PANDEMİ DÖNEMİNDE DİJİTAL VATANDAŞLIK UYGULAMALARI

Yıl 2020, Sayı: 5 - COVID-19 ÖZEL SAYISI 2, 148 - 169, 31.05.2020

Ceray Aldemir , Merve Nurdan Avşar

Öz

ÖZET
En genel anlamıyla 'dijital vatandaşlık' kavramı, interneti düzenli olarak etik, eleştirel ve güvenli bir şekilde kullanma becerisini ifade eder. Son zamanlarda dijital vatandaşlık ile ilgili literatürün farklı türleri, bu kavramın boyutlarını ve karmaşıklığının kamu hizmetlerinin tasarımı üzerindeki etkilerini tartışmıştır. Bu çalışmada özellikle Covid-19 süresince hükümetlerin ve kurumların artan dijitalleşme eğilimleri de göz önünde bulundurularak, pandemi sürecinde kavramın unsurlarına ve dijital vatandaşlık uygulamalarına yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

dijital vatandaşlık, Dijital Vatandaşlık Uygulamaları, covid-19

Kaynakça

• Arklan, Ü. (2013). Bilgi Toplumu ve İletişim: Bilginin Yayılması Sürecinde Kitle İletişim Araçları ve İnternet. Selçuk İletişim, 5 (3), 67-80. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19017/200684
• Aydın, A. (2015). Dijital Vatandaşlık. Türk Kütüphaneciliği, 29(1), 142-146
• Baran, A. G., Hazer, O. Ve Öztürk, M. S. (2020). Gençlik ve Dijital Çağ. Hacettepe Üniversitesi
• Bennett, L., & Fessenden, J. (2006). Citizenship through online communication. Social Education, 70, 144–146
• Berson, M. J., & Berson, I. R. (2004). Developing thoughtful "cybercitizens". Social Studies and the Young Learner, 16(4), 5–8.
• Blevins, B., LeCompte, K., & Wells, S. (2013). Citizenship education goes digital. The Journal of Social Studies Research, 38, 33–44. doi:10.1016/j.jssr.2013.12.003
• CDC. (2020a, 27 Mart). CDC Statement on COVID-19 Apple App. https://www.cdc.gov/media/releases/2020/s0327-statement-covid-19-apple-app.html Erişim Tarihi: 01.05.2020
• CDC. (2020b, 30 Nisan). Social Media Toolkit. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/communication/social-media-toolkit.html Erişim Tarihi: 1 Mayıs 2020
• Choi, M. (2016) A Concept Analysis of Digital Citizenship for Democratic Citizenship Education in the Internet Age, Theory & Research in Social Education, 44:4, 565-607, DOI: 10.1080/00933104.2016.1210549
• Conger, K. Ve Griffith (2020, 30 Mart). An Analog Generation Goes Digital. Gale. https://go.gale.com/ps/retrieve.do?tabID=News&resultListType=RESULT_LIST&searchResultsType=MultiTab&searchType=BasicSearchForm&currentPosition=2&docId=GALE%7CA618912520&docType=Article&sort=Relevance&contentSegment=ZHRC-MOD1&prodId=HWRC&contentSet=GALE%7CA618912520&searchId=R2&userGroupName=c19micro&inPS=true Erişim Tarihi: 30.04.2020
• Çubukçu, A. ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı ile Artırma Yöntemleri. Middle Eastern & African Journal Of Educational Research, 5, 148-174
• Digitalage. (2020a, 10 Nisan). Covid-19 Salgını Sektörleri Nasıl Etkiledi? (Araştırma). https://digitalage.com.tr/covid-19-salgini-sektorleri-nasil-etkiledi-arastirma/ Erişim tarihi: 27.04.2020
• Digitalage. (2020b, 24 Nisan). Covid-19’a Yönelik ‘SABİM 184 WhatsApp Danışma Hattı’ Devrede https://digitalage.com.tr/covid-19a-yonelik-sabim-184-whatsapp-danisma-hatti-devrede/ Erişim Tarihi: 1 Mayıs 2020
• Dwoskin, E. (2020, 18 Mart). Facebook to Provide Portal for Coronavirus İnformation. CDC. https://go.gale.com/ps/i.do?p=HWRC&u=c19micro&v=2.1&it=r&id=GALE%7CA617848760&inPS=true&linkSource=interlink&sid=HWRC Erişim Tarihi: 1 Mayıs 2020
• Elçi, A. C. ve Sarı, M. (2016). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersinde Dijital Vatandaşlık: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Journal of Human Sciences, 13(2), 3602-3613
