ÇALIŞMA HAYATINDA ALGILANAN BOŞ ZAMAN VE SANAL KAYTARMA

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 44 - 53, 28.02.2019

Banu Özbucak Albar

Öz

Çalışma
hayatı insanın yaşam sürecinin önemli bir bölümünü kapsamaktadır. Günümüze
gelinceye kadar bu süreçte insanların çalışma zamanı ve boş zaman algısında kavram
karmaşası yaratacak ciddi değişiklikler meydana gelmiştir. Kapitalist üretim
hâkimiyeti düşüncesiyle işgörenlerin çalışma zamanı üretme yükümlülüğüyle
çevrelenirken, boş zaman algıları değişikliğe uğramıştır. Çalışma hayatında
bilgi çağı olarak adlandırılan dönemin getirisi olarak bilgi ve iletişim
teknolojilerindeki gelişmeler çalışanların işten kaytarma, zamanını boşa
geçirme ya da mesaisini özel işleri doğrultusunda kullanmalarını ifade eden
sanal kaytarma kavramını ortaya çıkarmıştır. Mesai içinde algılanan boş zaman
düşüncesiyle, psikolojik ayrılma yaşayan çalışan geçici olarak işle ilgili
olumsuzluklardan ve iş stresinde uzaklaşmaktadır. Bu makalede çalışmayı
reddeden özellikle Lafargue, Russel, Fromm, Gorz, Hegel ve Veblen’in boş zamana
ilişkin görüşlerine yer verilerek, günümüz modern dönemde boş zaman algısındaki
yeni görünümler literatür çerçevesinde açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çalışma Hayatı, Boş Zaman

Kaynakça

• Aytaç, Ö., (2002) “Boş Zaman Üzerine Kuramsal Yaklaşımlar”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:12, Sayı:1, ss.231-260.Aytaç, Ö., (2004) “Kapitalizm Ve Hegemonya İlişkileri Bağlamında Boş Zaman”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2004 Cilt : 28, No:2, ss. 115-138.Blanchard A.L.& Henle C.A., (2008) Correlates of Different Forms of Cyberloafing: The Role of Norms and External Locus of Control, Computers in Human Behaviour, Vol:24, pp.1067-1084.Blau, P. M. (1964) “Exchange and Power in Social Life”, First Edi-tion, New York, NY: John Wiley&Sons.Bozkurt, V., (2000) “Püritanizmden Hedonizme Yeni Çalışma Etiği”, Alesta Basım Yayıncılık, Bursa.Eby, C.V., (1998) “Veblen’s assault on time”, Journal of Economic Issues, 32 (3), pp. 689-707.Etzion, D., D. Eden, Y. Lapidot,, (1998) “Relief From Job Stressors And Burnout: Reserve Service A Sarespite”, Journal of Applied Psychology, Vol. 83, pp. 577–585.Fromm, E., (1990) “Sağlıklı Toplum”, Çeviren Y.Salman-Z.Tanrısever, Payel Yayınevi, İstanbul.Garrett, R.K., Danziger, J.N., (2008) Disaffection or Expected Outcomes: Understanding Personal Internet Use During Work. Journal of Computer-Mediated Communication, 13: 937-958.Gervais, R. L., (2014) “Detachment And Recovery After Work: An Overview”, Health & Safety Laboratory, UK.Gorz, A., (1985) “Cennetin Yolları”, Çeviren Turhan Ilgaz, Afa Yayınları, İstanbul.Gorz, A., (1995) “İktisadi Aklın Eleştirisi” Çeviren Işık Ergüden, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.İyem, C., (2011) “Yeni Çalışma Etiği Ve Boş Zaman Çalışanları: Türkiye'deki Profesyonel Futbolcular Örneği”, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Kaplan, M., & Öğüt, A., (2012) “Algılanan Örgütsel Adalet ile Sanal Kaytarma Arasındaki İlişkinin Analizi: Hastane Çalışanları Örneği”, İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, ss.1-13Keser, A., (2015) “Çalışma Psikolojisi”, Ekin Yayınevi, Bursa.Keser, A. & Kümbül Güler, B., (2016) “Çalışma Psikolojisi”, Umuttepe Yayınları.Lafargue, P.,(1999) “Tembellik Hakkı”, Çeviren Vedat Günyol, Cumhuriyet Dünya Klasikleri Dizisi, Nisan.Lee, Y.& Dattilo J., (1994) “The Complex and Dynamic Nature of Leisure Experience", Journal of Leisure Research, Vol. 26, No. 3, 1994, pp. 195-211.Lim V.K.G., (2002) The IT Way of Loafing on The Job: Cyberloafing, Neutralizing and Organisational Justice, Journal of Organisational Behaviour, Volume:23. No:5, pp.675-694.Omay, U., (2008) “Boş Zamanın Manipülasyonu Ve Çalışma”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10 (3), ss.122-147.Özbucak Albar, B. (2018) “İşletmelerde İşçi ve İşveren İlişkilerinden Kaynaklanan Güncel Sorunlar”, BMIJ, (2018), 6(3): 633-648.Russell, B.,(1935) “In Praise of Idleness”, http://www.zpub.com/notes/idle.html, Erişim Tarihi: 25.01.2019. Samdahl, D. M., (1992) “Leisure in Our Lives: Exploring the Common Leisure Occasion”, Journal of Leisure Research, Vol. 24, No. 1, pp. 19-32.Samsum, N., (2017) “Çalışmanın değişen anlamı ve güncel durumuna ilişkin tartışmalar” Açıköğretim uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, Cilt:3 Sayı:3, ss.160-210.Sarıipek, D.B., (2016) “Zaman Baskısı Altında Çalışma ve Boş Zaman Algısı”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt:14, Sayı:4, ss.112-127.Stewart, W. P., (1998) “Leisure as Multiphase Expereinces: Challenging Traditions”,Journal of Leisure Research, Vol. 30, No. 4, pp. 391-400.Turan, Z., Nakipoğlu, A. ve Bozkaya, Ş., (2015) “Öğretileriyle T.B. Veblen”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, Cilt 3, Sayı 4, 2015, ss.161-200.Ulrich, R. S., Dimberg U., Driver B. L. (1989), Psychophysiological Indicators of Leisure Benefits, Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station, In B. L. Driver, P. J. Brown, G. L. Peterson (Eds.), Benefits of Leisure. State College, PA: Venture.Ünal, Ö.F.,& Tekdemir, S., (2015) “Sanal Kaytarma: Bir Kamu Kurumunda Ampirik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi, 20(2), ss.95-118.Veblen, T., (2007) The Theory of the Leisure Class (ed. Martha Banta), Oxford, GBR: Oxford University Press.Wilson, J., (1980) “The Sociology of Leisure”, Annual Review of Sociology, Vol. 6, pp. 21-40.Yağcı, M.,& Yüceler, A. (2016). Cyber loafing with its conceptual aspects. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2 (2), 531-540.Yıldız, B.,& Yıldız, H., (2015) “İş Yaşamındaki Sanal Kaytarma Davranışlarının Hukuki Yönden İncelenmesi”, Bandırma İİBF, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13 (3), ss. 1-17.Yıldız, H., Yıldız, B. ve İyigün, N.Ö., (2016) “Psikolojik Sözleşme Algısının Sanal Kaytarma davranışları Üzerindeki Etkisi”, Erciyes Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 47, ss. 147-165.https://dusunbil.com/bertrand-russell-calismak-abartilmis-bir-erdemdir/, Erişim tarihi: 25.01.2019https://indigodergisi.com/2018/06/paul-lafargue-tembellik-hakki/