EĞİTİM İÇERİKLİ FİLMLERİN OKUL YÖNETİCİSİ VE ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 1049 - 1072, 18.10.2023

Sinem Kalender , Yasemin Yeşilbaş Özenç

Öz

Bu çalışmanın amacı, eğitim içerikli filmlerin okul yöneticisi ve öğretmen nitelikleri açısından değerlendirilmesidir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemi desenlerinden durum çalışması deseninden yararlanılmış ve veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Çalışma materyalleri ise Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Aday Öğretmen Yetiştirme Programında (2006) aday öğretmenlere izlemeleri için önerilen 27 filmden oluşmaktadır. İçerik analizinde elde edilen bulgulara göre filmlerde yer alan okul yöneticilerinin öğrenciyi ya da öğretmeni anlama ve sorun çözme konusunda yetersiz kaldıkları ya da öğretmenlere destek olmak yerine onlara karşı engelleyici tutumlar sergiledikleri görülmüştür. Çalışmada temel alınan üç yönetici özelliği olan kavramsal, insani ve teknik yeterlikler bağlamında filmlerdeki okul yöneticilerinin yetersiz oldukları; sadece ‘Hababam Sınıfı’ serilerindeki Mahmut Hoca karakterinin olumlu yönetici davranışları sergilediği görülmüştür. Filmlerdeki öğretmen özellikleri ise MEB tarafından 2017 yılında yayınlanan yeterlikler dikkate alınarak incelenmiş ve filmlerde ana karakter olan öğretmenlerin mesleki anlamda yeterli oldukları, ancak özel yaşamlarında sorunlar yaşadıkları görülmüştür. Mesleki anlamda yeterli olan öğretmenlerin okullarında tek başlarına mücadele ettikleri görülmektedir. Bu nedenle filmlerdeki öğretmen profilleri, başta aday öğretmenler olmak üzere tüm öğretmenler için güdüleyici olabileceğinden olumlu niteliklere sahip olarak değerlendirilmiştir. Dolayısıyla güçlü, öğretmeni ve öğrenciyi destekleyici, rol model olabilecek okul yöneticilerinin yer aldığı filmlerin seçilip aday öğretmenlerin izlemeleri için önerilmeleri bu araştırma sonucunda getirilen en önemli önerilerden biridir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen yetiştirme, okul yöneticisi yeterlikleri, öğretmen yeterlikleri, eğitim filmleri

Etik Beyan

Çalışma bir "derleme araştırması" olup etik kurul izni gerektirmemektedir.

Destekleyen Kurum

Çalışmayı destekleyen bir kurum yoktur.

EVALUATION OF EDUCATIONAL FILMS IN TERMS OF SCHOOL ADMINISTRATOR AND TEACHER COMPETENCIES

Öz

The aim of this study is to evaluate educational films in terms of school administrator and teacher qualifications. In the study, case study design, one of the qualitative research methods, was used and the data was analyzed by content analysis. The study materials consist of 27 films recommended for candidate teachers to watch in the Ministry of National Education (MEB) Candidate Teacher Training Program (2006). According to the findings obtained in the content analysis, it was seen that the school administrators in the films were insufficient in understanding the students or teachers and solving problems, or they exhibited obstructive attitudes towards teachers instead of supporting them. The school administrators in the films are inadequate in terms of conceptual, human and technical competencies, which are the three managerial characteristics taken as basis in the study; It has been observed that only the ‘‘Mahmut Hoca’’ character in the ‘'Hababam Sınıfı'’ series displays positive managerial behavior. The characteristics of teachers in the films were examined taking into account the competencies published by the Ministry of Education in 2017, and it was observed that the teachers who were the main characters in the films were professionally competent, but had problems in their private lives. It is seen that professionally competent teachers struggle alone in their schools. For this reason, the teacher profiles in the films were evaluated as having positive qualities as they could be motivating for all teachers, especially candidate teachers. Therefore, one of the most important suggestions made as a result of this research is that films featuring school administrators who are strong, supportive of teachers and students, and who can be role models should be selected and recommended for candidate teachers to watch.

