FRANSA’DA YÜKSELEN NEFRET SÖYLEMİ VE NEFRET SUÇU: TEMATİK BİR ÇÖZÜMLEME

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 6, 126 - 145, 01.06.2017

Fulya Akgül , Asiye Güneş

Öz

Fransa’da göç, bütünleşme ve ulusal kimliğe ilişkin tartışmalarda nefret söylemi; siyasal düzlemin ötesinde, toplumsal zemine inmiş ve gündelik tartışma konusu haline gelmiştir. Nefret söyleminin suç olarak tanımlandığı Fransa’da bu söylem özellikle ırk, etnik köken, din ve cinsel yönelim temellerinde göçmen, Müslüman, Yahudi ve eşcinsel birey ve gruplara karşı üretilmekte ve gittikçe yaygınlaşmaktadır. Çalışma; Fransa’da ırkçılık, yabancı düşmanlığı, Yahudi karşıtlığı ve homofobi temaları üzerinden nefret söyleminin ve suçunun güncel bir tasvirini sunmaktadır. Çalışmada; Fransa İçişleri Bakanlığı ve nefret söylemi karşıtı sivil toplum kuruluşları raporlarından, gazete haberlerinden ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde ifade özgürlüğü ihlali gerekçesi ile Fransa’ya karşı açılan davaların seçici bir okumasından yararlanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fransa,, Nefret Söylemi,, Nefret Suçu,, Irkçılık,, Yabancı Düşmanlığı,

Kaynakça

• AKGÖNÜL, Samim. “Ulusal kimlik tartışması”, Radikal, 8 Kasım 2009, İnternet Adresi: http://www.radikal.com.tr/radikal2/ulusal-kimlik-tartismasi-963268/, (Erişim Tarihi: 18.03.2017).
• ALĞAN, Cengiz. “Ulusal Basında Nefret Suçları: 10 Yıl 10 Örnek”, iç. Ayşe ÇAVDAR ve Aylin B. YILDIRIM (Ed.), Nefret Suçları ve Nefret Söylemi, Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları, İstanbul, 2010, ss. 76-84.
• BARUCH, Marc Oliver. “Gay Marriage and the Limits of French Liberalism”, Dissent Magazine, 2013, İnternet Adresi: https://www.dissentmagazine.org/article/gay- marriage-and-the-limits-of-french-liberalism, (Erişim Tarihi: 04.05.2017).
• BBC NEWS. “France gay marriage: Hollande signs bill into law”, 8 Mayıs 2013, İnternet Adresi: http://www.bbc.com/news/world-europe-22579093, (Erişim Tarihi: 17.03.2017).
• BELAVUSAU, Uladzislau. “Fighting Hate Speech Through EU Law”, Amsterdam Law Forum, Cilt: 4, Sayı: 1, 2012, ss. 20-35.
• BLEICH, Erik. “The Rise of Hate Speech and Hate Crime Laws in Liberal Democracies”, Journal of Ethnic and Migration Studies, Cilt: 37, Sayı: 6, 2011, ss. 917- 934.
• BOYLE, Kevin. “Nefret Söyleminin Kontrolü: Uluslararası Standartlar Türkiye’den Neler İstiyor?”, iç. Ayşe ÇAVDAR ve Aylin B. YILDIRIM (Ed.), Nefret Suçları ve Nefret Söylemi, Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları, İstanbul, 2010, ss. 63-70.
• CHAKRABORTI, Neil ve GROLAND, Jon. Hate Crime: Impact, Causes and Responses, Sage Publications, Yeni Delhi, 2009.
• CNCDH (Commission Nationale Consultative Des Droites De L’Homme). “Rapoort sur la lutte contre le racisme, l’antisémitisme et la xénophobie – Année 2015”, 2016, ss. 1-24, İnternet Adresi: http://www.cncdh.fr/sites/default/files/les_essentiels_- _rapport_racisme_2015_page_a_page.pdf, (Erişim Tarihi: 31.12.2016).
