LİSE DÜZEYİNDEKİ ÖĞRENCİLERİN KORONA VİRÜS FOBİSİNİN OKULA YÖNELİK TUTUM VE KARİYER KAYGILARINA ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 35 - 61, 31.07.2021

Uğur Gürgan , Seda Nur Beler

Öz

31 Aralık 2019 ‘da Çin’in Hubae eyaletinin Wuhan kentinde etiyolojisi bilinmeyen zatürre vakaları bildirilmiştir. Bu virüs 7 Ocak 2020 tarihinde yeni tip koronavirüs olarak tanımlanmış ve Covid-19 olarak adlandırılmıştır. Hızla artış gösteren vaka sayılarının ardından Covid-19, dünya gündeminin zirvesinde yerini almıştır. 11 Mart 2020 tarihi itibariyle Türkiye’de de vakaların görülmeye başlanması sonucu ülkemizde alarm haline geçilmesinin yanı sıra aynı tarihte Dünya Sağlık Örgütü Covid-19 salgınını pandemi olarak ilan etmiştir. Virüsün bulaşıcılık hızı ve yayılımı; sosyal yaşam, politika, ekonomi, turizm ve eğitim gibi birçok noktada etkisini hissettirmeye başlamıştır. Bu çalışmada pandemiye ağırlıklı olarak eğitim perspektifinden bakılmıştır. Türkiye’de ilk vakanın görülmesinin hemen ardından salgının kontrol altına alınması gereği yüz yüze eğitime ara verilmiş, web tabanlı uzaktan eğitime geçilmiştir. Pandemi sürecinde öğrencilerin okula ve kariyerlerine dair ilgi ve düşüncelerinin değişmesi olası bir durumdur. Nitekim bu araştırmanın amacı lise düzeyindeki öğrencilerin Covid-19 fobisinin okula yönelik tutum ve kariyer kaygılarına etkisini incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modeli kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları; Koronavirüs-19 Fobisi Ölçeği, Okula Yönelik Tutum Ölçeği ve Kariyer Kaygı Ölçeğidir. Araştırmaya Türkiye’de öğrenim görmekte bulunan 252’si kadın (%74.3), 89’u erkek (%25.2) toplam 341 tane lise öğrencisi katılmıştır. Analiz sonuçları; örneklemin cinsiyet, fiziksel sağlık, öz değer, problem çözme becerisi, kendini ifade edebilme becerisi, yılmazlık düzeyi, dezenfekte alışkanlığı, toplu alan kaygısı ve kaybetme korkusu değişkenleri ile okula yönelik tutum, kariyer kaygısı ve Koronavirüs-19 fobisi arasında anlamlı ilişkilerin varlığını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, virüs, pandemi, okula yönelik tutum, kariyer kaygısı

