DUYGUSAL ZEKÂ İLE İŞ DOYUMU İLİŞKİSİ: TR 64 BÖLGESİNDE MARKET ZİNCİRİ ÇALIŞANLARI ÜZERİNE ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 258 - 271, 31.07.2021

Berna Çanga Elif Hatun Kılıçbeyli , Derya Eteman Kaya

Öz

Bu çalışmanın amacı, TR 64 bölgesinde satış ve hizmet sektöründe çalışanlara ilişkin Duygusal Zekâ (DZ) ile iş doyumu düzeyi arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. İşletmelerde duygusal zekâ düzeyinin gelişimi, çalışanlar tarafından farkındalığı ve çalışma ortamında kullanılarak değerlendirilmesi, kurumsal gelişim boyutuna önemli katkılar yaratabilmektedir. İş doyumu, kişinin kendisi ve işi arasında kurduğu duygusal bağ olarak tanımlanmasının yanısıra, iş doyumunu etkileyen fazla sayıda farklı etmenler vardır. Çalışan personelin, çalışmakta olduğu iş ortamının fiziki ve psikolojik koşullarına göre duyguları, kişiliği ile yeniden şekillenerek, maddi ve manevi kazanım beklentilerini doğrudan etkileyebilmektedir. Çalışma süresi boyunca da iş doyumu, hem bireysel hem de sosyal gelişmelere ve değişimlere göre yükselen yoğunlukla devam eden önemli bir faktördür. Araştırma, 2018-2019 yılları aralığında Türkiye’nin TR 64 bölgesini oluşturan Adana ve Mersin illeri merkez ve ilçelerinde bulunan bir market zinciri araştırmaya dâhil edilen beyaz yakalı çalışanları üzerine gerçekleştirilmiştir. Satış ve hizmet sektörlerini kapsayan bu market zincirinin kurumsal yapılanması incelenerek beyaz yakalı çalışanların görev tanımı, statü ve özlük hakları ölçeklendirilerek belirlenmiştir. Hedef evreni olan 206 beyaz yakalı çalışan, araştırmanın örneklem sayısıdır. Bu araştırmada Duygusal Zekâ düzeylerini saptamak için Schutte’nin Gözden Geçirilmiş Duygusal Zekâ Ölçeği, İş Doyumu düzeylerinin saptanması için ise Tezer İş Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçeklerin uygulanmasıyla oluşan verilerin analizinde tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Tukey HSD testi ve Kruskal Wallis yöntemleri kullanılmıştır. Bulguların analizinde, Schutte Duygusal Zekâ Ölçeğinin alt boyutu olan iyimserlik/ruh halinin düzenlenmesi düzeyi ile iş doyumu düzeyi arasında her düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmemiş, ancak iyimserlik düzeyinin orta kategoride yüksekliği ile iş doyumu düzeyi arasında anlamlı farklılığın varlığı tespit edilmiştir. Bulgular ilgili alanyazın dikkate alınarak tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

duygusal zeka, iyimserlik, TR64, İŞ DOYUMU, ÇALIŞMA PERFORMANSI

Kaynakça

• AKSOY, Z.(2012). Kültürlerarası İletişim ve Yönetimde Başarının Anahtarı: Kültürel Zekâ. New Communication Technologies, 1098.
• AVCI, Ö . (2018). Öğrencilerin Duygusal Zekâ İle İletişim Becerileri Düzeylerinin Bağımlı Etkinliği Üzerine Bir Uygulama . Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 9 (18) , 205-220.
• AVCI, Ö. (2019). Duygusal Zekâ ve İletişim. Beta Basım Yayınevi. İstanbul.
• AZIRI, B. (2011). Job Satisfaction: A Literature Review Management. Research and Practice, 3(4), 77-86.
• BURGER J.M.,( 2006). Kişilik. İstanbul : Kaktüs
• BROOKS, K., Nafukho M.F. (2006). Human Resource Development, Social Capital, Emotional Intelligence Any link to productivity?. Journal of European Industrial Training, 30(2), 117-128.
• ÇAKAR, U. ve Arbak Y. (2004). Modern Yaklaşımların Işığında Değişen Duygu-Zekâ İlişkisi ve Duygusal Zekâ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensititüsü Dergisi, İzmir.
• FİLİZ, Z , Kaya, M. (2014). Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Schutte Duygusal Zeka Ölçeğine Uygulaması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(25), 86-103.
• EĞİNLİ, A.T. (2009). Çalışanlarda İş Doyumu: Kamu ve Özel Sktör Çalışanlarının İş Doyumuna Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 2009 35