KENTSEL YAŞANABİLİRLİK KAVRAMI VE SOSYO EKONOMİK GELİŞMİŞLİK

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 6, 71 - 85, 30.06.2018

H. Burçin Henden Şolt

Öz

Bireylerin hayatlarını sürdürdükleri şehri hangi açılardan yaşanabilir olarak tanımladığı önemlidir. Dünyada kurumsal ve kişisel açıdan bu konuyla ilgili yapılmış çok sayıda araştırma bulunmaktadır. Bir kenti yaşamak istenecek hale getirebilecek kurumların başında yerel yönetimler gelmektedir. Çünkü kentsel hizmet planlanması ve sunulması aşamasındaki tavır, o kentte yaşama talebine etki etmektedir. Bu durumun bir sonraki aşaması sosyo ekonomik gelişmişlik taramalarıdır. Bu araştırma hangi ölçütlerin kentlere karşı yaşama isteği doğurabileceğini tartışmaktadır. Bu isteğin oluşumu fiziki, sosyal, ekonomik açıdan değerlendirilmektedir. Kent, bölge ve ülke ölçeğinde sosyo ekonomik gelişmişliğe dair yapılan çalışmaların değerlendirilmesi yoluyla, kentlerin yaşanabilirlik sıralaması araştırmaları yorumlanmaktadır.Kentsel gelişme politikalarında yerel paydaşlara daha fazla yetki verilmesi, kentlere özgün politika geliştirilmesi ve merkezi yönetim politikalarının yerel durum ve niteliklere daha duyarlı hale gelmesi kentsel yaşanabilirlik durumuna olumlu yansıyacaktır. Çünkü katılımcı ruhlu yeni kent planlama akımlarının bireyleri destekleyici tutumu, şehirlerin fiziki, toplumsal ve psikolojik ortamına etki edecektir.