Kaynakça

• Acar, M., ve Duran M.S. (2020). Bir virüsün dünyaya ettikleri: Covid-19 pandemisinin makroekonomik etkileri, International Journal of Social and Economic Sciences, 10(1), 5-6.
• Ak, Ö. (2020). Soğuk algınlığından ölümcül salgına! Küresel kabus. Bilim ve Teknik Dergisi, 628, 14-27.
• Akbaş, M.G. ve Okutan, E. (2019). 15-24 yaş arası öğrencilerin kariyer kaygılarını incelemeye yönelik literatür araştırması, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 33-41.
• Akman, Y. ve Abaslı, K., Polat, Ş. (2018). Duygusal özerklik, öğrenci yılmazlığı, öğretmene güven ve problem çözme becerilerine yönelik algı arasındaki ilişkilerin öğrenci görüşlerine göre incelenmesi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(3), 987-1012.
• Alıcı, D. (2013). Okula yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması, Eğitim ve Bilim Dergisi, 38(168), 318-332.
• Altıntaş Var, S.S., Darıcı, S., Kırık, A.M. ve Özkoçak, V. (2020). Pandemi dönemlerinde iletişim ve algı yönetimi: yeni koronavirüs hastalığı (covıd-19) örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 104(8), 36-57.
• Aras, M. ve Özdemir, Y. (2015). Sosyal hizmetlerde kariyer yönetimi, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Özel Sayı, 107-121.
• Arpacı, İ., Baloğlu, M. ve Karataş, K. (2020). The development and initial tests for the psychometric properties of the covid-19 phobia scale (C19P-S), Personality and Individual Differences, 164, 1-6.
• Aslan, R. (2020). Tarihten günümüze epidemiler, pandemiler ve covid-19. Göller Bölgesi (Burdur, Antalya, Isparta, Afyon) Ekonomi ve Kültür Dergisi, 8(85), 35-41.
• Ateş, T. (2005). Temel Okul Sözlüğü, Ankara: Esen Yayınları.
• Avcı, A., Bahalı, K. ve Yolga Tahiroğlu, A. (2009). Okul reddi olan çocuk ve ergenlerin klinik özellikleri, Anatolian Journal of Psychiatry, 10, 310-317.
• Beck, A. (2021). What is Cognitive Behavior Therapy (CBT)? https://beckinstitute.org/tools-and-resources/covid-19-resources/
• Bakioğlu, B. ve Çevik, M. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 109-129. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43502
• Bozkurt, A. (2007). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını, Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 3(2), 85-124.
• Budak, F., ve Korkmaz, Ş. (2020). Covid-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği, Sosyal Araştırma ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79. https://doi.org/10.35375/sayod.738657
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. AUAd, 6(2), 11-53.
• Çakır, B. (2011). Belirsizlik ve korkunu n yeni düzenin oluşmasına katkısı, Istanbul Journal of Sociological Studies, 0(36), 63-82.
• Çetin, İ. (Eylül, 2012). Tutum nedir? Tutumların özellikleri. Erişim adresi: https://www.tavsiyeediyorum.com/makale_9597.html
• Çetin Gündüz, H. ve Nalbantoğlu Yılmaz, F. (2016). Lise öğrencilerinin kariyer kaygılarını belirlemeye yönelik ölçek geliştirme çalışması, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 1008-1022. DOI: http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.282397
• Çetin, Ö., Çakıroğlu, M., Bayılmış, C. ve Ekiz, H. (2004). Teknolojik gelişme için eğitimin önemi ve internet destekli öğretimin eğitimdeki yeri, The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(3), 1303-6521.
• Dirik, G. (2019). Kaygı bozuklukları, Muzaffer Şahin (Çeviri Ed.), Anormal psikoloji (s. 173). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık
• Duran, Y. (2020). "Koronafobi" virüsten daha hızlı yayılıyor, Yeşilay Dergisi, 1036, 16-20. Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Gülcemal, E. (2019). Okula yönelik tutum ve okul algısının öğrencilerin okulu kırma davranışı ile ilişkisi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Gürgan, U. (2020). Rehberlik öğretmenlerinin bakış açısıyla okul rehberlik hizmetlerinde yaşanan sorunlar, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 14(1), 577-605. Doi: 10.17522/balikesirnef.704061
• Hatun, O., Dicle, A. N. ve Demirci, İ. (2020). Koronavirüs salgınının psikolojik yansımaları ve salgınla başa çıkma. Turkish Studies, 15(4), 531-554. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44364
• Kaçan Softa, H., Ulaş Karaahmetoğlu, G. ve Çabuk, F. (2015). Lise son sınıf öğrencilerinin sınav kaygısı ve etkileyen faktörlerin incelenmesi, K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (4), 1481-1494.
• Karadağ, E. ve Yücel, C. (2020). Yeni tip koronavirüs pandemisi döneminde üniversitelerde uzaktan eğitim: lisans öğrencileri kapsamında bir değerlendirme çalışması, Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 181-192.
• Kaya, A., Balay, R. ve Göçen, A. (2012). Öğretmenlerin alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin bilme, uygulama ve eğitim ihtiyacı düzeyleri, International Journal of Human Sciences, 9(2), 1229-1259.
• Keskin,M. ve Özer Kaya, D. (2020). Covid-19 sürecinde öğrencilerin web tabanlı uzaktan eğitime yönelik geri bildirimlerinin değerlendirilmesi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-6.
• Medipol, (2020). Pandemi nedir? Corona virüsü neden pandemi ilan edildi? Erişim adresi: https://www.medipol.com.tr/bilgi-kosesi/bunlari-biliyor-musunuz/pandemi-nedir-corona-virusu-neden-pandemi-ilan-edildi
• Özçiftçi, S. ve Üstün, Ç. (2020). Covid-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: bir değerlendirme çalışması, Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 1(25), 142-153. doi: 10.21673/Anadoluklin.721864
• Özdemir, M. (2017). Sosyal adalet liderliği, okula yönelik tutum ve okul bağlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi, Eğitim ve Bilim Dergisi, 42(191), 267-281. doi:10.15390/EB.2017.6281
• Şimşek, S. (2016). Eğitimle ilgili temel kavramlar. Nevin Saylan (Ed.), Eğitim bilimine giriş (s.2-13). Ankara: Anı Yayıncılık
• Yaman, H. (28 Eylül 2020), Koronafobi nedir? Covid-19 fobisi ile nasıl başa çıkabiliriz?Erişim adresi: https://evrimagaci.org/koronafobi-nedir-covid19-fobisi-ile-nasil-basa-cikabiliriz-9392 (30 Şubat 2021 tarihinde erişildi)
• Yeşilyaprak, B. (2016). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığına giriş, Binnur Yeşilyaprak (Ed.), Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı kuramdan uygulamaya (s.3-15). Ankara: Pegem A Yay.
• Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., Karakurt, P. ve Türkleş, S. (2011). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri ve etkileyen faktörler, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 906-921.