THE IMPACTS OF ISLAMIC LIFE STYLE ON TURNOVER INTENTION: THE CASE OF AFYONKARAHİSAR THERMAL HOTELS

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 254 - 268, 30.01.2019

Mustafa Sandıkcı , Mehmet Boyraz , Asilhan Semih Mutlu

Öz

As the tourism sector is a labor-intensive enterprise,
it stands out as a sector where workforce is used more than other enterprises.
Hotel establishments are the type of business where the most personnel is
employed in the tourism sector by employing many personnel in various
departments with 24 hour service understanding. The employed personnel are
trained to benefit from the operation after they have been hired by spending a
certain amount of time and enduring certain costs. These personnel continue to
work in the enterprise due to the opportunities and benefits offered by the
company. When there is a dissatisfaction with the offered opportunities or when
there is a company providing better opportunities, they intends to leave the
job. There are several factors that may cause to the intention of leaving the hotels.
Among these factors that there may be a religious lifestyle as a factor
affecting the intention to leave work, therefore, the aim of the study is; to
identify the impact of Islamic life styles on the intention to leave work. The research
population consist of the employees of five star thermal hotels in
Afyonkarahisar city center. Data were collected by using survey method and 300
questionnaires are applied as quota sapling incidentally, however only 229
fully-polled of them were taken consideration to evaluate. In the analysis of
the data, descriptive statistics, frequency, correlation and regression
analysis were used. Research results show that the sensitivity of the employees
towards the Islamic lifestyle is considerably high, thermal hotel enterprises
have adequate in-house infrastructure to fulfill the religious duties to the
employees and offer the necessary diversity of facilities, at this point managers
provide flexibility for employees, however, it was detected that the Islamic
life style had no effect on the intention for leaving the work.

Anahtar Kelimeler

Tourism, Islamic Life Style, Turnover Intention, Thermal Hotel Facilities, Afyonkarahisar

İSLAMİ YAŞAM TARZININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİ: AFYONKARAHİSAR TERMAL OTELLERİ ÖRNEĞİ

Öz

Turizm
sektörü emek-yoğun özelliği taşıdığı için insan gücünün daha fazla kullanıldığı
bir sektör olarak öne çıkmaktadır. Otel işletmeleri 24 saat hizmet anlayışı ile
çeşitli departmanlarda birçok personelin istihdam edilmesi ile turizm
sektöründe en çok personelin istihdam edildiği işletme türünden birisidir.
İstihdam edilen personel işe alındıktan sonra belirli süreler harcanarak ve
belirli maliyetlere katlanılarak işletmeye fayda sağlayacak şekilde
yetiştirilmektedir. Bu personeller ise işletmenin kendisine sunduğu imkânlar ve
faydalar sayesinde işletmede çalışmaya devam etmektedir. Sunulan imkânlar beğenilmediğinde
veya daha iyi imkânların sağlandığı bir işletme bulunduğunda personel işten
ayrılma niyeti içerisinde olmaktadır. Otel işletmelerinde işten ayrılma
niyetine sebep olabilecek çeşitli faktörlerin varlığı bilinmektedir. Bu
faktörler arasında personelin dini yaşam tarzının olabileceği varsayımından
hareketle çalışmanın amacı; iş görenlerin İslami yaşam tarzlarının işten
ayrılma niyetine etkisini tespit etmek olarak belirlenmiştir. Araştırmanın evrenini,
Afyonkarahisar il merkezinde faaliyet gösteren beş yıldızlı termal otellerde
çalışan iş görenler oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak anket yöntemi
kullanılan araştırmada, kolayda ve kota örnekleme ile 300 otel personeline
anket uygulanmış ve tam doldurulmuş olan 229’u değerlendirmeye tabi
tutulmuştur. Verilerin çözümlenmesinde tanımlayışı istatistik ile frekans
analizi ve korelasyon ile regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma
sonucunda işgörenlerin İslami yaşam tarzına yönelik hassasiyetlerinin yüksek olduğu,
termal otel işletmelerinin işgörenlerin dini vazifeleri yerine getirmesi için
yeterli tesis içi alt yapısına sahip olduğu ve gerekli imkân çeşitliliği
sunduğu, yöneticilerin bu noktada işgörenlere bir takım esneklikleri sağladığı,
fakat İslami yaşam tarzının işten ayrılma niyetine etkisinin olmadığı tespit
edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Turizm, İslami Yaşam Tarzı, İşten Ayrılma Niyeti, Termal Otel İşletmeleri, Afyonkarahisar

