ALGI TASARIMI BAĞLAMINDA ANİMASYON FİLMLERİ VE GÖSTERGEBİLİM; KARLAR ÜLKESİ ELSA FİLMİNİN GÖSTERGEBİLİM VE GREIMAS’IN EYLEYENSEL ÖRNEKÇESİNE GÖRE ÇÖZÜMLENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 3, 301 - 312, 01.08.2023

Bedia Zeynep Çakar , Lütfü Kaplanoğlu

Öz

Film tarihi açısından önemli bir yere sahip olan animasyon sineması özellikle hedef kitlesi çocuk olan filmlerde farklı konular ve farklı teknikler aracılığıyla niceliksel olarak önemli bir noktadır.
Animasyon filmleri, karakterlerin ve dünyaların tasarımı açısından çok çeşitli fırsatlar sunar. İyi bir animasyon filmi, izleyicinin kendisini o dünyaya ait hissetmesini sağlayacak kadar gerçekçi bir tasarım kullanırken, aynı zamanda fantastik öğelerle dolu bir hikâyeyi anlatma özgürlüğünü de sunar. Tasarımsal açıdan, animasyon filmleri sınırsız yaratıcı potansiyele sahiptir ve bu nedenle büyük bir sanat eseri haline gelebilirler. Algı yönetimi açısından, animasyon filmleri izleyicinin beklentilerini ve duygusal tepkilerini yönlendirmede etkilidir. Karakterlerin ve dünyaların tasarımı, filmin tonunu ve izleyicilerin filmden ne bekleyeceğini belirleyebilir. Animasyon filmleri aynı zamanda farklı kültürlere ait temaları ele alabilir ve bu kültürlerin algılanmasına katkıda bulunabilirler. Örneğin, bir Japon anime filmi, Japon kültürüne ait birçok öğeyi içerir ve izleyicilere Japon yaşam tarzı ve değerleri hakkında bir anlayış kazandırabilir. Tasarımsal açıdan sınırsız yaratıcı potansiyele sahip olan animasyon filmleri, izleyicilerin beklentilerini ve duygusal tepkilerini yönlendirmede etkili olabilmektedir. Bu çalışmada animasyon filmlerinden Karlar Ülkesi Elsa filminin göstergebilim çerçevesinde algı tasarımı ilişkisi sorgulanmıştır. Bu çerçevede öncelikle algı tasarımı bağlamında animasyon filmleri kısaca ele alınmış, ardından Karlar Ülkesi filmi göstergebilimsel metodolojiye dayanarak Greimas’ın eyleyensel örnekçesine göre filmin çözümlemesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Animasyon filmler, Göstergebilim, Algı, Algı Tasarımı, Greimas, Eyleyensel Örnekçe

Kaynakça

• Akbulut, Hasan (2002). Matrix Filminin Propp ve Greimas Örnekçelerine Göre Çözümlenmesi. Kilad, Yıl:1, Sayı:2, Güz.
• Bağder Öztin, Duygu (1999). Sinema Göstergebilimi. Dilbilim Araştırmaları.
• Deledalle, G. (2001). Charles S. Peirce's philosophy of signs: Essays in comparative semiotics. Indiana University Press.
• Fiske, John (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş,(Çev: Süleyman İrvan), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Greimas, Algirdas Julien, Paul Perron, and Frank Collins. (1989), “On Meaning”, New Literary History 20, no. 3, 539-550
• İnce, Muhammet, (2018). Vladı̇mı̇r Propp’un Yapısal Anlatı Çözümleme Yöntemı̇ Işığında Hüsn Ü Aşk Mesnevı̇’sı̇nı̇n Yapısal Yönden İncelenmesı̇.
• Parsa Seyide ve Parsa Alev Fatoş (2004). Göstergebilim Çözümlemeleri. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Propp, V. (1968). Morphology of the Folktale. Austin: University of Texas Press
• Propp, V. (2011). Masalın Biçimbilimi. (M. Rifat, & S. Rifat, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Rifat, M. (2013). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Özden, Zafer (2000). Film Eleştirisi. İstanbul: Afa Yayınları.
• Resim 1: https://www.funidelia.es/blog/disfraces-frozen/disfraz-elsa-frozen https://www.beyazperde.com/filmler/film-203691/