THE FIFTH FORCE OF PSYCHOLOGY: NAFS PSYCHOLOGY

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 65 - 83, 30.04.2023

Mustafa Atak

Öz

Modern psychology approaches have considered human beings to be composed of the nafs al-ammarah which is charactarterized as basement floor within the levels of nafs, and they have developed a hedonist understanding, thinking that human happiness can be achieved by doing things that satisfy the nafs al-ammarah and give pleasure. The goals of self-actualization and self-transcendence have been shaped within the framework of this hedonist understanding, so psychological approaches that cannot connect with the immanence have narrowed one's horizons by remaining in the level of the nafs al-ammarah. In the psychology of the nafs, it is stated that the freedom and happiness of human begins with getting free from shackles of the nafs al-ammarah and going beyond material pleasures. A person, who gets rid of the negative effects of material structure and rational mind with the continued rise in the levels of the nafs, will reach the state of psychological well-being with the rituals such as dhikr, contemplation (tafakkur), prayer, voluntary worship and altruistic existence which is expressed as helping or doing good for expecting nothing in return.

Anahtar Kelimeler

nafs, nafs al-ammarah, self-actualization, self-transcendence

Kaynakça

• Aclunî. (2009). Keşfül Hafa. (M. Genç, Trans.), Beka Yayınları. (Original work published 1399)
• Altınolcek, H. (2017), Müzikle Tedavi, Kitabevi Yayınları.
• Anissian, M. (2005). Eros in Sufism: Journey to Mystical Love. Pacifica Graduate Institute. Doctoral Dissertation, Pacifica Graduate Institute.
• Aristotel. (2001). Ruh Üzerine, (Ö. Aydın, Trans.), Pinhan Yayınları. (Original work published ca. 350 B.C.E.)
• Arpagus, S. (2009). Mevlevilikte Manevi Eğitim, Vefa Yayınları.
• Atak, M. (2016). Öğrenci Olma Kılavuzu, Kültür Elit Yayınları.
• Atak, M. (2021). İslam’da Psikoloji Tarihi. İbn Haldun Çalışmaları Dergisi, 6(1), 71–93. https://doi.org/10.36657/ihcd.2021.78
• Atak M. (2021), Transpersonel Psikoloji Bağlamında Nefs Psikolojisi, (Doktora Tezi).
• Badri, M. (2018). Müslüman Psikologların Çıkmazı, (I. N. Kaya, Trans.). Mahya Yayıncılık. (Original work published 1979)
• Baldock, J. (2005). The Essence of Sufism, Arcturus Publishing.
• Bayraktaroğlu, T. (2017). Gönül Çerağını Uyandırmak, (I. Aydın, Trans.), Sufi Kitap.
• Bulut, S. & Subaşı, M. (2020). Pozitif Psikolojiye Giriş, In S. Bulut (Eds.), Pozitif psikoloji (pp. 1-16). Nobel Yayınları.
• Cili, A. (2015). İnsan-ı Kamil (A. M. Torun, Trans.), İz Yayıncılık. (Original work published ca. 1365-1417)
• Daniels, D., & Price, V. (2009). The Essential Enneagram: The Definitive Personality Test and Self-Discovery Guide--Revised & Updated. Harper Collins.
• Deikman, A. (1982), The Observing Self: Mysticism and Psychotherapy, Beacon Press.
• Ellenberger, H. F. (1970), Discovery of Unconscious, Basic Books.
• Erzurumi, İ. H. (2011). Marifetnâme, (Durmuş c. and Kerim K. Tranc), Erkam Yayınları.
• Frager, R. (2016), Sufi Terapistin Sohbet Günlüğü, (O. Colakoglu, Trans.), Sufi Kitap. (Original work published 2012)
• Frager, R. (2018), Kalp, Nefs ve Ruh, (I. Kapaklıkaya, Trans.), Gelenek Yayınları. (Original work published 1999)
• Freud, S. (2000). Psikanaliz Üzerine, (A. Önes, Trans.), Say Yayınları. (Original work published 1917)
• Fromm, E. (2006) Psikanaliz ve Din, (E. Erten, Trans.), Say Yayınları. (Original work published 1950)
• Gectan, E. (2020), Varoluş ve Psikiyatri, Metis Yayınları.
• Ghazâlî, Ebû Muhammed. (2016), İḥyâ-u Ulûmi’d Dîn, (M. A. Muftuoglu, Trans.), Çelik Yayınları. (Original work published ca. 1095-1105)
• Grof, S. (2019). Psychology of the Future: Lessons from Modern Consciousness Research. Suny Press.
