YEREL YÖNETİŞİM TEMELİNDE KENT KONSEYİ İLE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 539 - 567, 18.10.2023

Ayşegül Güler Ağın , Vehbi Alpay Günal

Öz

Kamu otoritesinin kimi durumlarda yetersiz kaldığı sağlık, eğitim, çevre gibi konularda önemli işlevler üstlenen sivil toplum kuruluşları, yönetişim anlayışının üç sacayağından birini oluşturmuş; kent konseyinin de temel aktörleri olmuşlardır. Sivil toplum kuruluşları ayrıca özerklik ve gönüllülük açısından devlet ve özel sektörden farklı olarak katılımcı bir yapı oluşturmaktadır. Kent konseyinin, yerel aktörlerle bir araya gelerek ortak akıl oluşturması, kentin sorunlarına çözüm bulması ve böylece yerel yönetişimin uygulama alanlarından biri olması beklenmektedir. Bu çalışmada amaç, sivil toplum kuruluşlarının kent konseyinde aldığı rolü ve kent konseyi ile ilişkilerini yönetişim ilkeleri temelinde derinlemesine keşfetmektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, nitel araştırma desenlerinden olan durum çalışması, veri toplama aracı olarak da görüşme yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmada örnek olarak, Antalya Kent Konseyi seçilmiş; 11 kent konseyi temsilcisi, 3 siyasi parti temsilci ve 3 sendika temsilcisi ile yarı yapılandırılmış mülakat gerçekleştirilmiştir. Temsilciler ile yapılan mülakatlardan elde edilen verilere göre, temsilciler açısından Antalya Kent Konseyi’nin katılımcı bir yapıya sahip olduğu, hiyerarşik yapıları barındırmadığı gibi olumlu sonuçların yanı sıra sivil toplum kuruluşlarının kent konseyine etkin bir şekilde katılmadığı yönünde görüşler de ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kent Konseyi, Sivil Toplum Kuruluşları, Yerel Yönetişim, Yönetime Katılma

