SİSTEMİK BAĞLAMDA BM’NİN ROLÜ VE İŞLEVİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 219 - 237, 25.03.2019

Ege Demirel

Öz

Uluslararası
alanda kalıcı barışı sağlamak adına pek çok filozof, bilim insanı, politikacı
ve birçok araştırmacı çalışmalar yapmış ve çaba göstermiştir. Bu çalışmalar ve
çabalar somut anlamda ve kurumsal bir çatı altında önce Milletler Cemiyeti
örgütü ve daha sonra Birleşmiş Milletler örgütü şeklinde bir forma
dönüştürülerek sonuçlandırılmıştır. Ancak hem MC hem de BM ile her ne kadar
görünürde “barış” amaçlanmış olsa da aslında, amacın sistemin devamlılığı ve sisteme
meşruiyet kazandırma girişimi olduğu görülmektedir. Bu açıdan, bu örgütlerin uluslararası
sistem bağlamında da etkileri ve sonuçları olmuştur. Bu kapsamda bu çalışmada
BM örgütünün uluslararası sistemde nasıl bir rolü olduğu ve hangi işlevleri
üstlendiği ele alınacaktır. Çalışmanın amacı öncelikle BM’nin uluslararası
sistemde düzenleyici bir rol oynadığını ve sistemin bir meşruiyet aracı olarak
işlev gördüğünü tespit etmektir. İkinci olarak örgütün geleceğine dair mevcut
yapı temelindeki sorunlardan çıkarsamalar yaparak öngörülerde bulunmaktır. Bu
öngörüler içerisindeki ana argüman ise; örgütün bir reform süreci geçireceği ya
da selefi MC gibi aynı kaderi paylaşacağı iddiasıdır.