• CNCDH (Commission Nationale Consultative Des Droites De L’Homme). “Rapoort 2016 sur la lutte contre le racisme, l’antisémitisme et la xénophobie”, 2017, ss. 1-399, İnternet Adresi: http://www.cncdh.fr/sites/default/files/cncdh_rapport_2016_bat.pdf, (Erişim Tarihi: 31.03.2017).
• COE (Council of Europe Committee of Ministers). “Recommendation No. R (97) 20 of the Committee of Ministers to Member States on ‘Hate Speech’”, 30 Ekim 1997, İnternet Adresi: https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?docu mentId=0900001680505d5b, (Erişim Tarihi: 17.04.2017).
• ÇAYIR, Kenan. “Ayrımcılığın Sosyolojisi ve Türkiye Toplumu”, iç. Ayşe ÇAVDAR ve Aylin B. YILDIRIM (Ed.), Nefret Suçları ve Nefret Söylemi, Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları, İstanbul, 2010, ss. 45-54.
• ÇELİK, Elif. “Nefret Söylemi, İfade Özgürlüğünün Neresinde?”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, 2013, ss. 205-240.
• ECHR (European Court of Human Rights). “Factsheet – Hate Speech”, Mart 2013, ss. 1-15, İnternet Adresi: http://www.echr.coe.int/Documents/FS_Hate_speech_ENG.pdf, (Erişim Tarihi: 18.04.2017).
• ECHR (European Court of Human Rights).“Nefret Söylemi”, Haziran 2015, İnternet Adresi: http://www.echr.coe.int/Documents/FS_Hate_speech_TUR.pdf, (Erişim Tarihi: 02.04.2017).
• ECRI (European Commission against Racism and Intolerance). “ECRI Report on France”, 1 Mart 2016, ss. 1-50, İnternet Adresi: https://www.coe.int/t/dghl/monitoring/ecri/Country-by-country/France/FRA-CbC-V- 2016-001-ENG.pdf, (Erişim Tarihi: 11.05.2017).
• EVRENSEL. “Gündem Quenelle”, 1 Ocak 2014, İnternet Adresi: https://www.evrensel.net/haber/75383/gundem-quenelle.html#.U3pVg_l_tyN, (Erişim Tarihi: 27.03.2017).
• FRA (European Union Agency For Fundamental Rights). “Discrimination and Hate Crime Against Jews in EU Member States: Experiences and Perceptions of Antisemitism”, Kasım 2013, İnternet Adresi: http://fra.europa.eu/en/publication/2013/discrimination-and-hate-crime-against-jews-eu- member-states-experiences-and, (Erişim Tarihi: 01.03.2017).
• FRA (European Union Agency For Fundamental Rights). “Incitement in Media Content and Political Discourse in EU Member States”, Kasım 2016, ss. 1-20, İnternet Adresi: http://ec.europa.eu/information_society/newsroom/image/document/2016- 47/fra_media_and_incitement_paper_19752.pdf, (Erişim Tarihi: 01.03.2017).
• GÖNENÇ, Özgür. “Fransa’da Basın Hukuku”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı: 26, 2006, ss.51-59.
• HUDSON, David L. Jr. Hate Crimes,Chelsea House Publishers, New York, 2009.
• HUMAN RIGHTS FIRST. “2008 Hate Crime Survey”, 2008, ss. 1-180, İnternet Adresi: http://www.humanrightsfirst.org/sites/default/files/FD-081103-hate-crime- survey-2008.pdf, (Erişim Tarihi: 31.01.2017).
• HUMAN RIGHTS FIRST. “Breaking the Cycle of Violence –Countering Antisemitism and Extremism in France”, Ocak 2016,ss. 1-31, İnternet Adresi: http://www.humanrightsfirst.org/sites/default/files/HRF-Breaking-the-Cycle-final.pdf, (Erişim Tarihi: 02.01.2017).