Anahtar Kelimeler

: Teacher training, school administrator competencies, teacher competencies, educational films

Kaynakça

• Açıkgöz, K. (1994). Eğitimde etkili yönetici davranışları. Kanyılmaz Matbaası.
• Adams, G. A., King, L. A., & King, D. W. (1996). Relationships of job and family involvement, family social support, and work–family conflict with job and life satisfaction. Journal of applied psychology, 81(4), 411-420. https://doi.org/10.1037/0021-9010.81.4.411
• Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Karaöse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya ili). Eğitim ve Bilim, 37(164), 159-175.
• Akçadağ, T. (2014). Okul yöneticilerinin bakış açılarıyla yöneticilerin yetiştirilme, atama ve yer değiştirmeleri; sorunlar ve çözümler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(29), 135-150.
• Aktekin, Z. & Çoban, S. (2012). Tarih derslerinde tarihi film ve dizilerin kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri: Trabzon örneği. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 13(13), 141-160.
• Başaran, İ. E. (1992). Eğitim yönetimi. Gül Yayınevi.
• Başaran, İ. E. (2008). Örgütsel davranış: İnsanın üretim gücü. Ekinoks Eğitim Danışmanlık.
• Beatriz, P., Deborah, N., & Hunter, M. (2008). Improving School Leadership, Volume 1 Policy and Practice: Policy and Practice (Vol. 1). OECD Publishing.
• Borko, H. (2004). Professional development and teacher learning: Mapping the terrain. Educational researcher, 33(8), 3-15. https://doi.org/10.3102/0013189X033008003
• Brink, H. I. L. (1993). Validity and reliability in qualitative research. Curationis, 16(2), 35-38. http://dx.doi.org/10.4102/curationis.v16i2.1396
• Bush, T. (2018). Eğitim liderliği ve yönetimi kuramları. R. Sarpkaya (Çev. Ed.). Pegem Yayıncılık.
• Can, H. (2002). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cemaloğlu, N. (2005). Türkiye’de okul yöneticisi yetiştirme ve istihdamı var olan durum, gelecekteki olası gelişmeler ve sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 249-274.
• Coelli, M., & Green, D. A. (2012). Leadership effects: School principals and student outcomes. Economics of Education Review, 31(1), 92-109. https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2011.09.001
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2013). Research methods in education. Routledge.
• Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage publications.
• Çalık, C. & Şehitoğlu E. T. (2006). Okul müdürlerinin insan kaynakları yönetimi işlevlerini yerine getirebilme yeterlikleri. Milli Eğitim Dergisi, 34(170).
• Çelikkol, Ö., & Kalaycı, I. (2014). The satisfaction levels of teachers on putting into practice about professional development study. European Journal of Research on Education, Special Issue: Contemporary Studiesin Education, 103-108.
• Darling-Hammond, L., LaPointe, M., Meyerson, D., Orr, M. T., & Cohen, C. (2007). Preparing School Leaders for a Changing World: Lessons from Exemplary Leadership Development Programs. School Leadership Study. Final Report. Stanford Educational Leadership Institute.
• Demirtaş, Z. (2010). Okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 35(158), 3-13.
• Ellis, R. D. (2010). The Principal's Role in Defining a Student Success-based School Culture: The Impact of Specific Behaviors on School-level Teacher Working Conditions [Unpublished Doctoral dissertation]. Appalachian State University.
• Erçetin, Ş.Ş. & Eriçok, B. (2016). Yayınlarda Yer Alan Okul Yöneticilerinin Yeterliklerinin Analizi (ULAKBİM 2004-2016). Electronic Turkish Studies, 11(14). 239-256. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9696
• Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L. & Allen, S. T. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. Sage Publication.
• Freire, P. (2018). Pedagogy of the oppressed. Bloomsbury publishing.