• Frenkel, S., Alba, D. Ve Zhong, R. (2020, 9 Mart). Misinformation Surge on Coronavirus Stumps Facebook and Twitter. https://go.gale.com/ps/i.do?p=HWRC&u=c19micro&v=2.1&it=r&id=GALE%7CA616762035&inPS=true&linkSource=interlink&sid=HWRC Erişim tarihi: 27.04.2020 Görmez, E. (2016). Öğretmen Adaylarının ‘Dijital Vatandaşlık ve Alt Boyutları’ Hakkındaki Görüşleri (Bir Durum Çalışması). Turkish Studies, 11(21), 125-144
• GüvenliWeb. (2017b). Dijital Vatandaşlık. https://www.guvenliweb.org.tr/dokuman-detay/dijital-vatandaslik Erişim Tarihi: 11.04.2020 GüvenliWeb. (2020a). https://www.guvenliweb.org.tr/ Erişim Tarihi: 11.04.2020
• GüvenliWeb. (2020c). Koronavirüs (Covid-19) Salgını ve Koronafobi Etkisi. https://www.guvenliweb.org.tr/blog-detay/koronavirus-covid-19-salgini-ve-koronafobi-etkisi Erişim Tarihi: 11.04.2020
• Hobbs, R., & Jensen, A. (2009). The past, present, and future of media literacy education. Journal of Media Literacy Education, 1, 1–11.
• ISTE- International Society for Technology in Education (2007). ISTE standards for teachers. Retrieved from http://www.iste.org/docs/pdfs/20-14_ISTE_Standards-T_PDF.pdf
• ISTE. (2020a). Be Bold With Us. https://www.iste.org/about/about-iste Erişim Tarihi: 11.04.2020
• ISTE. (2020b). ISTE Standarts. https://www.iste.org/standards Erişim Tarihi: 11.04.2020
• ISTE. (2020c). Infographic: I’m Digital Citizen! https://www.iste.org/explore/infographic-im-digital-citizen Erişim Tarihi: 11.04.2020
• Kim, M., & Choi, D. (2018). Development of Youth Digital Citizenship Scale and Implication for Educational Setting. Journal of Educational Technology & Society, 21(1), 155-171. Retrieved May 14, 2020, from www.jstor.org/stable/26273877
• Kocacık, F. (2003). Bilgi toplumu ve Türkiye. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), 1-10.
• Kuş, Z., Güneş. E., Başarmak, U. ve Yakar, H. (2017). Gençlere Yönelik Dijital Vatandaşlık Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Journal of Computer and Education Research, 5(10), 298-316
• Kutlu, E ve Taban, S (2007). Bilgi Toplumu ve Türkiye Politikalar – Stratejiler. Pelikan Kitabevi.
• Lee, Y.O. (2009). Internet election 2.0? Culture, institutions, and technology in the Korean presidential elections of 2002 and 2007. Journal of Information Technology & Politics, 6, 312–325. doi:10.1080/19331680903050085 [Taylor & Francis Online], [Google Scholar]
• Lerner, K. L. Ve Lerner, B. W. (2020, 8 Mayıs). Novel Coronavirus Outbreak (Covid-19). Gale. https://go.gale.com/ps/retrieve.do?tabID=FeaturedContent&resultListType=RESULT_LIST&searchResultsType=SingleTab&searchType=TopicSearchForm&currentPosition=1&docId=GALE%7CGFUXUV698571733&docType=Topic+overview&sort=Relevance&contentSegment=ZXBE-MOD1&prodId=SCIC&contentSet=GALE%7CGFUXUV698571733&topicId=00000000MTPG&searchId=&userGroupName=c19micro&inPS=true Erişim Tarihi: 17.04. 2020
• Medford, R. J., Saleh, S. N., Sumarsono, A., Perl, T. M. ve Lehmann, C. U. (2020, 7 Nisan). An’Infodemic’: Leveraging High-Volume Twitter Data to Understand Public Setiment for the Covid-19 Outbreak. MedRxiv. https://doi.org/10.1101/2020.04.03.20052936 Erişim Tarihi:30.04.2020
• Nebel, M., Jamison, B., & Bennett, L. (2009). Students as digital citizens on Web 2.0. Social Studies and the Young Learner, 21(4), 5–7.
• Ribble, M. S., Bailey, G. D., & Ross, T. W. (2004). Digital citizenship: Addressing appropriate technology behavior. Learning & Leading with technology, 32(1), 6.
• Romm, T. (2020, 27 Ocak). Facebook, Google and Twitter Scramble to Stop Misinformation About Coronavirus. Gale. https://go.gale.com/ps/i.do?p=HWRC&u=c19micro&v=2.1&it=r&id=GALE%7CA612428609&inPS=true&linkSource=interlink&sid=HWRC&backToSource=true%20(30%20nisan%202020) Erişim Tarihi: 30.04.2020
• Rosenberg, H., Syed, S. Ve Rezaie, S. (2020, 6 Nisan). The Twitter Pandemic: The Critical Role of Twitter İn The Dissemination of Medical İnformation and Misinformation During The Covid-19 Pandemic. CJEM, 1-4. https://doi.org/10.1017/cem.2020.361 Erişim tarihi: 27.04.2020
