BELİREN YETİŞKİNLERİN POZİTİF PSİKOTERAPİ YAPILARI İLE MUTLULUK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Sayı: 5 - COVID-19 ÖZEL SAYISI 2, 319 - 331, 31.05.2020

Emir Tufan Çaykuş , Ali Eryılmaz

Öz

Ruh sağlığı alanında yapılan çalışmalarda kullanımının pratik oluşu ve pek çok soruna yönelik etkili çözümler bulunmasında yardımcı olan teknikleri sayesinde Pozitif Psikoterapi günümüzde sıklıkla kullanılan psikoterapi kuramlarından biridir. Pozitif Psikoterapi kuramında bireylerin var olan yetenekleri arasında bir kıyaslama yapılmakta böylece hangi yeteneğin birey tarafından daha az veya fazla kullanıldığı tespit edilip çeşitli teknikler aracılığıyla dengelenmeleri sağlanmaktadır. Bu dengenin sağlanmasında birey aktif bir şekilde rol oynamakta ve sorunun çözümünde büyük bir yol kat etmektedir. Bu çalışmada Pozitif Psikoterapi yapıları ile beliren yetişkinlerin mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki incelenmektedir. Araştırmanın çalışma grubunu 18-31 yaş aralığında olan 159 kadın (%79,5) ve 41 erkek (%21,5) oluşturmaktadır. Araştırmada test edilecek verilerin toplanmasında “Pozitif Psikoterapi ve Aile Terapisi Envanteri” ile “Oxford Mutluluk Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler çoklu regresyon analizi tekniği kullanılarak test edilmiştir. Verilerin test edilmesi sonucunda; beliren yetişkinlerin pozitif psikoterapi yapılarında birincil yeteneklerinden zaman ve sabır ile ikincil yeteneklerinden düzen arasında anlamlı farklılık olduğu gözlemlenmiştir. Bu sonuç ile beliren yetişkinlerin birincil (sabır ve zaman) ve ikincil (düzen) yeteneklerini dengeli kullanması halinde hayatlarında karşılaştıkları sorunların çözümlenmesine yardımcı olduğu ve dolayısıyla onları mutlu etmekte etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

