Basic Punishment, Final Punishment, TCC art..61

Kaynakça

• Aldemir, Hüsnü. “Yeni Türk Ceza Kanunu Açısından Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi.” Terazi Hukuk Dergisi, no. 3 (2006): 31-44.
• Apiş, Özge. Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Aral, Vecdi. Hukuk ve Hukuk Bilimi Üzerine. İstanbul: Onikilevha Yayıncılık, 2010.
• Artuç, Mustafa. Hüküm Kurma Sanatı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Artuk, Mehmet Emin ve Ahmet Gökcen. Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Ateş Öncü, Tuğba Gül. Türk Ceza Hukukunda Temel Cezanın Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, 2020.
• Avcı, Mustafa. “Mecelle’ye Göre Hâkimin Nitelikleri ve Yargılama Etiği.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, no. 27 (2016): 33-58.
• Ayık, İsmail Hakkı. “Cezanın Tatbiki ve Tertibi.” Adalet Dergisi, no. 9 (1950): 1178-1200.
• Cahalan, William. “Certainty of Punishment.” Journal of Urban Law, no. 2 (1973): 163-170.
• Centel, Nur, Hamide Zafer ve Özlem Yenerer Çakmut. Ceza Hukukuna Giriş. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2005.
• Centel, Nur, Hamide Zafer ve Özlem Yenerer Çakmut. Türk Ceza Hukukuna Giriş. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2020.
• Çınar, Ali Rıza. “Adli Para Cezasının Bireyselleştirilmesinde Bir Gün Karşılığı Para Miktarından Kaynaklanan Sorunlar.” Terazi Hukuk Dergisi, no. 118 (2016): 28-40.
• Çolak, Haluk ve Uğurtan Altun. Ceza ve Güvenlik Tedbirleri. Ankara: Bilge Yayınevi, 2007.
• Demirbaş Timur. Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Deniz, İsmail. Ceza Muhakemesinde Hüküm. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2014.
• Doğan, Koray. “Cezaların Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi.” Ceza Hukuku Dergisi, no. 4 (2007): 277-304.
• Erem, Faruk. “Suçun Konusu ve Hümanist Doktrin.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, no. 1 (1968): 11-33.
• Hakeri, Hakan. Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Adalet Yayınevi, 2022.
• İçel, Kayıhan, Füsun Sokullu Akıncı, İzzet Özgenç, Adem Sözüer, Fatih Selami Mahmutoğlu ve Yener Ünver. Yaptırım Teorisi. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2002.
• Kabak Yüce, Emine. Kusur Esasına Dayalı Olarak Cezanın Belirlenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, 2022.
• Karakaş Doğan, Fatma. Cezanın Amacı ve Hapis Cezası. İstanbul: Legal Yayıncılık, 2010.
• Karakehya, Hakan. “Olası Kast.” Ceza Hukuku Dergisi, no. 2 (2006): 19-46.
• Kazancı İçtihat Bilgi Bankası. Erişim Tarihi Haziran 24, 2023, https://www.kazanci.com.tr/.
• Kırlıoğlu, Gamze. Yargıtay Kararları Işığında Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, 2019.
• Kısagün, Adli. “Cezanın Ferdileştirilmesi.” Adalet Dergisi, no. 11-12 (1961): 1097-1116.
• Koca, Mahmut ve İlhan Üzülmez. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Koruculu, Irmak. Türk Ceza Hukukunda Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Kumbasar, Enver. Türk Hukukunda Cezanın Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, 2006.
• Lexpera. Erişim Tarihi Ağustos 04, 2023, https://www.lexpera.com.tr/.
• Meraklı, Serkan. Ceza Hukukunda Kusur. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2020.
• Oğuzman, Kemal ve Turgut Öz. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2018.
• Özbek, Veli Özer; Koray Doğan ve Pınar Bacaksız. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Özen, Muharrem. “Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, no. 1-2 (2009): 75-120.
• Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2020.
• Polat, Halil. “5237 TCK Kapsamında Adli Para Cezası.” Legal Hukuk Dergisi, no. 103 (2011): 2729-2748.
• Polat, Kaan. “Hukuk Fakültesindeki Öğretim Sorunu.” Ankara Barosu Hukuk Gündemi Dergisi, no. 1 (2022): 6-14.
• Schuyt, Pauline. “Het Bepalen van de Straf: Een Taak van de Rechter.” Trema Straftoemetingsbulletin, no. 1 (2009): 12-16.
• Taneri, Gökhan. “Temel Cezanın Belirlenmesi.” Ankara Barosu Dergisi, no. 3 (2018): 127-161.
• Townsend, William. “Punishment of Crime.” Journal of the American Institute of Criminal Law and Criminology, no. 4 (1919-1920): 533-548.
• Töngür, Ali Rıza ve Ekrem Çetintürk. Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Uslu, Ahmet Güven. Türk Ceza Hukukunda Somut Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, 2014.
• Üzülmez, İlhan. “Yeni Ceza Kanunu’nun Sisteminde Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi.” Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, no. 3-4 (2006): 203-235.
• Yerdelen, Erdal. Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, 2012.
• Yerdelen, Erdal. “Çifte Değerlendirme Yasağı”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, no. 2 (2012b): 105-136.
• Wetten Overheid. Erişim Tarihi Temmuz 20, 2023, https://wetten.overheid.nl/BWBR0001854/2023-07-01.