ÖZ-DUYARLIK VE DİNİ YÖNELİM İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 109 - 125, 30.01.2021

Mehmet İkis , Doç. Dr. Ali Kuşat

Öz

Öz-duyarlık, acı, yetersizlik ve yaşam trajedileri karşısında kişinin kendisine nazik davranması, kendisini başkalarından ayrı görmemesi ve yaşadığı deneyimlere farklı anlamlar yüklemesi olarak ifade edilebilir. Dini yönelim ise kişinin dini inanış ve bağlılığının uygulama ve yaşama biçimi olarak ifade edilmesidir. Bu çalışmada öz-duyarlık ile dini yönelim arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Veriler Kayseri’de devlet okullarında görev yapan 437 öğretmenden anket yoluyla toplanmıştır. Çalışmaya 257 kadın ve 180 erkek öğretmen katılmıştır. Çalışmada “Öz-duyarlık Ölçeği” ile “Yeniden Yapılandırılmış Müslüman Dini Yönelim Ölçeği” ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS-25 istatistiksel paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde nicel analiz tekniklerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, öğretmenlerin öz-duyarlık düzeyleri ve dini yönelim düzeylerinde ise içsel dini yönelimin en yüksek olduğu, onu sırasıyla fundamental, dışsal ve sorgulayıcı dini yönelim düzeylerinin takip ettiği görülmüştür. Korelasyon analizi sonucunda genel öz-duyarlığın hem içsel dini yönelimle hem de fundamental dini yönelimle pozitif yönde anlamlı ilişki içinde olduğu bulunmuştur. Öz-duyarlığın alt boyutlarında da benzer ilişki düzeyleri tespit edilmiştir. Aşamalı regresyon analizi sonucunda ise öz-duyarlığın alt boyutlarından olan bilinçlilik alt boyutunun içsel dini yönelimle, öz-duyarlığın öz-sevecenlik alt boyutunun fundamental dini yönelimle, öz-duyarlığın izolasyon alt boyutunun da sorgulayıcı dini yönelimle anlamlı düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Öz-duyarlık, Dini Yönelim

Kaynakça

• Acar, H. (2014). Manevi i̇yi oluş ile dindarlık arasındaki i̇lişki üzerine bir değerlendirme. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 391-412.
• Ağılkaya Şahin, Z. (2018). Din ve psikoloji arasındaki uçurum gerçekten ne kadar derin? Psikotepilerdeki dini i̇zler. Cumhuriyet İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(3), 1607-1632.
• Akın, A. (2009). Akılcı duygusal davranışçı terapi odaklı grupla psikolojik danışmanın psikolojik i̇yi olma ve öz-duyarlık üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akın, A., & Akın, U. (2015). Does self-compassion predict spiritual experiences of Turkish university students? Journal of Religion and Health, 56(1), 109-117.
• Akın, U., Akın, A., & Abacı, R. (2007). Öz-duyarlık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 01-10.
• Allport, G. W., & Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, 5(4), 432-443.