COVID-19 PANDEMİ SÜRECİNDEKİ GÜMRÜK MEVZUATI DEĞİŞİKLİKLERİNİN LOJİSTİK FAALİYETLERİNE VE ÇALIŞANLARIN İŞ MOTİVASYONUNA ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 161 - 175, 30.01.2021

Emine Genç , Elif Kaya

Öz

Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkarak tüm dünyaya yayılan Covid-19 salgını, 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından pandemi olarak ilan edilmiş ve küresel bir sorun haline gelmiştir. Tüm dünyayı saran bu salgın hem dünyadaki tüm ülkeleri hem de Türkiye’yi hayatın tüm alanlarında (sağlık, sosyal, ekonomik, psikolojik, vb.) etkilemiştir. Covid-19 pandemi sürecinin etkilediği en önemli sektörlerden birisi lojistik sektörü olmuştur. Covid-19 salgını ülkeleri, özellikle uluslararası ticareti etkileyen kısıtlamalar yapmaya zorlamıştır. Türkiye’de de bu anlamda koronavirüs salgınının yayılmaya başladığı andan itibaren gümrük mevzuatında ve uygulamalarında değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada söz konusu değişikliklerin neler olduğu ve bu değişikliklerin lojistik faaliyetlerine ve lojistik sektörü çalışanlarının iş motivasyonlarına etkisi incelenmiştir. Mülakat tekniği kullanılarak 21 lojistik sektörü çalışanından güvenilir veri toplanmıştır. Araştırma sonucunda Covid-19 pandemi sürecindeki gümrük mevzuatı ve uygulamalardaki değişikliklerin lojistik faaliyetlerini önemli derecede etkilediği tespit edilmiştir. Pandemi döneminde teslimat süreçleri önemli ölçüde etkilenmiş, işletmeler yeni uygulamalarla bu sürecin olumsuzluklarını en aza indirmeye çalışmışlardır. Lojistik sektörü çalışanlarının iş motivasyonu bu dönemde olumsuz olarak etkilenmiştir. Kriz döneminin başarılı bir şekilde atlatılabilmesi için lojistik sektörü işletmelerinin yeni şartlara uygun önlemleri almaları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

lojistik sektörü, gümrük mevzuatı, gümrük uygulamaları, covid-19 pandemisi, iş motivasyonu