• Ibn Khaldun. (1984), Şifau’s Sail, (S. Uludag, Trans.), Dergah Yayınları. (Original work published ca. 1374)
• İzutsu T. (2020). İbn Arabi'nin Fusus'undaki Anahtar-Kavramlar, (Y.A. Özemre, Trans.), Kaknüs Yayınları, Kâşânî, A. (1998). Te’vilat-ı Kâşânîyye, (Doksanyedi A. R. Trans), Kadıoğlu Matbaası
• Khattab, M. D. (2015). The Clear Quran: A Thematic English Translation, Siraj Publications.
• Kierkegaard, S. (2013). The Concept of Anxiety (pp. 1-6). Princeton University Press.
• Kucuk, O. N. (2009), Mevlânâ’ya Göre Manevi Gelişim, İnsan Yayınları.
• May, R. (2016), Yaratma Cesareti, (A. Oysal, Trans.), Metis Yayınları. (Original work published 1975)
• May, R. (2018), Kendini Arayan Insan, (K. Isık, Trans.), Okyanus Yayınları. (Original work published 1953)
• Merter, M. (2007). Dokuz Yüz Katlı Insan: Tasavvuf ve Benötesi Psikolojisi: Transpersonal Psikoloji, Kaknüs Yayınları.
• Merter, M. (2019), Evlilikte Celal/Cemal İlişkisi, In M. Atak (Eds.), Maneviyat Psikolojisi III: Evlilik ve Aile, (pp. 55-66), Kimlik Yayınları.
• Merter, M. (2020), Cep Telefonu Bağımlılığı ve Nefs Psikolojisi, In M. Atak (Eds.), Maneviyat Psikolojisi IV. Gençliğin Durumu ve Gelecek, Kimlik Yayınları.
• Mevlânâ, C. Rûmî. (2004). Mesnevî Şerif, (Can Ş. Trans), İstanbul: Ötüken Yayınları,
• Muckenhoupt, M. (1997). Sigmund Freud: Explorer of the Unconscious. Oxford University Press.
• Munn, N. L. (1961). Psikoloji; İnsan İntibakının Esasları, (N. Tendar, Trans.). Milli Eğitim Basımevi, Volume 1. (Original work published 1951)
• Ocak, A. Y. (2014), Osmanlı Toplumunda Tasavvuf ve Sufiler, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Oliver, P. (2009). Mysticism: A Guide for the Perplexed. Bloomsbury Publishing.
• Ornstein, R. (1975), Contemporary Sufism, In C.T. Tart (Eds.), Transpersonal Psychologies, Harper & Raw.
• Ozkose, K. (2007). Tasavvufî Tecrübede Salikin Kendinden Geçme Durumu: Vecd, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 8(18), 66-72
• Peker, H. (2003). Din Psikolojisi. Çamlıca Yayınları.
• Pryor, A. (2002). The Practice and Experience of Inner Jihad (Effort or Striving) in Contemporary Islamic Sufism, California Institute of Integral Studies.
• Rumi. (2007), Mesnevî, (A. Karaismailoglu, Trans.), Akçağ Yayınları.
• Ruzek, N. A. (2004). Transpersonal Psychology's Historical Relationship to Mainstream American Psychology (Doctoral Dissertation, Institute of Transpersonal Psychology).
• Sayar, K. (2015), Psikiyatri ve Kutsal, In M. Atak (Eds.), I. Ulusal Maneviyat Psikolojisi Bildiriler Kitabı, Ed., Erciyes Üniversitesi Yayınları, (pp. 143-157).
• Spiegelman, J. M., Khan, I., Fernandez, T., & Spiegelman, J. M. (1991). Sufism, Islam and Jungian Psychology. New Falcon Publication.
• Sulemî, E. A. (2014). Ruhun Hastalıkları ve Çareleri (C. Aydın, Trans.), Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Ulken, H. Z. (1946). Tasavvuf Psikolojisi: İstanbul Üniversitesi Konferanslarından, Ayrı Basım.
• Ulusoy, M. (2006), Yakınlık, Karakalem Yayınları.
• Vatan, S. (2016). Bilişsel Davranışçı Terapilerde Üçüncü Kuşak Yaklaşımlar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(3), 190-203
• Vaughan-Lee, L. (2014). Kalbin Dönüşümü, (S. Kırebs, Trans.). İnsan Yayınları. (Original work published 1995)
• Walters, J. D. (1995) Modern Düşüncenin Krizi: Anlamsızlık Sorununa Çözümler, (S. Yalcın, Trans.), İnsan Yayınları. (Original work published 1987)
• Yalom, I. (2014), Varoluşcu Psikoterapi, (Z. Babayigit, Trans.), Kabalcı Yayıncılık. (Original work published 1980)
• Zinnbauer, B. J., & Pargament, K. I. (2005). Religiousness and Spirituality, In R. F. Paloutzian & C. L. Parks (Ed.), Handbook of The Psychology of Religion and Spirituality (pp. 21-42). The Guilford Press.
• Zohar, D. & Marshall, I. (2004), Ruhsal Zekâmızla Bağlantı Kurmak SQ, (B. Erdemli & K. Budak), Meta Basım Yayın. (Original work published 20