TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ VE TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ UYGULAMALARI ARASINDAKİ İLİŞKİ VE PERFORMANS ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 19, 30.01.2019

Pınar Yayla Mustafa Cahit Ungan

Öz

Günümüzde küresel rekabet çok yoğun bir
şekilde yaşanmakta ve bu da firmaları rekabetle baş edebilmek veya üstün
gelebilmek için çeşitli yönetim tekniklerini adapte etmeye zorlamaktadır.
Toplam Kalite ve Yönetimi (TKY) ve Tedarik Zinciri Yönetimi (TZY) bu yönetim
teknikleri arasında ilk akla gelenler arasındadır.

Bu çalışma için yapılan bir literatür
taraması bu tekniklerle ilgili ayrı ayrı yapılmış çok sayıda çalışma olduğunu
ancak bunların birbiriyle ilişkisini ve birlikte performans üzerindeki
etkilerini gösteren yok denecek kadar az çalışma bulunduğunu göstermiştir. İşte
bu çalışma literatürdeki bu boşluğu gidermek konusunda katkı sağlamak amacıyla
yapılmıştır.

Daha spesifik olarak ifade edilecek olursa
bu çalışma TKY uygulamalarının TZY uygulamaları üzerindeki etkisini, TZY
uygulamaları ile TKY uygulamalarının operasyonel performansa etkisini ve son
olarak da operasyonel performans ile işletme performansı arasındaki ilişkiyi
ortaya koymaya yöneliktir.

Bu amaçla, Doğu Marmara bölgesinde
faaliyet gösteren 102 üretim firmasından anket tekniği kullanılarak veri
toplanmış ve veriler madde ayıklama, faktör analizi ve yapısal eşitlik
modellemesi gibi istatistiksel tekniklerle analiz edilmiştir.

Araştırma sonuçları TKY uygulamalarının
TZY uygulamaları üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğunu hem ayrı ayrı hem
de birlikte ele alındında bu iki yönetim anlayışının da operasyonel performans
üzerinde etkide bulunduğu göstermiştir. Ayrıca operasyonel performasın da
işletme performansını olumlu etkilediğini bulunmuştur.

Bu iki yönetim
yaklaşımını birlikte kullanan karar vericilerin rekabette önemli bir avantaj
yakalayacakları beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Toplam Kalite Yönetimi, Tedarik Zinciri Yönetimi, İşletme Performansı