Kaynakça

• Akgündüz, Y., Akdağ, G., Güler, O. ve Sünnetçioğlu, S. (2014). İşten Ayrılma Niyeti ve Aşırı Rol Yükünün Otel Çalışanlarının Sosyal Aylaklık Davranışlarına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 515-536.
• Aksakallı, Z. (2016). Kurumsal İtibar Algısının İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Kış Turizmi Gelişim Koridoru’nda Yer Alan İllerdeki Dört ve Beş Yıldızlı Oteller Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Akyüz, B. ve Eşitti, B. (2015). Hizmet İşletmelerinde Örgütsel Bağlılığın İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi Çanakkale Örnekleminde Bir Araştırma. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11), 23-40.
• Akyüz, M. ve Dalkılıç Yılmaz, F. (2015). Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel İletişimin İşgörenlerin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 137-143.
• Allahyarı Sanı, R. ve Yavuz, E. (2018). İşgörenlerin Örgütsel Adalet Algılarının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4), 754-778.Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Arı, Ö.P. (2013). Vardiyalı Çalışma Düzeninin İşgörenin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Bursa’daki Beş Yıldızlı Şehir Otellerinde Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar
• Aslan, H. ve Büyükbeşe, T. (2017). Otel İşletmelerinde Eğitim Uygulamaları ve Örgütsel İletişimin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. International Journal of Academic Value Studies, 3(12), 1-12.
• Aslan, Z. (2014). İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: İstanbul’daki Seyahat Acentalarında Bir Araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2014), 19-40.
• Ayazlar, G. ve Güzel, B. (2014). Örgütsel Adaletin Otel Çalışanlarının İşten Ayrılma Niyeti ve İşyerinde Sapma Davranışına Etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3), 2013, 6-23.
• Aylan, S. (2012). Organizasyonlarda Psikolojik Şiddet (Mobbing) ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkiyi Tespit Etmeye Yönelik Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Baltacı, F., Güçlü, C. ve Çeliker, N. (2014). Liderlik Davranışının Örgütsel Adalet Algısı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 353-370.
• Başoda, A. (2012). Kişilik Özelliği Olarak Hizmet Verme Yatkınlığının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Nevşehir.
• Bolat, O. İ., Bolat, T., Seymen, O. ve Katı, Y. (2017). Otellerde Nepotizm Akraba Kayırmacılığı ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi Kariyer Düzleşmesinin Aracılık Etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 157-180.
• Canbaz, M.F. ve Özdemir, Ş., (2016). Katılım Bankası Çalışanlarının İşten Ayrılma Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. International Joint Conference on Islamic Economics and Finance, İstanbul.
• Çekmecelioğlu, H. G. (2005). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi,6(2), 23-39.
• Demir, M. ve Tütüncü, Ö. (2010). Ağırlama İşletmelerinde Örgütsel Sapma ile İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 64-74.
• Eşitti, B. (2018). Konaklama İşletmelerinde İş Değerlerinin İşten Ayrılma Niyetine Etkileri: İş Aile İş Çatışmasının Aracı Rolü. Verimlilik Dergisi, 2018(3), 235-257.
• Güçer, E., Pelit, E., Demirdağ, Ş. A. ve Keleş, Y. (2017). Sosyal Kaytarmanın İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Journal of Business Research - Turk, 9(2), 14-36.
• Halıcı, A. ve Yılmaz, B. (2010). İşgücü Devir Hızını Etkileyen Etmenler Sekreterlik Mesleğinde Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2(4), 93-107
• Harputluoğlu, D. D. (2015). İşe Tutkunluk ve İş-Aile-İş Çatışmasının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Harputluoğlu, D. ve Dönmez Polat, D. (2017). İşe Tutkunluk ve İş-Aile-İş Çatışmasının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Sosyal Bilimler Dergisi (Sobider), 4(13), 435-450.
• İnal, F. (2016). İş–aile çatışmasının örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisi: Nevşehir örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Nevşehir.
• İnce, C. ve Gök, T. (2018). Seyahat Acentası Çalışanlarının İş Değerleri Algısı ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi. Turkish Studies (Elektronik), 13(30), 179-201.
• İşçi, E. (2010). Psikolojik Sözleşme İhlalinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Güvenin Rolü, Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul.
• Kara, E. (2018). İş Aile Çatışmasının İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Turizm Sektöründe Bir Araştırma Edremit Körfezi Örneği. İdeal Kent Araştırmaları Dergisi, 9(24), 733,750.