Kaynakça

• 5393 Sayılı Belediye Kanunu, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf. (erişim tarihi: 13.07.2023).
• Agenda 21 (1992, 3-14 Haziran). United Nations Conference on Environment & Development. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/Agenda21.pdf. (erişim tarihi: 10.02.2017).
• Akbey, F. & Saraç, Ö. (2005). Küresel yönetişim ekseninde uluslararası sivil toplum örgütleri (iktidar ilişkileri bağlamında eleştirel bir yaklaşım). Türk İdare Dergisi, 0(446), 215-242.
• Antalya Kent Konseyi, http://www.antalyakentkonseyi.org.tr/tr/default.aspx, (erişim tarihi: 04.03.2017).
• Ataay, F. (2008). Neoliberalizm ve Muhafazakâr Demokrasi, 2000’li Yıllarda Türkiye’de Siyasal Değişimin Dinamikleri. Ankara: Deki Basım.
• Atvur, S. (2011). Küreselleşme Sürecinde Yerel Gündem 21 ve Çevre: Antalya Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Avrupa Birliği Komisyonu. (2001). “European Governance a White Paper”, Brussels.
• Bayramoğlu, S. (2014). Yönetişim Zihniyeti: Türkiye’de Üst Kurullar ve Siyasal İktidarın Dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bayramoğlu, S. (2003). Düzenleyici devlet düzenlenirken: OECD Türkiye raporu üzerine eleştirel bir çözümleme. Praksis Dergisi, S, 9, 143-162.
• Belli, A. (2016). Büyükşehirlerde kent konseyi sorunsalı üzerine bir alan araştırması. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 5(10), 01-23.
• Bevir, M. (2009). Key Concepts in Governance, London: SAGE Publications.
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. (2009). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/12/20091231M7-1-1.pdf, (erişim tarihi: 01.10.2023).
• Bovaird, T. & Löffler, E. (2002). Moving from excellence models of local service delivery to benchmarking “good local governance”. International Review of Administrative Science, SAGE Publications, 68(1), 9-24.
• Bulut, T. (2013). Şeffaf, Katılımcı ve Etkin Kent Yönetim İçin Kent Konseyleri. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Creswell, J. W. (2015). Nitel Araştırma Yöntemleri, Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.). Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Çulha Zabcı, F. (2002). Dünya Bankası’nın küresel pazar için yeni stratejisi: yönetişim. Ankara SBF Dergisi, 57(3), 151-179.
• Emrealp, S. (2005). Yerel Gündem 21 Uygulamalarına Yönelik Kolaylaştırıcı Bilgiler Elkitabı. İstanbul: IULA-EMME (UCLG- MEWA) Yayını.
• Eryılmaz, B. (2015). Kamu Yönetimi, Düşünceler-Yapılar-Fonksiyonlar-Politikalar. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Gökçe, G. (2006). Devleti Yeniden Keşfetmek: Devlet Gücünün Göstergesi Olarak İdari Kapasite. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 203-230.
• Güler, B. A. (2013). Türkiye’nin Yönetimi- Yapı. Ankara, Türkiye: İmge Kitabevi.
• Güzelsarı, S. (2004). Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni Kamu İşletmeciliği ve Yönetişim Yaklaşımları. Ankara Üniversitesi SBF-GETA Tartışma Metinleri, No. 66, Mart.
• Karataş, A. (2019). Devlet Şekilleri ve Hükümet Sistemleri Türlerinin Ülkelerin Yönetişim Göstergeleri Bakımından Meydana Getirdiği Farklılıkların Belirlenmesi. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 109- 148.
• Kaufmann, D. ve Kraay, A. (2023). Worldwide Governance Indicators, 2023 Update (www.govindicators.org), (erişim tarihi: 01.10.2023).
• Kaypak, Ş. (2013). Kent konseyleri ve sivil toplum kuruluşları ilişkisi üzerine bir değerlendirme. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 183- 199.
• Kent Konseyi Yönetmeliği, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/10/20061008-5.htm. (erişim tarihi: 15.02.2017).
• Küçük, Ö. (2023). Dünya Bankası, Sosyal Risk Yönetimi ve Yönetişim. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 4(1), 11-46.
• Krahmann, E. (2003). National, regional, and global governance: One phenomenon or many? Global Governance, 9(3), 323-346.
• Li, Y., Fan, Y., & Nie, L. (2023). Making governance agile: Exploring the role of artificial intelligence in China’s local governance. Public Policy and Administration, 0(0). https://doi.org/10.1177/09520767231188229.
• Osborne, D. ve Gaebler, T. (1992). Reinventing Government: How The Entrepreneurieal Spirit is Transforming the Public Sector. Addison-Wesley Publishing Company.
• Ökmen, M. & Görmez, K. (2009). Türkiye’de yerel gündem 21 ve yerel yönetişim uygulamaları. K. Görmez ve M.
• Ökmen (Ed.), Yerel Yönetimlerin Güncel Sorunları (ss. 109-128) İstanbul: Beta Yayını.
• Özer, Y. E. (2008). Küresel rekabet- bölgesel kalkınma ajansları ve Türkiye. Rewiew of Social, Economic and Business Studies, 9-10(0), 389-408.
• Özer, M. A., Koçak, D. ve Türe, H. (2020). Yönetişim göstergeleri doğrultusunda ülkelerin performanslarının değerlendirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 25-53.
• Palabıyık, H. (2004). Yönetimden yönetişime geçiş ve ötesi üzerine kavramsal açıklamalar. Amme İdaresi Dergisi, 37(1), 63-85.
• Pierre, J. (1999). Models of urban governance: The institutional dimension of urban politics. Urban Affairs Review, 34(3): 372-396.
• Saran, U. (2004). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: Kalite Odaklı Bir Yaklaşım. Ankara: Atlas Yayıncılık.
• Shah, A. & Shah, S. (2006). The new vision of local governance and the evolving roles of local governments. A.
• Shah (Ed.), Local Governance in Developing Countries (ss. 1-46) Washington: The World Bank.
• Soygüzel, H. (2012). Kent Konseyleri Ulusal Raporu. Türkiye Kent Konseyleri Birliği, III. Türkiye Kent Konseyleri Buluşması, 29-30 Mart 2012, Çanakkale. http://www.kentkonseyleribirligi.org.tr/raporlar/iii-turkiye-kent- konseyleri-bulusmasi-ulusal-raporu/. (erişim tarihi: 04.03.2017).
• Stoker, R.P. (2011). Mark Bevir, Key Concepts in Governance. Public Organiz Rev 11, 93–94. https://doi.org/10.1007/s11115-010-0121-8.
• Süslü, B. , Coşkun, B. & Pank, Ç. (2019). Türkiye İçin İyi Yönetişim ve Toplumsal Refah İlişkisi Üzerine Bir İnceleme . Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , 33 (1) , 219-241.
• Tekeli, İ. (1999). Modernite Aşılırken Siyaset. Ankara: İmge Kitabevi.
• Toksöz, F. (2008). İyi Yönetişim El Kitabı. İstanbul: Tesev Yayınları.
• Tosun, G. (2003). “Sivil Toplum”. M. Acar ve H. Özgür (Ed.). Çağdaş Kamu Yönetimi 1: Konular, Kuramlar, Kavramlar. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s. 227-255. Tutar, F. ve Demiral, M. (2007). Yerel ekonomilerin yerel aktörleri: bölgesel kalkınma ajansları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 65-83.
• Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Arasında İmzalanan “Türkiye’de Yerel Gündem 21 Yönetişim Ağı Kanalıyla BM Binyıl Kalkınma Hedeflerinin Yerelleştirilmesi” Projesinin Onaylanması Hakkında Karar. (2007, 24 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 26502).
• Türkiye Kent Konseyleri Birliği. (2016). Yerel Yönetişim ve Kent Konseyleri Çalıştayı Sonuç Raporları. 27-28 Ekim 2016, Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi, http://www.kentkonseyleribirligi.org.tr/raporlar/yerel-yonetisim-ve-kent-konseyleri-calistayi-sonuc-raporu/, (erişim tarihi: 04.03.2017).
• UCLG- MEWA. (2015). Kent Konseyleri. İstanbul: UCLG- MEWA.
• Yaylı, H. (2008). Devletin küçültülmesine yönelik politikaların Türk kamu yönetimi üzerindeki etkisi. Verimlilik Dergisi, 0(2), 87-112.
• Yaylı, H. (2012). Yönetimden yönetişime geçişte bir halk katılımı yolu olarak kent konseyleri. İçinde Ö. Önder ve F. Kırışık (Ed.). Kamu Yönetimi ve Siyaset Biliminde Karar Verme (ss.169-197) Ankara: Orion Kitabevi.
• Yin, R. K. (2014). Case study research: Design and methods. SAGE Publications.