İNTERNET GAZETELERİNDE CEVAP VE DÜZELTME HAKKININ KULLANIMINDA YAŞANAN SORUNLAR

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 6, 324 - 337, 30.06.2019

Kemal Cem Baykal

Öz

Cevap ve
düzeltme hakkı (tekzip), bireylerin kendileriyle ilgili yayınlar konusunda,
aynı araçtan yararlanarak düşüncelerini açıklama olanağını sağlamak için kabul
edilen bir haktır.  Bu hakkın amacı,
basın özgürlüğünün kötüye kullanılmasına engel olmaktır. Cevap ve düzeltme hakkının
“kişilerin haysiyet ve şereflerine dokunulması” veya “kendileriyle ilgili
gerçeğe aykırı yayınlar yapılması” hallerinde tanınacağı hususu, Anayasanın 32.
maddesinde hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda, Türkiye’de basın ve
radyo-televizyon alanını düzenleyen Kanunlarda cevap ve düzeltme hakkı güvence
altına alınmıştır. 2007 yılında yürürlüğe giren 5651 sayılı İnternet Ortamında
Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla
Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 9. maddesi ilk zamanlarda cevap ve düzeltme
hakkına olanak tanırken, 2014 yılında yapılan değişiklikle bu hak Kanundan
çıkarılmıştır. Bu durum, internetin süreli bir yayın, yani cevap ve düzeltme
hakkının kullanılmasına olanak tanıyan bir mecra olduğu göz önünde
bulundurulduğunda, temel bir kişilik hakkının ortadan kaldırılması anlamına
gelmekle birlikte Anayasanın 32. maddesiyle de çelişmektedir. Ayrıca, 5651
sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Yönetmelikte halen cevap ve düzeltme
hakkının bulunması, hukukta normlar hiyerarşisine aykırılık teşkil etmektedir.
Bunun yanı sıra, uygulamada da birtakım sorunlar mevcuttur.

Anahtar Kelimeler

Cevap ve Düzeltme Hakkı, İnternet Gazeteleri, İnternet Gazeteciliği, Basın, İnternet Hukuku

Kaynakça

• ALİYEV, Cabir: Çevrimiçi İfade Özgürlüğü Teorisi ve Hukuku, Liberte Yayınları, Ankara – 2018. ARSAVA, A. Füsun: “Avrupa Anayasallaşma Sürecinde Primer Hukukta Normlar Hiyerarşisi”, Uluslararası İlişkiler, Cilt:1, Sayı:2 (Yaz 2004), s.1-24. AZİZ, Aysel: İletişime Giriş, Aksu Kitabevi, İstanbul – 2008. BIYIKLI, Hasan: Kitle Haberleşme Hukuku Ders Notları, Ankara – 1989. CANKAYA, Özden/BATUR YAMANER, Melike: Kitle İletişim Özgürlüğü, Beta Yayınevi, İstanbul – 2012. DÖNMEZER, Sulhi: Basın ve Hukuku, 4. Baskı, İ.Ü. Hukuk Fakültesi Yayını, İstanbul – 1976. DÖNMEZER, Sulhi/BAYRAKTAR, Köksal: Basın Hukuku, 5. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul – 2013. İÇEL, Kayıhan: Kitle İletişim Hukuku, 13. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul – 2018. KILIÇOĞLU, Ahmet M.: Şeref, Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluluk, 4. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara – 2013. MILL, John Stuart: Özgürlük Üzerine, Çev: Tuncay Türk, 4. Baskı, Roman Yayınları, İstanbul – 2015. ONGUN, Coşkun: Yargı Kararları Işığında Medya Hukuku, Legal Kitapevi, İstanbul – 2010. ÖZEK, Çetin: Türk Basın Hukuku, İ.Ü. Hukuk Fakültesi Yayını, İstanbul – 1978. SIEBERT, F.S. / PETERSON, T. / SCHRAMM, W.: Four Theories of the Press, University of Illionis Press, Urbana and Chicago – 1984.
• İnternet Kaynakları Açıklama ve Düzeltme Metni, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/183265/Aciklama_ve_duzeltme_metni.html, erişim tarihi: 21.5.2019. Cevap ve Düzeltme Metnidir, https://www.haberler.com/cevap-ve-duzeltme-metnidir-11034465-haberi/, erişim tarihi: 20.05.2019. Eti Maden'den Bandırma Gerçek Gazetesi Tekzip Metni, http://www.gercekbandirma.com/eti-madenden-bandirma-gercek-gazetesi-tekzip-metni, erişim tarihi: 20.05.2019. Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2018: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27819, erişim tarihi: 20.5.2019. Tekzip Metni, http://www.milliyet.com.tr/tekzip-metni-gundem-2615236/, erişim tarihi: 20.5.2019. Mevzuat 1982 Anayasası (R.G. 9.11.1982 / Sayı: 17863). 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu (R.G. 14.11.1983 / Sayı: 18221). 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (R.G. 8.12.2001 / Sayı: 24607). 5187 sayılı Basın Kanunu (R.G. 26.6.2004 / Sayı: 25504). 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun (R.G. 23.5.2007 / Sayı: 26530). 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun (R.G. 3.3.2011 / Sayı: 27863). İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (R.G. 30.11.2007 / Sayı: 26716).