• HÜRRİYET. “Milli kimlik Fransa’yı böldü”, 7 Aralık 2009, İnternet Adresi: http://www.hurriyet.com.tr/milli-kimlik-fransa-yi-boldu-13128107, (Erişim Tarihi: 07.04.2017).
• ICARE (Internet Centre Anti Racism Europe). “Twitter slammed over ‘#GaysMustDie’ hashtag (France)”, 12 Ağustos 2013, İnternet Adresi: http://www.icare.to/articleHC.php?id=48276&lang=en, (Erişim Tarihi: 17.03.2016).
• LA CROIX. “Discours d’ouverture du cardinal Vingt-Trois de l’Assemblée plénière des évêques de France”, 16 Nisan 2013, İnternet Adresi: http://www.la- croix.com/Religion/Actualite/Discours-d-ouverture-du-cardinal-Vingt-Trois-de-l- Assemblee-pleniere-des-eveques-de-France-2013-04-16-945214, (Erişim Tarihi: 10.04.2017).
• LE HUFFINGTON POST. “La mort de Clément Méric soulève les cendres de la Manif pour tous: Frigide Barjot porte plainte contre Pierre Bergé”, 6 Haziran 2013, İnternet Adresi: http://www.huffingtonpost.fr/2013/06/06/mort-clement-meric-pierre- berge-manif-pour-tous_n_3394442.html, (Erişim Tarihi: 23.03.2017).
• LE HUFFINGTON POST. “Dieudonné/PatrickCohen: le polémiste condamné à 22.500 euros d'amende pour propos antisémites”, 19 Mart 2015, İnternet Adresi: http://www.huffingtonpost.fr/2015/03/19/dieudonne-patrick-cohen-condamne-amende- propos-antisemites_n_6901362.html, (Erişim Tarihi: 11.05.2017).
• LE SERVICE PUBLIC DE LA DIFFUSION DU DROIT. “Loi du 29 juillet 1881 sur la liberté de la presse”, 2017, İnternet Adresi: https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006070722,(Er işim Tarihi: 11.05.2017).
• LIBRARY OF CONGRESS. “Matthew Shepard Hate Crimes Prevention Act”, 2009, İnternet Adresi: https://www.congress.gov/bill/111th-congress/senate- bill/909/text, (Erişim Tarihi: 03.04.2017).
• MASON, Gail. “Violence Prevention Today No. 2 Violence Against Lesbians and Gay Men”, Australia Institute of Criminology, 1993, İnternet Adresi: http://www.aic.gov.au/media_library/archive/vpt/vpt2.pdf, (Erişim Tarihi: 22.04.2017).
• MCPARTLAND, Ben. “France sees 78 percent rise in homophobic acts”, The Local, 13 Mayıs 2014, İnternet Adresi: https://www.thelocal.fr/20140513/homophobia- gay-france-attacks-rise, (Erişim Tarihi: 08.04.2017).
• MRAP. “Racisme Anti-Musulman: Brigitte Bardot Recidive”, 2 Mart 2007, İnternet Adresi: http://ancien.mrap.fr/contre-le-racisme-sous-toutes-ses-formes/racisme- anti-musulman-brigitte-bardot-recidive, (Erişim Tarihi: 13.04.2017).
• OSCE ODIHR (Organization for Security and Cooperation in Europe Office for Democratic Institutions and Human Rights). “Combating Hate Crimes in the OSCE Region: An Overview of Statistics, Legislation, and National Initiatives”, 15 Eylül 2005, ss. 1-158, İnternet Adresi: http://www.osce.org/odihr/16405?download=true, (Erişim Tarihi: 15.04.2017).
• OSCE ODIHR (Organization for Security and Cooperation in Europe Office for Democratic Institutions and Human Rights). “Hate Crime Laws: A Practical Guide”, 2009, ss. 1-67, İnternet Adresi: http://www.osce.org/odihr/36426?download=true, (Erişim Tarihi: 18.04.2017).