Anahtar Kelimeler

Milletler Cemiyeti, Birleşmiş Milletler, Uluslararası Sistem, Güç, Barış

Kaynakça

• 1-Aktaş, Hasan Emir. (2016). “Birleşmiş Milletler İçin Daha Demokratik, Adil ve Etkin Bir Yapı Önerisi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 767-784.
• 2-Berdal, Mats. (2013). “Normative Changes in Peacekeeping Operations: How Much Are Current Norms and Practices Challenged? The United Nations, Peacekeeping and Power Politics: Is the West Still in a Position to Impose Its Vision on Emerging Powers?”, Zurich and Geneva: CSS at ETH Zurich and GCSP, April, http://www.css.ethz.ch/content/dam/ethz/special-interest/gess/cis/center-for-securities-studies/pdfs/Normative_Changes_in_Peacekeeping_Berdal.pdf, 1-4. Erişim Tarihi: 14.12.2018.
• 3-Birdişli, Fikret. (2010). “Birlemiş Milletler (BM)’in Uluslararası Sorunları Önleyebilme Yeteneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(11), 172-182.
• 4-Chimni, B. S. (1999). “Marxism and International Law: A Contemporary Analysis”, Economic and Political Weekly, 34(6), 337-349.
• 5-Cronin, Bruce, Hurd Ian. (2008). The UN Security Council and the Politics of International Authority, Routledge, London New York.
• 6-Dilek, Mehmet Sait. (2013).“Büyük Güçlerin Politikaları ve Briand-Kellogg Paktı”, Uluslararası İlişkiler, 10(37), 145-169.
• 7-Duran, Hasan. (2002). “Birleşmiş Milletler ve Barışın Korunması”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 123-138.
• 8-Einsiedel, Sebastian von, Malone, David M., Ugarte Bruno Stagno. (2015). “The UN Security Council in an Age of Great Power Rivalry”, United Nations University Working Paper Series, (4), http://collections.unu.edu/eserv/UNU:6112/UNSCAgeofPowerRivalry.pdf,1-25. Erişim Tarihi: 16.11.2018.
• 9-Engel, Susan, Pallas Josh. (2015). “Model United Nations International Relations Theory and the UN: A Short Primer”, OPEN UOW,https://wikieducator.org/images/8/89/Engel_Pallas_International_Relations_Theories_2015.pdf, 1-11. Erişim Tarihi: 29.11.2018.
• 10-Goodman, Jay S. (1965). “The Concept of “System” in International Relations Theory”, Background, 8(4) 257-268.
• 11-Gramsci, Antonio. (1986). Hapishane Defterleri Tarih, Politika, Felsefe ve Kültür Sorunları Üzerine Seçme Metinler, Çev. Kenan Somer, Onur Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
• 12-Haas, Peter M. (2002). “UN Conferences and Constructivist Governance of the Environment”, Global Governance, 8(1), 73-91.
• 13-Heywood, Andrew. (2011). Global Politics, Palgrave Macmillan, New York.
• 14-Hurd, Ian. (2002). “Legitimacy, Power, and the Symbolic Life of the UN Security Council”, Global Governance, 8(1), 35-51.
• 15-Karabulut, Bilal. (2014). “Birinci Dünya Savaşı ve Uluslararası İlişkilerde İdealizmin Yükselişi”, Gazi Akademik Bakış, 8(15), Kış, 57-72.
• 16-Kıran, Abdullah. (2008). “Milletler Cemiyeti ve Önlenemeyen Savaş”, GAU Journal of Social and Applied Science (GAUJSAS), 3(6), 19-36.
• 17-Mazower, Mark. (2013). Büyülü Saray Yok İmparatorluğun Sonu ve Birleşmiş Milletler’in İdeolojik Kökenleri, Alfa, İstanbul.
• 18-Morgenthau, Hans. (1948). Politics among Nations The Struggle for Power And Peace, Alfred A. Knopf, New York.
• 19-Nye, Joseph S. (2017). Jr. Yumuşak Güç Dünya Siyasetinde Başarının Araçları, BB101 Yayınları, Ankara.Oxford Dictionaries, https://en.oxforddictionaries.com/definition/system Erişim Tarihi: 25.10.2018
• 20-Pearson, “The ‘Failure’ of the League of Nations and the Beginnings of the UN”,https://catalogue.pearsoned.ca/assets/hip/us/hip_us_pearsonhighered/samplechapter/1408237660.pdf, 3-13. Erişim Tarihi: 18.10.2018.
• 21-Sur, Melda. (2013). “Birleşmiş Milletler Örgütünün Gelişimi ve Geleceği”, Journal of Yaşar University, 8(Özel), 2535-2550.
• 22-Şöhret, Mesut. (2013). “BM Güvenlik Konseyinin Uluslararası Güvenlik Sorunlarının Çözümünde Rolü ve BM Teşkilatının Geleceği”, http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-199-2014091015guvenlik-14.pdf, 246-313. Erişim Tarihi: 28.12.2018.
• 23-TBMM İnsan Hakları Komisyonu, “Birleşmiş Milletler Antlaşması” https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/3-30.pdf, 3-30. Erişim Tarihi: 30.10.2018.
• 24-TDK, http://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 25.10.2018
• 25-Thakur, Ramesh. (2006). The United Nations, Peace and Security From Collective Security to the Responsibility to Protect, Cambridge University Press, New York.
• 26-The News and Media Division United Nations Department of Public Information, (2004). Basic Facts About the United Nations, United Nations Publication, New York.
• 27-Thorhallsson, Baldur. (2012). “Small States in the UN Security Council: Means of Influence?”, The Hague Journal of Diplomacy, 7, 135-160.
• 28-United Nations, http://www.un.org/en/sections/history-united-nations-charter/1941-atlantic-charter/index.html Erişim Tarihi: 20.10.2018.
• 29-UNOG Library, Registry, Records and Archives Unit, “History of the League of Nations (1919-1946)”, https://www.unog.ch/80256EDD006B8954/(httpAssets)/36BC4F83BD9E4443C1257AF3004FC0AE/%24file/Historical_overview_of_the_League_of_Nations.pdf, 1-14. Erişim Tarihi: 15.10.2018.
• 30-Wallerstein, Immanuel. (2003). “U.S. Weakness and the Struggle for Hegemony”, Montly Review, 55(3); https://www.iwallerstein.com/wp-content/uploads/docs/MR3.PDF Erişim Tarihi: 12.12. 2018.
• 31-Waltz, Kenneth N. (2015). Uluslararası Politika Teorisi, Çev. Osman S. Binatlı, Phoenix Yayınevi, Ankara.
• 32-Weiss, Thomas G. (2015). “The United Nations: Before, During and After 1945”, International Affairs, 91(6), 1221-1235.
• 33-Zorn, Melanie. (2007). “The United Nations Security Council: Reforms concerning its membership - An Overview”, Center for UN REFORM Education, http://www.centerforunreform.org/sites/default/files/Overview%20%282007%29.pdf, 1-6. Erişim Tarihi: 30.12.2018.