• Karakaş, A. (2017). Duygusal Emek Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Otel İşletmesi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Journal of Business Research-Turk, 9(1), 80-112.
• Kaya, İ. (2012). Türk Turizm Sektöründe İstihdamın Temel Özelliklerinin ve Sorunlarının Ücretli Çalışanlar Açısından Coğrafi Bölgelere Göre Analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(28), 241-257.
• Kesen, M.(2011). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Yenilikçilik Düzeyi ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Banka Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü SBE, İzmit.
• Kılıç, A. (2004). Örgüt İçi Stres Faktörlerin Çalışanların Çatışma ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerindeki Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
• Korkmaz, H., Sünnetçioğlu, S. ve Koyuncu, M. (2015). Duygusal Emek Davranışlarının Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi Yiyecek İçecek Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(12), 14-33.
• Özdemir, H. ve Yaylı, A. (2014). Tüketicilerin Helal Sertifikalı Ürün Tercihleri Üzerine Bir Araştırma İstanbul İli Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1), 183-202.
• Özdevecioğlu, M. (2004). Algılanan Örgütsel Desteğin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri. Amme İdare Dergisi, 37(4), 97-115.
• Phillips, J.D. (1990). The Price Tag on Turnover. Personnel Journal, December, 58-61.
• Robbins S.P. (1993). Organizational Behavior, Concepts, Controversies, and Applications. New Jersey: Prentice Hall
• Seçilmiş, C. ve Kılıç, İ. (2017). Örgütsel Güven İş Aile Çatışması ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinin Belirlenmesi Seyahat Acentelerinde Bir Uygulama. Turizm Akademik Dergisi, 4(1), 65-79.
• Serçeoğlu, N., Yalçın, Z., ve Çetinkaya, M. Y. (2016). İşyeri Zorbalığının İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi Konaklama İşletmelerinde Çalışan Personel Üzerine Bir Araştırma. The Journal Of International Social Research, 9(45), 1099-1109.
• Soesilowati, E.S. (2011). Business Opportunities for Halal Products in the Global Market: Muslim Consumer Behaviour and Halal Food Consumption. Journal of Indonesian Social Sciences and Humanities, 3, 151-160.
• Soybalı, H. H. ve Pelit, O. (2018). Örgütsel Dışlanmanın İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Afyonkarahisar’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), 225-249.
• Sökmen, A. ve Sezgin, A.E.C. (2017). İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetinin Değerlenmesi Otel İşletmeleri Sınır Birim Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Journal of Tourism And Gastronomy Studiies, 5(2), 237-250.
• Sökmen, A. ve Şahingöz, S. (2017). Kadın Çalışanlarda Cam Tavan Yansıtıcılarından Kurum İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(1), 113-133.
• Şanlı, S.C. (2016). İşgören Avukatlığı ve Algılanan Örgütsel Desteğin Çalışanların İşe Gömülmüşlük ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Otel Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Mersin Üniversitesi, Mersin
• Tanova, C. (2007). Avrupa’da Gönüllü İşten Ayrılma: Ayrılma Kolaylığı ve İstekliliği, Davranış Niyeti ve İş ile İç İçe Olmanın Etkileri. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 94-96.
• Tuna, M., Yeşiltaş, M. (2014). Etik İklim, İşe Yabancılaşma ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117
• Türk, M. ve Akbaba, M. (2017). Turizm İşletmelerinde Yetenek Yönetimi Algılamalarının Örgütsel Uyum ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies (Jasss), 10(62), 465-479.
• UNWTO, (2018). Unwto Tourism Highlights, 2018 Edition. https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284419876
• Weisberg, J. and Kirchenbaum, A. (1991). Employee Turnover Intentions: Implications From a National Sample. International Journal of Human Resource Management, 2(3), 359-375.
• Yanık, O. (2014). Ahlaki Liderliğin Çalışanların İş Tatminine, Örgütsel Bağlılığına ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Örgütsel Güven ve Örgütsel Adalet Algısının Aracı Rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Yeşiltaş, M., Cankül, D. ve Temizkan, R. (2012). Otel Seçiminde Dini Hayat Tarzlarının Etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 193-217.
• Yılmaz, Ö. ve Eroğluer, K. (2018). Turizm Sektöründe Personel Güçlendirme ve Güç Mesafesinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Uygulama. Global Journal of Economics and Business Studies, 7(13), 65-81.
• Yurtseven, Ö. (2008). İş - Aile Çatışması, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Turizm İşletmesinde Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Antalya.