• PARLAKYILDIZ, Ayşim. “Fransa: Ulusal Kimlik Bakanlığı ve Kimlik Tartışmaları”, Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi, 24 Ocak 2011, İnternet Adresi: http://www.bilgesam.org/incele/759/fransa--ulusal-kimlik-bakanligi-ve-kimlik- tartismalari/#.WRArEvnyiUm, (Erişim Tarihi: 03.02.2017).
• PEACE PALACE LIBRARY. “Information Note No. 64 on the case law of the Court”, Mayıs 2004, İnternet Adresi: https://www.peacepalacelibrary.nl/ebooks/files/IN_64.pdf, (Erişim Tarihi: 04.02.2017).
• RT. “Twitter hands over confidential data of anti-Semitic users to French authorities”, 13 Temmuz 2013, İnternet Adresi: https://www.rt.com/news/twitter-france- hate-speech-020/, (Erişim Tarihi: 15.02.2017).
• SOS HOMOPHOBIE. “Rapport sur l’homophobie 2016 – 20 ans”, 2016, ss. 1-184, İnternet Adresi: https://www.sos- homophobie.org/sites/default/files/rapport_annuel_2016.pdf, (Erişim Tarihi: 15.02.2017).
• SOSYAL DEĞİŞİM DERNEĞİ. Ulusal Basında Nefret Suçları: 10 Yıl, 10 Örnek, Sosyal Değişim Derneği Yayınları, 2010.
• SOUTHWARK COUNCIL. “Hate Crime Strategy 2011 to 2015”, ss. 1-20, İnternet Adresi: http://www.2.southwark.gov.uk/downloads/download/4338/hate_crime_strategy_2011- 2015, (Erişim Tarihi: 21.04.2017).
• SPCJ (Service de Protection de la Communauté Juive). 2014 Report on Antisemitism in France, 2014, ss. 1-60, İnternet Adresi: http://www.antisemitisme.fr/dl/2014-EN.pdf, (Erişim Tarihi: 02.02.2017).
• STREISSGUTH, Tom. Hate Crimes (Library in a Book), Facts On File, Inc. An Imprint of Infobase Publishing, New York, 2003.
• TOMSEN, Stephen. “Hate Crimes and Masculinity: New Crimes New Responses and Some Familiar Patterns”, 4th National Outlook Symposium on Crime in Australia, 21-22 Haziran 2001, Australian Institute of Criminology, Canberra, ss. 1-11, İnternet Adresi: http://aic.gov.au/media_library/conferences/outlook4/tomsen.pdf, (Erişim Tarihi: 02.03.2017).
• VALLUY, Jérôme. “Quelles sont les origines du ministère de l’Identiténationale et de l’Immigration ?”, Cultures&Conflits, Cilt: 69, 2008, ss. 7-18.
• VAN DIJK, Teun A. “Söylem ve İktidar”, iç. Ayşe ÇAVDAR ve Aylin B. YILDIRIM (Ed.), Nefret Suçları ve Nefret Söylemi, Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları, İstanbul, 2010, ss. 9-44.
• VAN EECKHOUT, Laetitia. “L’appel contre le ministère de l’identité nationale s’étend”, Le Monde, 11 Ocak 2010, İnternet Adresi: http://www.lemonde.fr/politique/article/2010/01/11/l-appel-contre-le-ministere-de-l- identite-nationale-s-etend_1290082_823448.html, (Erişim Tarihi: 01.02.2017).
• WEBER, Anne. Nefret Söylemi El Kitabı, Çev.: Metin ÇULHAOĞLU, Avrupa Konseyi Yayınları, Strazburg, 2009.
• ZAKOWSKI, Lise Carratala Michal. “Hate speech is not free speech?”, 4liberty, 25 Kasım 2013, İnternet Adresi: http://4liberty.eu/hate-speech-is-not-free-speech/, (Erişim Tarihi. 12.04.2017).