• Fullan, M. (2001). The new meaning of educational change. Teachers College Press.
• Giroux, H. A. (2007) Eleştirel pedagoji ve neoliberalizm. Kalkedon.
• Grant, P. A. (2002). Using popular films to challenge preservice teachers’ beliefs about teaching in urban schools. Urban Education, 37(1), 77-95, https://doi.org/10.1177/0042085902371006
• Güçlü, N. (1996). Eğitim yöneticiliği ve sosyal beceriler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(8), 555-564.
• Hanson, E.M. (2003). Educational administration and organizational behaviour (fifth edition). Allyn and Bacon.
• Helvacı, M. A., & Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2). 41-60. http://dx.doi.org/10.12780/UUSBD91
• Hoyle, J., English, E, & Steffy, B. (1985). Skills for successful leaders. American Association of School Administrators.
• Johnson, S. M., Birkeland, S., Kardos, S. M., Kauffman, D., Liu, E., & Peske, H. G. (2001). Retaining the next generation of teachers: The importance of school-based support. Harvard Education Letter, 17(4), 6-8.
• Judge, T. A., & Watanabe, S. (1993). Another look at the job satisfaction-life satisfaction relationship. Journal of Applied Psychology, 78(6), 939-948. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0021-9010.78.6.939
• Kaşkaya, A., Ünlü, I., Akar, M. S. & Özturan Sağırlı, M. (2011). The effect of school and teacher themed movies on pre-service teachers' professional attitudes and perceived self-efficacy. Educational Sciences: Theory and Practice, 11(4), 1778-1783.
• Kaşkaya, A. & Çavuşoğlu, F. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarında eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi: Okul ve öğretmen içerikli sinema filmleri uygulaması. International Online Journal of Educational Sciences, 9(3), 842-861. http://dx.doi.org/10.15345/iojes.2017.03.018
• Katz, R. L. (2009). Skills of an effective administrator. Harvard Business Review Press.
• Kaya, Y. K. (1993). Eğitim yönetimi, kuram ve Türkiye’deki uygulamalar. Set Ofset Matbaacılık Ltd.
• Kazanoğlu, F., Atan, N. & Özçelebi, H. (2016). “Yabancı Dil Öğretiminde Belgesel Film Kullanımının Öğretmen Adaylarının Dil Yetileri ve Değer Eğitimi Gelişimine Katkısı” başlıklı projenin tanıtımı ve proje kapsamında fransız dili eğitimi anabilim dalı uygulamaları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1. Özel Sayı), 371-384. https://doi.org/10.19171/uuefd.46165
• Keleş, R. (1976). Toplum bilimlerinde araştırma ve yöntem. TODAİE Yayınları.
• McLaren, P. (2011). Okullarda yaşam eleştirel pedagojiye giriş. M. Y. Eryaman & H. Arslan (Çev.). Anı Yayıncılık.
• Manichander, T. (2016). Teacher education. Laxmi Book Publication.
• MEB (2015). Milli Eğitim Bakanlığı öğretmen atama ve yer değiştirme yönetmeliği. Resmi Gazete, 29329.
• MEB (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf Erişim Tarihi: 10.07.2021.
• MEB Öğretmen Yetiştirme ve Genel Müdürlüğü (2006). TEDP Temel eğitime destek projesi “öğretmen eğitimi bileşeni” öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/13161921_YYretmenlik_MesleYi_Genel__YETERLYKLERi_onaylanan.pdf Erişim Tarihi: 10.07.2021.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma yöntemleri tasarım uygulama için bir rehber. Nobel Yayınevi.
• Moore, B. (2009). Emotional intelligence for school administrators: A priority for school reform? American Secondary Education, 37(3), 20-28.
• Musset, P. (2010). Initial Teacher Education and Continuing Training Policies in a Comparative Perspective: Current Practices in OECD Countries and a Literature Review on Potential Effects. OECD Education Working Papers, No. 48, OECD Publishing, https://doi.org/10.1787/5kmbphh7s47h-en.
• Oruç, Ş. & Sarıbudak, D. (2015). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin eğitim içerikli filmlerin eğitim ortamlarına etkisine ilişkin görüşleri. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 1(1), 19-41.