Anahtar Kelimeler

Kent, Yerel Yönetimler, Kent Planlama, Yaşanabilirlik

Kaynakça

• BATAL, S. (2016). Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Görev Tanımında Yeni Bir Misyon: Kent Kültürü Kazandırma ve Kentlileştirme, Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, Aralık, Cilt/Vol: 11, Özel Sayı, Sayfa: 24-40.
• ÇETİN, I.; Sevüktekin, M. (2016) Türkiye’de Gelişmişlik Düzeyi Farklılıklarının Analizi, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Mayıs 2016, Cilt 2, Sayı 2, Sayfa:39-61.
• DPT (2004). Devlet Planlama Teşkilatı İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, http://bolgesel.kalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2017/12/%C4%B0lcelerin-Sosyo-Ekonomik-Gelismislik-SiralamasiArastirmasi2004.pdf, Erişim tarihi: 29.03.2018
• EKE, A.; Fitöz, İ. (2014) Mekanın Yaşanabilirliği Üzerine Sistematik Bir Çözümleme, Tasarım+Kuram Dergisi, Cilt:10, Sayı:18, Sayfa:137-148.
• EVANS, P. B. (2002). Livable Cities?: Urban Struggles for Livelihood and Sustainability. Berkeley: University of California Press.
• FORBES (2018). America's Most Livable Cities, https://www.forbes.com/2010/04/29/cities-livable-pittsburgh-lifestyle-real-estate-top-ten-jobs-crime-income_slide_5.html#, Erişim Tarihi:26.03.2018
• GÖÇER, K.; Çıracı, H. (2003) Türkiye’de Kentlerin Sosyal ve Ekonomik Göstergeleri Arasındaki İlişki, İTÜ dergisi/A, Mimarlık, Planlama, Tasarım, Cilt:2, Sayı:1, 3-14
• HOWLEY,P.; Scott, M.; Redmond, D. (2009). Sustainability Versus Liveability: An Investigation of Neighbourhood Satisfaction, Journal of Environmental Planning and Management, Vol. 52, No. 6, 847–864.
• IMCL (2018) International Making Cities Liveable, https://www.livablecities.org/, Erişim tarihi: 29.03.2018
• KAAL, H., (2011). A Conceptual history of Livability, City: Analysis of Urban Trands, Culture, Theory, Policy, Action, Vol.15, No.5.
• KALKINMA BAKANLIĞI (2011) TC Kalkınma Bakanlığı İllerin ve Bölgelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması-SEGE, Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Ankara, http://bolgesel.kalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2017/12/SEGE-2011.pdf, Erişim tarihi: 29.03.2018
• KALKINMA BAKANLIĞI (2012). 10.Kalkınma Planı Yaşanabilir Kentler Ve Kentsel Dönüşüm Özel İhtisas Komisyonu Ön Raporu, http://www.onuncuplan.gov.tr/Belgeler/Onuncu%20Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4%B1%20%C3%96%C4%B0K%20El%20Kitab%C4%B1.pdf, Erişim Tarihi: 26.03.2018
• KALKINMA BAKANLIĞI (2014). 2014-2023 Bölgesel Gelişme Ulusal Strateji Raporu, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/03/20150324M1-1-1.pdf, Erişim tarihi: 29.03.2018
• KASHEF, M. (2016). Urban livability across disciplinary and professional boundaries, Frontiers of Architectural Research, 5, 239–253
• KEÇELİ, A. (2012). Effects of Rapid Urbanization on Livability in Turkish Cities: A Case Study of Denizli, Basılmamış Doktora Tezi, University of Oklahoma. USA.
• KEÇELİ, A. (2013) Kentsel Yaşanabilirlik ve Cinsiyet, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 28, Temmuz, Sayfa:232-245.
• KEÇELİ, A.; Sarıusta, F.; .Karakuyu, M. (2014). Kamu Hizmetlerinin Kentsel Yaşanabilirlik Üzerine Etkisi: Beylikdüzü Örneği, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 29, Ocak, Sayfa:381-401.
• KELEŞ, R. (2010). Kentleşme Politikası, İstanbul:İmaj Yayınevi.
• KEYMAN, F. (2016). Batı İstanbul Yaklaşımı ve Kentlilik Bilinci, Yerel Yönetimlerde Yeni Bir Model Arayışı, Batı İstanbul Çalıştayı, 15-16 Nisan, Beylikdüzü İstanbul; ss. 20-23.
• KOZARYN, A.O. (2013) City Life: Rankings (Livability) Versus Perceptions (Satisfaction), Social Indicators Research, January, Volume 110, Issue 2, pp 433–451.
• MERCER (2018) Quality-of-living-survey, United States, New York https://www.mercer.com/newsroom/2018-quality-of-living-survey.html, Erişim Tarihi:26.03.2018
• MONOCLE (2017) Monocle Dergisi İnternet Sayfası, 2017 Dünyadaki Yaşanabilir Kentler Araştırması, https://monocle.com/film/affairs/quality-of-life-survey-top-25-cities-2017/, Erişim Tarihi:26.03.2018
• OECD (2011). A Composite Index for Monitoring Regional Development in OECD Regions, Paris: OECD Publishing.
• OECD (2018). How’s Life in Turkey? The OECD Better Life Initiative Report, http://www.oecd.org/statistics/BLI%202014%20Turkey%20country%20report.pdf , Erişim tarihi: 26.03.2018
• OECD (2018a). OECD Better Life Index, http://www.oecdbetterlifeindex.org/, Erişim tarihi: 29.03.2018
• ÖZER, A. (2017). Yeniden Sosyal Devlet ve Sosyal Yerel Yönetimlere Doğru, Current Debates in History & Politics, London: IJOPEC Publication No: 2017/20
• RUMMEL, R.J. (1970). Applied Factor Analysis, Evanston: North Western University Press.
• TEPAV (2016). Türkiye’de İnsani Gelişmişlik İller Arasında Nasıl Farklılaşıyor? 81 İl İçin İnsani Gelişmişlik Endeksi, TEPAV Değerlendirme Notu, No: N201625, Temmuz-2016
• TRIDICO, P. (2005). Institutional Change and Human Development in Transition Economies. EAEPE Conference, Bremen, ss. 26-27.
• TÜİK (2016). Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, 2015 Yılı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, Sayı: 21584, Yayınlanma Tarihi: 21.09.2016, Ankara.
• TÜRKİYE İŞ BANKASI (2018). Türkiye İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü, Türkiye’de İllerin Gelişmişlik Düzeyi Araştırması, https://ekonomi.isbank.com.tr/UserFiles/pdf/ar_07_2015.pdf, Erişim tarihi: 29.03.2018
• UNDP (2018). Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, İnsani Gelişme Raporu, http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/human_development/human-development-report-20161.html, Erişim tarihi: 26.03.2018
• WORLD BANK (2018) The World Bank, World Development Indicators, http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=world-development-indicators&preview=on, Erişim tarihi: 29.03.2018
• WRI (2018). Dünya Kaynakları Enstitüsü Türkiye Sürdürülebilir Şehirler Programı, http://wrisehirler.org/, Erişim tarihi: 26.03.2018
• YAŞANABİLİR ŞEHİRLER (2018) Yaşanabilir Şehirler Sempozyumları İnternet Sayfası, https://yasanabilirsehirler.org/, Erişim tarihi: 26.03.2018