pozitif psikoterapi, beliren yetişkin, mutluluk

Kaynakça

• Allred, G. H., ve Poduska, B. E. (1988). Birth order and happiness: A preliminary study. Individual Psychology, 44(3), 346.
• Balcı, S. ve Yılmaz, M. (2002). İyimserlik ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 54-60.
• Beck, A. T. (1991). Cognitive therapy: A 30-year retrospective. American psychologist, 46(4), 368.
• Cardonha, C., Assunção, M. D., Netto, M. A., Cunha, R. L., & Queiroz, C. (2013, December). Patience-aware scheduling for cloud services: Freeing users from the chains of boredom. In International Conference on Service-Oriented Computing (pp. 550-557). Springer, Berlin, Heidelberg.
• Carr, A. (2011). Positive psychology: The science of happiness and human strengths. Routledge.
• Chui, W. H. ve Wong, M. Y. (2016).Gender differences in happiness and life satisfaction among adolescents in Hong Kong: Relationship sand self-concept. Social Indicators Research, 125(3), 1035-1051.
• Cope, T. (2014). Positive psychotherapy:‘Let the truth be told’. International Journal of Psychotherapy, 18(2), 62-71.
• Cruise, S. M., Guckin, C. M. ve Lewis, C. A.(2006). Internal consistency, reliability, and temporal stability of the oxford happiness ouestıonnaire short-form: test-retest data over two weeks. Social Behavior and Personality, 34(2), 123-126.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55(1), 34-43.
• Diener, E. ve Seligman, M. E. (2002). Very happy people. Psychological science, 13(1), 81-84.
• Doğan, M. (2016). Engelli çocuğa sahip ebeveynler ile sağlıklı çocuk sahibi ebeveynlerin dini başa çıkma, umut ve sabır düzeylerinin karşılaştırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), 3214-3245.
• Doğan, T., ve Akıncı-Çötok, N. (2011). Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165-172.
• Eryılmaz, A, ve Mutlu, T. (2016). Kuramdan Uygulamaya Bireyle Psikolojik Danışma. 2. Baskı.Ankara, Anı Yayıncılık.
• Eryılmaz, A. (2011). Investigating adolescents’ subjective well-being with respect to using subjective well-being increasing strategies and determining life goals. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 24, 44-51.
• Eryılmaz, A. (2011). Yetişkin öznel iyi oluşu ile pozitif psikoterapi bağlamında birincil ve ikincil yetenekler arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 14, 17-28.
• Eryılmaz, A. (2012). Pozitif psikoterapi bağlamında yaşam amaçları belirleme ölçeğinin üniversite öğrencileri üzerinde psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 15, 166-174.
• Eryılmaz, A. (2012a). A model for subjective well-being in adolescence: Need satisfaction and reasons for living. Social Indicators Research, 107(3), 561-574.
• Eryılmaz, A. (2015). Psikolojik sorunlara müdahale ve kendi kendine yardım kitabı. Ankara: Pegem.
• Eryılmaz, A. (2016). Ergenler için öznel iyi oluşu artırma stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(33).
• Eryılmaz, A. (2017). Pozitif Psikoterapiler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(3), 346-362.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., ve Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
• Garcia, D., Rosenberg, P., Erlandsson A. ve Siddiqui, A. (2010).On lions and adolescents:Affective temperaments and the influence of negative stimuli on memory. Journal of Happiness Studies, 11,477-495.
• Hills, P., ve Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences 33, 1073–1082.
• Joshanloo, M. (2013). The influence of fear of happiness beliefs on responses to the satisfaction with life scale. Personality and Individual Differences, 54, 647-651.
• Kabat-Zinn, J. (1994). Wherever you go there you are. New York: Hyperion.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma teknikleri (9. Basım). Ankara: Nobel.
• Kılıç, N., ve Eryılmaz, A. (2019). Pozitif Psikoterapi Bağlamında Narsisistik Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi. Archives of Neuropsychiatry/Noropsikiatri Arsivi, 56(1).
• Kiaei, Y. A. ve Reio Jr, T. G. (2014). Goal pursuit and eudaimonic wellbeing among university students: Metacognition as the mediator. Behavioral development bulletin, 19(4), 91-104.
• Liu, W. ve Aaker, J. (2008). The happiness of giving: The time-ask effect. Journal of consumer research, 35(3), 543-557.
• Lu, L. ve Shih, J. B. (1997). Sources of happiness: A qualitative approach. The Journal of Social Psychology, 137(2), 181-187.
• Lyubomirsky, S., King, L., ve Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success?. Psychological bulletin, 131(6), 803.
• Özen, Y. (2017). Farkında mıyız? (bilişsel farkındalık ile psikolojik iyi oluşun içselleşmesi). Kesit Akademi Dergisi, 3(7), 167-189.
• Payne, J. (2010). Patience, Carefree, Happiness. The Promethean, 18(1), 27.
• Peseschkian N, Deidenbach H (1988) Wiesbadener inventar zur positiven psychtherapie und familien therapie (WIPPF). NewYork, Springer-Verlag, s.128-276.
• Peseschkian N, Walker RR (1987) Positive psychotherapy theory and practice of a new method. Berlin, Springer-Verlag, s.156- 257.
• Peseschkian, N. (1970). Psychotherapy of everyday life: Training in partnership and self-help with 250 case histories. New Delhi, Springer, s.5-35.
• Peseschkian, N. (1985). In Search of Meaning. A Psychotherapy of Small Steps.
• Peseschkian, N. (1998). Doğu hikâyeleriyle psikoterapi. (Çev. H. Fışıloğlu). İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Peseschkian, N. (2000). Positive Psychotherapy. New Delhi: Sterling Publishers.
• Peseschkian, N. (2002). Günlük yaşamın psikoterapisi (Çev. H. Fışıloğlu). İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Rashid, T. (2009). Positive interventions in clinical practice. Journal of Clinical Psychology, 65(5), 461-466.
• Rogers, C. R. (1957). The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change. Journal of consulting psychology, 21(2), 95.
• Sarı, T. (2015). Pozitif psikoterapi: gelişimi, temel ilke ve yöntemleri ve Türk kültürüne uygulanabilirliği. The Journal of Happiness Well-Being, 3, 182-203.
• Sarı, T., Eryılmaz A, ve Varlıklı-Öztürk, G. (2010). Adaption of Wiesbaden Inventory of Positive Psychotherapy to Turkish culture. Oral Presentation, 5th World Congress on Positive Psychotherapy, 9-12 Oct, İstanbul/Turkey.
• Schnitker, S. A. (2012). An examination of patience and well-being. The Journal of Positive Psychology, 7(4), 263-280.
• Sinici, E., Sarı, T., ve Maden, Ö. (2014). Primary And secondary capacities in post traumatic stress disorder (ptsd) patients in terms of positive psychotherapy. International Journal of Psychotherapy, 18(3).
• Skinner, B. F. (1953). Science and human behavior. New York: The Macmillan Company.
• Tarhan, N. (2006). Kendinizle barışık olmak, duyguların eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları
• White, M. ve Epston D. (1990). Narrative Means to Therapeutic Ends. New York: W.W. Norton and Company
• Yelkikalan, N. (2006). 21. Yüzyılda girişimcinin yeni özelliği: Duygusal zeka. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1, 39-50.
• Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri. Baǧlam yayınları.