YAŞLANAN NÜFUS GEREKSİNİMLERİNE YÖNELİK: EVDE SAĞLIK HİZMETLERİ 2020 YILI DEĞERLENDİRMESİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 514 - 522, 31.07.2021

Tuğba Çalışkan , Hatice Esen

Öz

Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında sağlık hizmetlerini mobilize hale getiren “Evde Sağlık Hizmetleri” 2011 yılında uygulamaya konulmuştur. Bu uygulama ile yaşlı, engelli, yatağa bağımlı, kronik hastalığı, kanser hastaları gibi tanısı konulmuş bu tür hastalara uzman bir sağlık ekibi tarafından kendi ev ortamında düzenli ve nitelikli sağlık hizmeti verilmesi amaçlanmıştır. Giderek yaşlanan nüfusun gereksinimleri sağlık hizmetlerinin kişiye özgü planlanması gerekliliğini doğurmaktadır. Bu bağlamda yaşlılıkla birlikte gelen kronik hastalıklardaki artış sağlık hizmetlerine olan talebin artmasına, çoğunluğu yatağa bağımlı ya da bakıma muhtaç olan hastaların hastaneye ulaşımındaki zorluklar, poliklinik şartlarında gerekli multidisipliner yaklaşımın uygulanamaması zaman ve mekân kısıtlılıkları, hastanelerde oluşan yoğunluk, özel hastanelerdeki hizmetlerin pahalı olması, hasta ve hasta yakınlarının ev ortamını rahat bulması ve erken taburculuk gibi sebepler yüzünden evde bakım hizmetleri ve bakım verenlere olan gereksinim ortaya çıkmıştır. Yapılan bu araştırmada Antalya Eğitim Araştırma Hastanesi Evde Sağlık Hizmetleri biriminin 2020 yılı TSİM verileri değerlendirilerek, artan yaşlı nüfus ile sağlık hizmeti gereksinimi arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Çıkan bulgular doğrultusunda evde sağlık hizmetleri verilen hastalar değerlendirilmiş olup; 65 yaş üstü hastaların çoğunlukta olduğu, nörolojik ve psikiyatrik rahatsızlıkların ön planda olduğu hastaların çoğunluğunun kadın olduğu görülmektedir. Çalışmanın ileride yapılacak olan çalışmalara katkı sağlayacağı ve hastane yönetimi açısından hasta profiline göre çalışma planlarının yapılmasını sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Evde Sağlık Hizmetleri, Yaşlılık, Evde Bakım

Kaynakça

• Apaydın Kaya, Ç., Mercan, E., Çifçili, S. 2018. “Evde Sağlık Hizmeti Almak Için Başvuran Inmeli Hastaların Sağlık ve Bakım Ihtiyaçları.” The Journal of Turkish Family Physician 9(3): 69–77.
• Bulakçı BB, Ünalan PC, Palandüz A. Hasta yakınlarının evde sağlık ve bakım hizmeti konusunda bilgi düzeyleri ve beklentileri. 11. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Bildiri Kitabı 2012.
• Çatak, B., Selçuk, A., Badıllıoğlu, O., Sütlü, S., Erkan, A. 2012. “Burdur’da Evde Sağlık Hizmeti Alan Yaşlı Hastaların Profili ve Evde Verilen Sağlık Hizmetleri.” Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 10(1): 13–21.
• Dağdeviren, T S., Dağdeviren, M., Demir, N., Atattorun, M., Özşahin, O A., Adahan, D. 2019. “Evde Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Bakım Verenlerinin Sosyo‐ Demografik Özellikleri.” Ankara Med J 19(1): 232–43.
• Eker, E., Özerdoğan, Ö., Yıldırım, E., Oymak, S., C. Bakar. 2019. “Çanakkale Ilinde Evde Sağlık Hizmeti Alan Kişilerin Temel Demografik Özellikleri Ve Sağlık Durumları.” Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 12(3): 457–68.
• Gazete, Resmi. 2010. Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Yönerge Sayı:3895.
• Gey, N., Yarar, O. 2019. “Kars İli Merkezde Evde Sağlık Bakım Hizmeti Alan Hasta Yakınlarının Demografik Özellikleri ve Sağlık Hizmetlerinden Memnuniyet Oranı.” Haliç Üniv Sağ Bil Der 2(3): 45–71.
• Hisar, K M.,Erdoğdu, H. 2014. “Evde Sağlık Hizmeti Alanlarda Yaşam Kalitesi Durumu ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi.” Genel Tıp Dergisi 24(4): 138–42.
• Karaman, D., Kara, D.,Atar, N. Y. 2015. “Evde Sağlık Hizmeti Verilen Bireylerin Hastalık Durumlarının Ve Bakım İhtiyaçlarının Değerlendirilmesi:Zonguldak Örneği.” Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 4(3): 347–59.
• Limnili, G., Özçakar, N. 2013. “Evde Saglik Hizmetlerine Basvuru Ozellikleri ve Beklentiler.” Türk Aile Hekimliği Dergisi 17(1): 13–17.
• Maç, Ç E. 2018. “Erfelek İlçe Devlet Hastanesi Evde Sağlık Birimi Hizmetlerinin Değerlendirilmesi.” Klinik Tıp Aile Hekimliği Dergisi 10(5): 1–6.
• Resmi Gazete. 2005. Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik Sayı: 25751.
• Resmi Gazete. 2011. Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Yönerge 24.02.2011 Tarih ve 7818 Sayılı 2011/8 Genelge.
• Taşdemir, R., Oğuzöncül, A F. 2019. “Evde Sağlık Hizmeti Verilen Bireylerin Hastalık Durumlarının ve Sosyo-Demografik Özeliklerinin Değerlendirilmesi.” Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 17(2): 11–28.
• Toprak, D. 2018. “Türkiye ’ de Evde Sağlık Hizmetleri.” Klinik Tıp Aile Hekimliği Dergisi 10(5): 15–19.
• TUİK. 2020. TUİK Haber Bülteni. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2019-33712.
• Uzan, M M., Uzan, G S., Sarıkaya, D., Toprak, D. 2018. “E2 Tipi İlçe Devlet Hastanesinde Evde Sağlık Hizmetleri.” Klinik Tıp Aile Hekimliği Dergisi 10(5): 11–14.
• WHO. 2011. Home-based and long-term care: home care issues and evidence. Geneva,World Health Organization, 1999 http://www.who.int/chp/knowledge/publications/Chronic_conditions/en/index.html Eriflim tarihi:15.09.2011.)
• Yeniçeri, E N., Özen, B K., Şahin, C. 2014. “Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Evde Sağlık Hizmetleri Birimi’ne Kayıtlı Bireylerin Bakım Alma Nedenleri Ve Sağlanan Hizmetlerin Belirlenmesİ.” Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Dergisi 1(1): 25–29.