EĞİTİM KURUMLARINDA LİDERLİKTE YENİ YÖNELİMLERE DOĞRU “HOLİSTİK LİDERLİK”: ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 6, 722 - 734, 30.06.2019

Zübeyde Yaraş , Mukadder Boydak Özan

Öz

Yöneticilerin holistik liderlik davranışlarının belirlenebilmesi için yapılan bu çalışmada geçerli ve
güvenilir bir Holistik Liderlik Ölçeği ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 3 aşamadan oluşan
ölçek geliştirme modeli yapılandırılmıştır. Bu aşamalar sonucunda 42 maddeden oluşan taslak ölçek elde
edilmiştir. Taslak ölçek formu Elazığ il merkezinde görev yapan 260 sınıf öğretmenine uygulanmış, 10 ölçek
formu uygulama dışında bırakılmıştır. 250 ölçek formu geçerli kabul edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliliği için
açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Yapılan faktör analizleri sonucunda 3 boyut ve 35 maddeden
oluşan Holistik Liderlik Ölçeği (HLÖ) elde edilmiştir. Ayrıca yapılan güvenirlik testi ile birlikte ölçeğin geçerli
ve güvenilir bir ölçek olduğu sonucu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, holistik, holistik liderlik, ölçek geliştirme

Kaynakça

• Arıol, Ş. (2009). Matematik Öğretmen Adaylarının Bütüncül ve Analitik Düşünme Stillerinin Matematiksel Problem Çözme Becerilerine Etkisi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ayyıldız, H. ve Cengiz, E. (2006). Pazarlama Modellerinin Testinde Kullanılabilecek Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 63-84.
• Best, K. C. (2011). Holistic Leadership: A Model for Leader-Member Engagement and Development. The Journal of Values-Based Leadership, 4 (1).
• Cohen R.J. and Swerdlik M.E. (2010). Psychological Testing and Assessment. Boston, McGraw-Hill Companies.
• Downes, H., ve Heap, J. (2002). World Productivity Congress. Management Services, 46(1), 8−11.
• Erkuş, A. (2012). Varolan Ölçek Geliştirme Yöntemleri ve Ölçme Kuramları Psikolojik Ölçek Geliştirmede Ne Kadar İşlevsel: Yeni Bir Öneri. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 3(2), 279-290.
• Farrell, D. (2003). The Real New Economy. Harvard Business Review, 81(10), 104−112.
• Herman, S. W., ve Schaefer, A. G. (2001). Spiritual Goods: Faith Traditions And The Practice Of Business. Charlottesville, Virginia, Philosoph Documentation Center.
• Hinkin, T.R. (1998). A Brief Tutorial on Development of Measures for Use in Survey Questionnaires. Organizational Research Methods, 1(1), 104-121.
• Kayış, A. (2009). Güvenirlik Analizi. Ş. Kalaycı (Ed), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayıncılık: Ankara.
• Kass, R.A. and Tinsley, H.E.A. (1979). Factor Analysis. Journal of Leisure Research, 11, 120-138.
• Kline, P. (1994). An Easy Guide to Factor Analysis. New York, Routledge.
• Korkmaz, M. (2010). Yaygın Din Öğretiminde Yeterlik Ölçeği Geliştirme Süreci: Kur’an Kursu Öğreticileri Eğitim-Öğretim Yeterlilikleri Ölçeği Örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 239-256.
• McCall, M. W., Jr. (2004). Leadership Development Through Experience. Academy of Management Executive, 18(3), 127−130.
• Meydan, C.H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Orlov, J. (2003). The Holistic Leader: A Developmental Systemic Approach to Leadership.http://www.julieorlovconsulting.com/docs/holistic_leader_article.pdf. (01.01.2016 tarihinde erişilmiştir).
• Pett, M.A., Lackey, N.R., and Sullivan, J.J. (2003). Making Sense of Factor Analysis: The Use of Factor Analysis for İnstrument Development In Health Care Research. CA, Sage.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., and Müller, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research, 8(2), 23- 74.
• Shatar Sabran M. (2013). The Criteria for Holistic Leaders. British Journal of Arts and Social Sciences, 11(2), 140-149.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları,3(6), 49-73.
• Taggart. J. L. (2010). Holistic leadership. http://www.leadershipworld connect.com/holistic.pdf.(15.02.2017 tarihinde erişilmiştir)
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Quatro, S. A., Waldman, D. A. and Galvin, B. M. (2007) Developing Holistic Leaders: Four Domains for Leadership Development and Practice, Human Resources Management Review, 17(4), 427–441.
• Worthington, R. L., and Whittaker, T. A. (2006). Scale Development Research: A Content Analysis and Recommendations for Best Practices. The Counseling Psychologist, 34, 806-838. https://doi.org/10.1177/0011000006288127
• Yaraş, Z. (2017). Okul yöneticilerinin otantik ve holistik liderlik tarzlarının pozitif örgütsel davranış üzerindeki etkisi: Yapay sinir ağları uygulaması. Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi Anabilim Dalı, Elazığ.
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği İçin Kapsam Geçerlik İndekslerinin Kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 28–30 Eylül Denizli, http://yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul/3/indir/PamukkaleBildiri.pdf adresinden alınmıştır.