• Sarı, İ. ve Taşer, S. (2018). Türkiye’de Dijital Vatandaşlıkla İlgili Yapılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin İncelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 1063-1069
• Şimsek, E., & Şimsek, A. (2013). New literacies for digital citizenship. Contemporary Educational Technology, 4, 126–137.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi. (2020). Koronavirüs Covid-19 Dünya Haritası. T.C. Cumhurbaşkanlığı. https://corona.cbddo.gov.tr/ Erişim Tarihi: 1 Mayıs 2020
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020a, 11 Mart). ‘Koronavirüs, Alacağımız Tedbirlerden Güçlü Değildir’. https://www.saglik.gov.tr/TR,64383/koronavirus-alacagimiz-tedbirlerden-guclu-degildir.html Erişim Tarihi:15.04.2020
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020b, 13 Mart). Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Koronavirüs Zirvesi Düzenlendi. https://www.saglik.gov.tr/TR,64414/cumhurbaskanligi-kulliyesinde-koronavirus-zirvesi-duzenlendi.html Erişim Tarihi: 17.04.2020
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020c, 18 Nisan). Hayat Eve Sığar Mobil Uygulaması (Video). Youtube. https://www.youtube.com/watch?time_continue=16&v=BmqtUUlk9_s&feature=emb_logo Erişim Tarihi:1 Mayıs 2020
• Timberg, C. ve Nakashima, E. (2020, 16 Mart). In Fast-moving Pandemic, Sources of Fasehoods Spread by Text, Email, WhatsApp and TikTok Elude Authorities. Gale. https://go.gale.com/ps/i.do?p=HWRC&u=c19micro&v=2.1&it=r&id=GALE%7CA617662300&inPS=true&linkSource=interlink&sid=HWRC&backToSource=true%20(30%20nisan%202020) Erişim Tarihi: 30.04.2020
• Tonta, Y. (2009). Dijital Yerliler, Sosyal Ağlar ve Kütüphanelerin Geleceği. Türk Kütüphaneciliği, 23(4), 742-768 United Nations. (2020). UN/DESA Policy Brief #61: COVID-19: Embracing digital government during the pandemic and beyond. https://www.un.org/development/desa/dpad/publication/un-desa-policy-brief-61-covid-19-embracing-digital-government-during-the-pandemic-and-beyond/ Erişim Tarihi: 16.05.2020
• VanFossen, P. J. (2006). The electronic republic? Evidence on the impact of the Internet on citizenship and civic engagement in the US. International Journal of Social Education, 21(1), 18–43
• WHO. (2020a). Coronavirus (Covid-19). https://covid19.who.int/ Erişim Tarihi:16.04.2020
• WHO. (2020b, 6 Mayıs). Who Health Alert Brings Covid-19 Facts to Billions Via WhatsApp. https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/who-health-alert-brings-covid-19-facts-to-billions-via-whatsapp Erişim Tarihi: 30.04.2020
• WHO. (2020c, 31 Mart). Who and Rakuten Viber Fight to Covid-19 Misinformation with İntreactive Chatbot. https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/who-and-rakuten-viber-fight-covid-19-misinformation-with-interactive-chatbot Erişim Tarihi: 30.04.2020
• Wu, Y. C., Chen, C. S. Ve Chan, Y. J. (2020, Mart). The Outbreak of Covid-19: An Overview. Journal of Chinese Mediacal Association, 83(3), 217-220. doi: 10.1097/JCMA.0000000000000270 Erişim Tarihi:17.04.2020
• Yalçınkaya, B. ve Cibaroğlu, M. O. (2019). Dijital Vatandaşlık Algısının İncelenmesi: Ampirik Bir Değerlendirme. Business & Management Studies: An İnternational Journal, 7(4), 1188-1208
• Yükseköğretim Kurulu. (2020, 18 Mart). Üniversitelerde Uygulanacak Uzaktan Eğitime İlişkin Basın Açıklaması. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/universitelerde-uygulanacak-uzaktan-egitime-iliskin-aciklama.aspx Erişim Tarihi: 17.04.2020
• Zhu, H., Wei, L. Ve Niu, P. (2020, 2 Mart). The Novel Coronavirus Outbreak in Wuhan China. Global Health Research and Policy, 5(6), 1-3. https://doi.org/10.1186/s41256-020-00135-6 Erişim Tarihi:17.04.2020