MAHREMİYET ALGISININ DÖNÜŞÜMÜ: INSTAGRAM ANNELERİ ÜZERİNDEN BİR ANALİZ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 9, 235 - 247, 30.09.2020

Aysun Köktener , Nur Akgün

Öz

Sosyal medyanın kısa bir sürede bireysel ve toplumsal hayatımızın vazgeçilmezi haline gelmesiyle birlikte, mahremiyet ihlallerinin ön plana çıktığı ve bunun ağırlıklı olarak sosyal medya platformları aracılığıyla gerçekleştiği görülmektedir. Sanal mecrada bireylerin yaptıkları paylaşımlar mahremiyetin sınırlarını zorlamaktadır. Bireyler bu yeni mecrada kendilerini daha özgür hissetmekte ve daha cesur paylaşımlarda bulunmaktadırlar. Sosyal medya platformlarında mahremiyet sınırlarının aşıldığı konulardan biri ise çocuk mahremiyetidir ve en çok görünen sosyal medya mecralarından biri de Instagramdır. Instagram anneleri olarak tanımlanan anneler çocuklarına ait fotoğrafları paylaşarak, çocukları üzerinden ekonomik kazanç sağlamaktadırlar. Çalışma kapsamında Instagram annelerinin ekonomik kazanç sağlamak adına çocuklarının mahremiyetini Instagram profilleri üzerinden ihlal etmeleri ve ihlal yöntemleri incelenmiştir. Bu bağlamda takipçi sayıları yüksek olan Instagram annelerinin profilleri belirlenmiş ve bu profillerden elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışmada örnek alınan anne profillerine ait tanıtım bölümü incelendiğinde profil sahiplerinin influencer olarak kendilerini tanımladıkları görülmektedir. Instagram annelerinin hesaplarında doğum öncesi ve doğum sonrası deneyimleri ile çocuklarına ait görüntüleri paylaşarak çocuklarını reklam amaçlı kullanması, özel yaşam alanı mahremiyetinin ihlali olarak tanımlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Instagram, Instagram Anneleri, Instamom, Mahremiyet

TRANSFORMATION OF THE PERCEPTION OF PRIVACY: AN ANALYSIS THROUGH INSTAGRAM MOTHERS

Öz

With the social media becoming an indispensable part of individual and communal lives in a short time, it is observed that privacy violations have come to the fore and this is mainly realized through social media platforms.The shares made by individuals on the virtual media push the limits of privacy. Individuals feel more free and share bolder in this new medium. One of the issues where privacy limits are exceeded on social media platforms is child privacy, and one of the most visible social media channels is Instagram. Mothers, defined as Instagram mothers, make economic gain through their children by sharing photos of their children. Within the scope of the study, Instagram mothers' violations of their children's privacy through Instagram profiles for the sake of economic gain and the violation methods were examined. In this context, the profiles of Instagram mothers with high number of followers are determined and the data obtained from these profiles are analyzed by content analysis method. When the promotion section of the mother profiles taken as samples in the study is examined, it is seen that the profile owners define themselves as influencers. Instagram mothers' use of their children for advertising purposes by sharing their prenatal and postnatal experiences and images of their children in their accounts can be defined as a violation of privacy of private lives.

Anahtar Kelimeler

Instagram, Instagram Mothers, Instamom, Privacy

Kaynakça

• Aydın, M. (2009). Mahremiyet ve Örtünmenin Dönüşümü, Eski Yeni Dergisi, (12), 61-67.
• Ayduran, G. (2005). Dilemma between security and privacy on the internet. Unpublished Master Thesis, Institute of Science and Engineering, Işık University, İstanbul.
• Avcı, İ. ve Yıldız, E. (2019). Fenomenlerin Güvenilirlik, Çekicilik Ve Uzmanlık Özelliklerinin Marka Tutumu, Satın Alma Niyeti Ve Elektronik Kulaktan Kulağa Pazarlama Üzerindeki Etkileri: İnstagram Örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(38), 85-107.
• Beceni, Y. ve Uçkan, Ö. (2002). Bilişim – İletişim Teknolojileri ve Ceza Hukuku. Türkiye Bilişim Şurası Hukuk Çalışma Grubu Raporu, Ankara: T.C. Başbakanlık.
• Berkup, S.B. (2015). Sosyal Ağlarda Bireysel Mahremiyet Paylaşımı: X Ve Y Kuşakları Arasında Karşılaştırmalı Bir Analiz. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Çelikoğlu, N. (2007). Türkiye'de Üniversite Gençliğinde Mahremiyetin Dönüşümü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Çelikoğlu, N. (2008). ‘Mahremiyet’ Kişiye Ait Özel Alanlar Tartışması. İstanbul: İskenderiye Yayınları.
• Dedeoğlu, G. (2004). Gözetleme, mahremiyet ve insan onuru. Türkiye Bilişim Derneği Dergisi, 153, 1-4.
• Develioğlu, F. (1990). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara: Aydın Kitapevi.
• Flaherty, D. (2000). Privacy Impact Assessments: An Essential Tool for Data Protection, Privacy Law and Policy Reporter, 5, 85.
• Giddens, A. (2010). Mahremiyetin Dönüşümü, (çev. İ. Şahin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Göregenli, M. (2010). Çevre Psikolojisi: İnsan Mekân İlişkileri, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Guo, Y. Y. 2010. The Privacy İssue on Social Network Sites: Facebook. Journal of Digital Research and Publishing. 2, 83-90.
• Karagülle, A.E. (2015). Günümüzde Değişen Mahremiyet Algısının Sosyal Ağlar Bağlamında İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Laudon, K. C., & Laudon, J. P. (2011). Yönetim Bilişim Sistemleri. (Çeviri Editörü: Prof. Dr. Uğur Yozgat) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Lim, S.H., & Yazdanıfard, R. (2014). How İnstagram Can Be Used As A Tool İn Social Networking Marketing. Research Gate (07.10.2018), http://www. researchgate.net publication /265377226.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Özutku, F., Çopur, H., Sığın, İ., İlter, K., Küçükyılmaz, M. M., & Arı, Y. (2014). Sosyal Medyanın ABC’si. İstanbul: Alfa.
• Parsa, A. F. ve Akmeşe, Z. (2019). Sosyal Medya ve Çocuk İstismarı: İnstagram Anneleri Örneği. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, (5) 163-191.
• Teh, J. (2001). Privacy Wars in Cyberspace: An Examination of the Legal and Business Tensions in Information Privacy. Yale JL & Tech., 4, 1.
• Toprak, A., Yıldırım A., Aygül E., Binark M., Börekçi S., Çomu T. (2009). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: “Görülüyorum Öyleyse Varım”, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (2020), https://www.tdk.gov.tr, Erişim Tarihi:15.05.2020.
• Wearesocial.com. (2020). https://wearesocial.com/digital-2020, Erişim Tarihi: 12.07.2020.
• Yegen, C., & Yanık, H. (2015). Yeni Medya İle Değişen Tüketim Anlayışı: Kadınların Instagram Üzerinden Alış-Veriş Pratiği. (T. Kara ve E. Özgen (Ed.), Ağdaki Şüphe Bir Sosyal Medya Eleştrisi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Yüksel, M. (2003). Modernleşme ve Mahremiyet. Kültür ve İletişim Dergisi, 6(1), 75-108.