Kaynakça

• AKDAĞ, M. (2005). Toplam Kalite Yönetimi ve Örgüt İçindeki Yeri . Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi, 159-170.
• ALTUNBAĞ, M. (2005). ISO 9000 Standartları ve Toplam Kalite Yönetimi'nin Uluslararası Pazarlamaya Etkileri: İç Anadolu Bölgesi'nde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• AMİROV, T. (2006). Tedarik Zinciri Yönetimi ve Toplam Kalite Yönetiminin İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• AYDIN, A., ÜÇÜNCÜ, K., & TAŞDEMİR, T. (2010). İşletmelerde Uygulanan Toplam Kalite Yönetimi Çalışmalarının Çalışan Performansı Üzerine Etkileri. International Journal of Economic and Administrative Studies(5), 41-62.
• CACHON, G. P., & FISHER, M. (2000). Supply Chain Inventory Management and The Value of Shared Information. Management Science(8), 1032-1048.
• COOPER, M.C., LAMBERT, D.M. and PAGH, J.D. (1997), Supply Chain Management: More Than a New Name for Logistics, The International Journal of Logistics Management, 8 (1), pp. 1-14.
• ÇAĞLIYAN, V. (2009). Alıcı-Tedarikçi İlikilerinin İşletme Performansına Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, (3), 461-479.
• ÇEMBERCİ, M. (2011). Tedarik Zinciri Yönetimi Performansının Göstergeleri ve Firma Performansı Üzerine Etkileri: Kavramsal Model Önerisi. Doktora Tezi. Gebze: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
• ÇOBAN, S. (2004). Toplam Kalite Perspektifinden İçsel Pazarlama Anlayışı. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi(22), 85-98.
• COŞKUN, R., ALTUNIŞIK, R., & YILDIRIM, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (9 b.). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• DESHPANDE, A. (2012). Supply Chain Management Dimensions, Supply Chain Performance and Organisational Performance: An Integrated Framework. International Journal of Business and Management(8), 2-19.
• EKİNCİ, H. (2011). Toplam Kalite Yönetimi İle İşletme Performansı Arasındaki İlişkinin Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Gebze: Gebze Yüksek Teknolojiler Enstitüsü.
• EMİRALİOĞLU, A., & KARABULUT, T. (2016). Kalite Uygulamalarıyla Firma Performansı Arasındaki İlişki ve Bir Uygulama. İTÜ Sosyal Bİlimler Dergisi(29), 157-172.
• EVLİYAOĞLU, F., & HEMEDOĞLU, E. (2012). Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Finansal Olmayan Performans Algısı Üzerine Etkileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(3), 127-147.
• Global Logistics Research Team at Michigan State University (1995), World Class Logistics: The Challenge of Managing Continuous Change, Oak Brook, IL: Council of Logistics Management.
• GÖKSU, N., & EREN, A. S. (2010). Tedarik Zinciri Yönetiminin Rekabet Öncelikleri ve Örgütsel Performansa Etkileri: Türkiye'de Bir Alan Çalışması. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19), 85-92.
• GÜLEŞ, H. K., ÖĞÜT, A., & PAKSOY, T. (2005). İşletmelerde Tedarik Zinciri Yönetimi Sistemi Etkinliğinin Artırılmasında Kurumsal Kaynak Planlaması'nın Rolü. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5(9), 90-106.
• JOHANNSON, L. (1994). How Can A TQEM Approach Add Value To Your Supply. Total Quality Environmental Management(4), 521-530.
• LI, S., NATHAN, B. R., NATHAN, T., & RAO, S. S. (2006). The Impact of Supply Chain Management Practices on Competitive Advantage and Organizational Performance. Omega The International Journal of Management Science, 107-124.
• LI, S., RAO, S. S., NATHAN, T. R., & NATHAN, B. R. (2005). Development and Validation of a Mensurement Instrument for Studying Supply Chain Management Practices . Journal of Operations Management , 618-641.
• MENTZER, J. T., WITT, W. D., KEEBLER, J. S., MİN, S., NİX, N. W., SMITH, C. D., & ZACHARİA, Z. G. (2001). Defining Supply Chain Managament. Journal of Business Logistics Management(2), 1-25.
• NAKTİYOK, A., & KÜÇÜK, O. (2003). Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler'de (KOBİ) Toplam Kalite Yönetimi (TKY) Kritik Faktöerlerin Örgütsel Performans Üzerine Etkileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(21), 43-65.
• NASLUND, D., & WİLLİAMSON, S. (2010). What Is Management In Supply Chain Management? - A Critical Review of Definitions, Frameworks and Terminology. Journal of Management Policy and Practise(11), 11-28.
• ÖREN, K. (2002). Toplam Kalite Yönetiminde İnsan Gücü Faktörü. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• ÖZÇAKAR, N. (2010). Bir Kamu Kuruluşundaki Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 106-124.ÖZDAŞLI, K. (2006). Toplam Kalite Yönetimi ve Yenilik İlişkisi: Bir Örnek Olay. Akademik Bakış(10), 1-16.
• ÖZER, G., & AKÇA, Y. (2007). Yenilikçi Özelliklerin, Kurumsal Kaynak Planlaması Uygulama Başarısına ve Algılanan Organisazyonel Performans Üzerine Etkisi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 53-70.
• ÖZUTKU, H. (2006). Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları ve İşletme Performansı Arasındaki İlişkinin Analizi: Türk İmalat Endüstrisinde Bir Alan Araştırması. H.Ü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 211-240.
• PEKER, Ö. (1996). Toplam Kalite Yönetimi ve Kamu Hizmetinde Kalite. Çağdaş Yerel Yönetimler(6), 43-57.
• SADIKOĞLU, E., & ZEHİR, C. (2010). Investigating The Effects of Innovation and Employee Performance on The Relationship Between Total Quality Management Practices and Firm Performance: An Empirical Study of Turkish Firms. Int. J. Production Economics, 13-26.
• SEVİMLER, S., DURAN, C., & ÇETİNDERE, A. (2011). Toplam Kalite Yönetiminin Unsurları İle İşletme Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Eskişehir Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 87-100.
• SUNDRAM, V. P., IBRAHİM, A. R., & GOVINDARAJU, V. C. (2011). Suply Chain Management Practices in The Electronica Industry in Malaysia: Consequences for supply Chain Performance. Benchmarking: An International Journal, (6), 834-855.
• TABACHNİCK, B.G. & FİDELL, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5th ed.). New York: Allyn and Bacon.
• URYAN, B. (2002). Toplam Kalite Yönetimi. Mevzuat Dergisi(55), 1-37.
• VANİCHCHİNCHAI, A. & IGEL, B. (2011) The Impact of Total Quality Management on Supply Chain Management and Firm's Supply Performance. International Journal of aProduction Research, 49(11), 3405-3424,
• WIENGARTEN, F., HUMPHREYS, P., Cao, G, FYNES, C. and McKITTRICK, A. (2010) Collaborative Supply Chain Practices and Performance: Exploring the Key Role of Information Quality. Supply Chain Management: An International Journal, 15(6), 463-473.
• YEŞİLBAYIR, S. (2007). Toplam Kalite Yönetimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• YILDIRIM, S. (2009). İşletmelerde Tedarik Zinciri Yönetimi ve Toplam Kalite Yönetimi İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 1(1), 175-191.
• YILDIZ, B. (2015). Tedarik Zinciri Yönetiminde Güven, Yenilik ve Bilgi Paylaşımının İşletme Performansına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• ZHANG, Z. (1997). Developing a TOQ Quality Management Method Model. University of Graningen, Faculty of Management and Organization, 1-40.
• ZHOU, H., SHOU, Y., ZHAI, X., LI, L., WOOD, C., & WU, X. (2014). Supply Chain Practice and Information Quality: A supply Chain Strategy Study. Int. J. Production Economics(8), 624-633.