Kaynakça

• Referans1 Adıgüzel, M. (2020). Covid-19 pandemisinin türkiye ekonomisine etkilerinin makroekonomik analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 191-221.
• Referans2 Akçacı, T. ve Çınaroğlu, M. (2020). Yeni koronavirüs (covid-19) salgının lojistik ve ticarete etkisi. Gaziantep University Journal of Social Sciences 2020 Special Issue, 447-456.
• Referans3 Aksoy, N. (2020). Türk e-ticaret ve lojistik sektörlerinde pandemi sürecinin etkileri üzerine hukuki bir değerlendirme. Yaşar Hukuk Dergisi, 2(2 Özel Sayı), 45-51.
• Referans4 Arabacı, H. ve Yücel, D. (2020). Pandeminin Türkiye ekonomisine etkileri ve türkiye merkez bankası tarafından finansal istikrarı sağlamak amacıyla alınan önlemler. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(2), 91-98.
• Referans5 Balcı, Y. ve Çetin, G. (2020). Covid-19 pandemi sürecinin Türkiye’de istihdama etkileri ve kamu açısından alınması gereken tedbirler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 40-58.
• Referans6 Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara, Pegem Akademi.
• Referans7 Choi, T. M. (2020). Risk analysis in logistics systems: a research agenda during and after the Covid-19 Pandemic. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 145. https://doi.org/10.1016/j.tre.2020.102190
• Referans8 CSCMP (2020, 15 Kasım). Council Of Supply Chain Management Professionals, Erişim adresi:www.cscmp.org
• Referans9 Çekerol, G. S. ve Kurnaz, N. (2011). Küresel kriz ekseninde lojistik sektörü ve rekabet analizi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25), 47-59
• Referans10 Demir, V. (2008). Lojistik yönetim sisteminde maliyet hesaplaması, Ankara, Nobel Yayıncılık.
• Referans11 Dikmen, S. ve Bahçeci, F. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde yükseköğretim kurumlarının uzaktan eğitime yönelik stratejileri: Fırat Üniversitesi örneği. Turkish Journal of Educational Studies, 7(2), 78-98.
• Referans12 Dinçer, C. (2009). Tedarik zincirinde sipariş işleme süreci. Öneri Dergisi, 8(31), 191-196.
• Referans13 Dirik, M. (2012). Tersine lojistik ve karaman organize sanayi bölgesinde gıda sektöründe tersine lojistiğin değerlendirilmesine yönelik bir uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Referans14 Duran, M. S. ve Acar, M. (2020). Bir virüsün dünyaya ettikleri: covid-19 pandemisinin makroekonomik etkileri. International Journal of Social and Economic Sciences, 10(1), 54-67.
• Referans15 Ertas, N. (2015). Turnover intentions and work motivations of millennial employees in federal service. Public Personnel Management, 44(3), 401-423.
• Referans16 European Commission (EC), (2020, 15 Aralık). European Economic Forecast. Spring 2020, Institutional Paper 125. Erişim adresi: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/economy-finance/ip125_en.pdf
• Referans17 Göze, S. (2014). Türkiye’de lojistik hizmetlerindeki gelişimin dış ticaret üzerine etkileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Referans18 Gülen, K. G. (2011). Lojistik sektöründe durum analizi ve rekabetçi stratejiler. İstanbul Ticaret Odası.
• Referans19 Güney, S. (2013). Davranış bilimleri. Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Referans20 Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Referans21 Karakış, İ. (2007). Tedarikçi ilişkileri yönetimi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Referans22 Kaya, D. G. (2020). Koronavirüs pandemisinin küresel ekonomideki izleri: kamu finansman dengesi, ticaret hacmi, enflasyon, işsizlik ve ekonomik büyüme. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD),7(5), 221-237.
• Referans23 Kıncal, R. Y. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Referans24 Koban, E. ve Keser, H. Y. (2013). Dış ticarette lojistik. Bursa, Ekin Basım, Yayın ve Dağıtım.
• Referans25 Koç, H. ve Topaloğlu, M. (2010). Yönetim bilimi. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Referans26 Koçel, T. (2010). İşletme yöneticiliği. İstanbul, Beta Basım.
• Referans27 Koçoğlu, C. M. ve Avcı, M. (2014). Satın alma yönetimi: teorik bir çalışma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 33-47.
• Referans28 Latham G. P. (2007). Work Motivation History, Theory, Research and Practice. (E-Book).
• Referans29 LGE, (2020, 27 Kasım). Erişim adresi: http://lge.ist/
• Referans30Lojistik sözlük, (2020, 28 Kasım). Erişim adresi: http://www.lojistiksozluk.com/ellecleme.html
• Referans31 Luthans, F. (2011). Organizational behavior: an evidence-based approach. NewYork, McGraw-Hill Irwin.
• Referans32 Nakiboğlu, A. ve Işık, S. (2020). Kovid-19 salgınını ekonomi üzerindeki etkileri: Türkiye’de işletme sahipleri üzerinde bir araştırma. Turkish Studies, 15(4), 765-789.
• Referans33 Oğuz, İ. ve Oğuz, D. (2020). Türkiye ekonomisinde lojistik. Uluslararası İşletme ve ekonomi Çalışmaları Dergisi, 1(2), 65-74.
• Referans34 Sacar, Ö. (2018). İpek yolu güzergahında yapılan lojistik etkinliklerin günümüz lojistik faaliyetleri ile karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Referans35 Sağlık Bakanlığı (2020, 13 Kasım). Covid-19 rehberi. Erişim adresi: https://Covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/covid-19-yeni-koronavirüs-hastaligi-nedir
• Referans36 Singh, S., Kumar, R., Panchal, R., & Tiwari, M. K. (2020). Impact of COVID-19 on logistics systems and disruptions in food supply chain. International Journal of Production Research, 1-16.
• Referans37 Soylu, Ö. B. (2020). Türkiye ekonomisinde COVID-19’un sektörel etkileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(6), 169-185.
• Referans38 Stock, J. R. (2001). The 7 deadly sins of reverse logistics. Material handling management, 56(3), MHS5-MHS5.
• Referans39 Süer İ. ve Emre, A. (2019). Uluslararası lojistik faaliyetlerinde gümrük idarelerinin rolü. Toplum Bilimleri Dergisi, 25, 27-54.
• Referans40 Şahin, A. Y. (2020). İstanbul'da ki mega projeler açısından lojistik köyler: İstanbul ili yer önerisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Referans41 Şen, İ. K. (2014). Lojistik faaliyetlerin yönetimi ve maliyetleme yaklaşımları. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 83-106.
• Referans42 Tanyaş M. ve Baskak M. (2003). Üretim planlama ve kontrol. İstanbul, İrfan Yayıncılık.
• Referans43 Telli̇, S , Altun, D . (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi . Üniversite Araştırmaları Dergisi , 3 (1) , 25-34 . DOI: 10.32329/uad.711110
• Referans44 Tınaz, P. (2009). Çalışma yaşamından örnek olaylar. İstanbul, Beta Yayınları.
• Referans45 Ticaret, (2020, 27 Kasım), Erişim adresi: https://covid19.ticaret.gov.tr/
• Referans46 Tosunoğlu, Ş. ve Kasal, S. (2020). Yeni koronavirüs (covid-19) salgını ve sağlıklı küresel ekonomi için politika uygulamaları: IMF’nin rolü. Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 2(1), 35-49.
• Referans47 Türkmen, M. ve Özsarı, A. (2020). Covid-19 salgını ve spor sektörüne etkileri. İnternational Journal of Sport Culture and Science, 8(2), 55-67. Doi: 10.14486/IntJSCS.2020.596
• Referans48 Walter J. Pienaar, (2004). “Logistics: ıt’s origin, conceptual evolution and meaning as a contemporary management discipline” International Logistics Congress 2004, Conference Prooceedings Vol: I, Dokuz Eylül Pub., ILC İzmir, December 2-3.
• Referans49 Yazıcı, S. (2020). Covid-19’un soğuk zincir lojistiğine etkisi. Journal of Awareness (JoA), 5(3), 391-400.