ÇAĞDAŞ KENT PLANLAMA ANLAYIŞINA BİR ÖRNEK: ENGELSİZ KENT YAKLAŞIMI

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 8, 36 - 45, 21.10.2019

H. Burçin Henden Şolt

Öz

Kentler yaş, cinsiyet, köken, eğitim, gelir,
engellilik durumu gibi farklı nitelikteki bireylerin bir arada yaşamını
sürdürdüğü mekânlardır. Kent planlama; fiziki, ekonomik ve sosyal anlamda
düzenlemenin devamlılığını esas kılmaktadır. Kent planlama hizmetleri adil ve
eşit erişilebilirlik olmalıdır. Özellikle dezavantajlı kesimin hizmetlerden
faydalanma durumu dikkat çekicidir. Avrupa Kentsel Şartı ve Kentli Hakları
Deklarasyonu gibi hukuki metinlerde yer alan erişilebilirlik olgusu yerini
giderek eşit erişilebilirliğe ve “Engelsiz Kent Yaklaşımı’na” bırakmıştır. Bu
çalışmada; kent yönetimlerinin sunması gereken hizmetlerden yola çıkarak engelsiz
kent yaklaşımı ele alınmaktadır. Daha yaşanabilir kentsel mekânların
oluşmasında; dezavantajlı kesimin yaşam kalitesinin değerlendirilmesi toplumsal
adalet anlayışı açısından önemlidir. Engelsiz kent yaklaşımında kent halkının
bütünselliği ön plandadır. Konuyla ilgili başarılı örneklerin gözden
geçirilmesi ve yeni düzenlemelerin teşvik edilmesi olumlu olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kent, Kent planlama, Erişilebilirlik, Engelsiz Kent Yaklaşımı

Kaynakça

• BAŞBAKANLIK ÖZÜRLÜLER İDARESİ BAŞKANLIĞI, (2010), Yerel Yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı, Ankara: Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, No:49 BELEDİYE KANUNU (2005). 5393 Sayılı Belediye Kanunu, Kabul Tarihi: 03.07.2005, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf, Erişim Tarihi: 16.03.2018 BULDURUR; M.A.; YAVAŞ, H. (2007). Kentsel Mekânın Özürlülerce Kullanımının Değerlendirilmesi, Öz – Veri Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, s. 911 – 925. BURCU, E. (2007) Türkiye’de Özürlü Birey Olma Temel Sosyolojik Özellikleri ve Sınırları Üzerine Bir Araştırma, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. BURTON, E.; MITCHELL, L. (2006). Inclusive Urban Design: Streets For Life. Elsevier. DEMİRKAN, H. (2015). Mekânlarda Erişilebilirlik, Kullanılabilirlik ve Yaşanabilirlik, TMMOB Mimarlar Odası Yayını, Dosya Dergisi, Yıl:2015, Sayı:3, Sayfa:1, http://www.mimarlarodasiankara.org/dosya/dosya36.pdf, Erişim tarihi: 03.04.2019 EDF (2019). The European Disability Forum, http://edf-feph.org/disability-intergroup-european-parliament, Erişim tarihi: 02.05.2019 ENGELLİLER HAKKINDA KANUN (2005) 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun, Kabul Tarihi: 1/7/2005, Erişim tarihi: 03.04.2019 EYDER (2019). Engelsiz Yaşama Derneği, Türkiye ve Dünyada Engelliler, https://ey-der.com/ana-sayfa/turkiye-ve-dunyada-engelliler/, Erişim Tarihi: 03.05.2019 II. Özürlüler Şurası Yerel Yönetimler ve Özürlüler Komisyon Raporları ve Genel Kurul Görüşmeleri (2005) T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, Ankara: Nurol Yayınları. KAPLAN, H.; Öztürk, M. (2004). Engelliler, Kamu Mekânı ve Engelsiz Tasarım: Kamusal İç Mekânlarda İrdelenmesi İçin Bir Çerçeve, Planlama Dergisi, Sayı: 2004/2, 67-74. KAYGISIZ, Ö. (2006). Erişilebilirlik ve Trafik, Planlama Yıl:2006 Sayı:1 Sayfa:86, http://www.spo.org.tr/resimler/ekler/504adad8bb96320_ek.pdf, Erişim tarihi: 03.04.2019 KUNTAY,O. (2005) Erișilebilirlik, Gazi Üniverisitesi Șehir ve Bölge Planlama Bölümü Erișilebilirlik yüksek lisans dersi basılmamış ders notları, Erişim tarihi: 03.04.2019 MAMATOĞLU, N. (2015). Türkiyede Engelliler İçin Erişilebilirlik Uygulamaları Algısı, TMMOB Mimarlar Odası Yayını, Dosya Dergisi, Yıl:2015, Sayı:3, Sayfa:6, http://www.mimarlarodasiankara.org/dosya/dosya36.pdf, Erişim tarihi: 03.04.2019 Resmî Gazete (2009). Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme, Sayı : 27288, Tarih:14.07.2009, Karar Sayısı : 2009/15137 RESMİ GAZETE (2010). Ulaşılabilirlik Stratejisi ve Eylem Planı (2010-2011), Sayı:27757, Tarih: 25.10.2010, Karar No : 2010/35 SHERPA BLOG (2018). Erişilebilirlik Nedir?, https://sherpa.blog/sozluk/erisilebilirlik-nedir, Erişim tarihi: 03.04.2019 T.C. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI (2011). Yerel Yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı, Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 49. T.C. KALKINMA BAKANLIĞI (2011). T.C. Kalkınma Bakanlığı Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Araştırmaları, İLLERİN VE BÖLGELERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMASI ARAŞTIRMASI Raporu(SEGE-2011), http://www3.kalkinma.gov.tr/DocObjects/View/15310/SEGE-2011.pdf, Erişim Tarihi: 24.04.2019 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI (2019). Ulusal Engelli Veri Tabanı, https://sbu.saglik.gov.tr/sbozurlu/giris.aspx, Erişim Tarihi: 03.05.2019 TSK (2019). Türkiye Sakatlar Konfederasyonu İnternet Sayfası, Erişilebilirlik Hakkında Basın Duyurusu, http://tsk.org.tr/2019/02/13/erisilebilirlik-hakkinda-basin-duyurusu/, Erişim tarihi: 04.04.2019 TÜİK (2010). Türkiye İstatistik Kurumu Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması Raporu, http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=1&KITAP_ID=244, Erişim Tarihi: 14.04.2019