• Özdemir, G., Bozkurt, A. T., & Aydın, T. (2015). Okul Yöneticilerinin İnsancıl Yeterlikleri. İlköğretim Online, 14(1), 151-163. DOI: 10.17051/io.2015.41297
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative evaluation and research methods. Sage Publications.
• Phelan, S. (2011). Case study research: design and methods. Evaluation and Research in Education, 24, 221-222. https://doi.org/10.1080/09500790.2011.582317
• Punch, K. F. (2014). Sosyal araştırmalara giriş nicel ve nitel yaklaşımlar. D. Bayrak, H. B. Arslan & Z. Akyüz (Çev.). Siyasal Kitabevi.
• Recepoğlu, E., & Kılınç, A. Ç. (2014). Türkiye'de okul yöneticilerinin seçilmesi ve yetiştirilmesi, mevcut sorunlar ve çözüm önerileri. Electronic Turkish Studies, 9(2) 1817-1845. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6136
• Robbins, S. P., Decenzo, D. A., & Coulter, M. (2013). Yönetimin Esasları: Temel Kavramlar ve Uygulamalar, A. Öğüt (Çev. Ed.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması, Ş. Çınkır & N. Demirkasımoğlu, (Çev.Ed.). Anı Yayıncılık.
• Rowicki, M. A. (1999). Communication skills for educational administrators. National Center for Research on Teacher Learning. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED432830.pdf Erişim Tarihi: 18.11.2019.
• Sergiovanni, T. J., & Starratt, R. J. (1979). Supervision: human perspectives (2nd ed.). McGraw-Hill.
• Sergiovanni, T.J., Kelleher, P., McCarthy, M.A., & Wirt, F.M. (2004). Educational governance and administration (5th ed.). Pearson.
• Sıvacı, S. Y. (2018). Öğretmen Eğitiminde Film: Öğretmen Adaylarının ‘Her Çocuk Özeldir ’Filmini Değerlendirmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 495-506.
• Şahin, A. E. (2000). İlköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(2), 243-260.
• Şimşek, H. (2004). Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi: Karşılaştırılmalı Örnekler ve Türkiye İçin Öneriler. Çağdaş Eğitim Dergisi, 29(307), 13-21.
• Tan, C. (2006). Philosophical reflections from the silver screen: using films to promote reflection in pre‐service teachers. Reflective Practice, 7(4), 483-497. https://doi.org/10.1080>/14623940600987080
• Thomson, P., & Hall, C. (2016). Using film to show and tell: studying/changing pedagogical practices. In Visual Research Methods in Educational Research (pp. 116-132). Palgrave.
• Trakšelys, K., Melnikova, J., & Martišauskienė, D. (2016). Competence of the leadership influence school improvement. Andragogy, 7, 78-108. http://dx.doi.org/10.15181/andragogy.v7i0.1379
• Trier, J. (2002). Exploring the concept of ‘habitus’ with preservice teachers through the use of popular school films. Interchange, 33(3), 237-260. http://dx.doi.org/10.1023/A:1020941318001
• Trier, J. (2003). Inquiring into ‘techniques of power’with preservice teachers through the ‘school film’The Paper Chase. Teaching and Teacher Education, 19(5), 543-557.https://doi.org/10.1016/S0742-051X(03)00051-9
• Wyatt, M., & Ončevska Ager, E. (2016). Teachers’ cognitions regarding continuing professional development. Elt Journal, 71(2), 171-185. https://doi.org/10.1093/elt/ccw059
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, E. G., Köklükaya, A. N., & Selvi, M. (2015). Öğretim materyali olarak 3-İdiot Filmi ile öğretmen adaylarının günlük hayatta fenin kullanımı ve eğitimde aile rolü üzerine görüşlerinin belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 94-105.
• Yıldırım, N., Tüzel, E. & Yar Yıldırım, V. (2016). Aamir Khan Filmlerinin Eğitimsel Açıdan İncelenmesi 3 İdiots (3 Aptal) ve Taare Zameen Par (Her Çocuk Özeldir) Üzerine Bir Değerlendirme. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (36), 210-244.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (3rd ed.). Sage Publication.