Bir grup yaşlının ilaç kullanımı ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları

Yıl 2012, , 1 - 8, 01.05.2012

Birsel Canan Demirbağ Medine Timur

https://doi.org/10.1501/Ashd_0000000070

Öz

Yaşlanma süreci beraberinde fizyolojik ve ruhsal problemleri de getirmektedir. Bu süreçte yaşlılarda karşılaşılan en önemli problemlerden birisi de ilaç kullanımında karşılaşılan güçlüklerdir. Bu çalışma, Doğu Karadeniz Bölgesinde bir şehre bağlı Aile Sağlığı Merkezine gelen ‘Bir grup yaşlının ilaç kullanımı ile ilgili bilgi, tutum davranışlarını’ değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 1 Eylül-1 Ekim 2010 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, demans tanısı almamış, karşılıklı iletişim sağlanabilen (işitme, görme, mental problemi olmayan) ve 65 yaş üstü yaşlılar oluşturmaktadır. Bu sürede seçilen Aile Sağlığı Merkezinde 165 yaşlı araştırmayı kabul etmiştir. Elde edilen veriler, hata kontrolleri, tablolar istatistiksel analizler paket program aracılığıyla değerlendirilmiş olup, istatistiksel analizinde aritmetik ortalama, sayı, yüzde hesaplamaları ve Ki-Kare testi kullanılmıştır. Araştırma grubunun yaş ortalaması 71.0±8.9 olup, %55.2’si kadın, %50.3’ü evli, %31.5’i ortaokul mezunu, %52.7’si emekli, %86.7’si sosyal güvencesi olan, %60.0’ı ailesiyle yaşayan, %85.5’i ilaçlarını düzenli kullanmayan, %61.1’i ilaçları konusunda hiç bilgi almamış, %56.9’u kalp hastalığı olan, %67.8’i antihipertansif ilaç kullanan, %61.3’ü ilaç kullanma amacını bilen yaşlılardan oluşmaktadır. Eğitim seviyesi ile düzenli ilaç kullanımı arasında istatistiki anlamlılık (X:66.11 sd:5 p<0.05) bulunmuştur. Yaşlıların çoğunluğunun ilaçlarını düzenli kullanmadığı ve ilaç kullanımı konusunda yeterli bilgi ve beceriye sahip olmadığı tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, ilaç kullanımı, bilgi, tutum, davranış

The Knowledge, Attıtude And Behavıor Related To Usıng Drugs Reflected By The Group Of Elderly

Öz

The aging process brings with it physiological and psychological problems. One of the most important problems encountered in this process, the elderly, difficulties encountered in using of drugs. The aim of this study, evaluated the knowledge, attıtude and behavıor related to usıng drugs reflected by the group of elderly. The study was conducted from 1 September to 1 October 2010. 165 of them accepted to be involved in the study. The study group mean age of 71.0 ± 8.9 and 55.2% were women, 50.3%-third were married, 31.5% of secondary school graduates, 52.7% percent retired, 86.7% percent of social security, 60.0% then living with his family , 85.5% I do not use drugs regularly, 61.1% received no information about drugs, 56.9% with heart disease, 67.8% percent of antihypertensive drugs, 61.3%-third is composed of the elders who know the purpose of drug use. Education level of statistical significance between the use of regular medication with (X: 66.11 SD: 5 p <0.05). As a conclusion, the majority of old people not using their medication regularly and did not have adequate knowledge and skills in the use of drugs have been identified

Anahtar Kelimeler

Elderly, using drug, knowledge, attitude, behavior

Kaynakça

• Konak A, Çiğdem Y. Yaşlılık olgusu. Sivas Huzurevi örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2005; 29:23-63.
• DSÖ 2002 Dünya sağlık raporu yaşlanma, Uluslarası eylem planı. 2002; Dünya Sağlık Örgütü, Cenevre.
• Akgun S, Bakar C, Budakoğlu İI. Dunya’da ve Turkiye’de yaşlı nufus eğilimi, sorunları ve iyileştirme onerileri. Turk Geriatri Dergisi 2004;7:105-110.
• Yıldız M . Dindarlık ve Ölüm Kaygısı. Tasavvufi Yaklaşım ve Günümüz Üniversite Öğrenciler. Journal of Religious Culture, 2001; Nr. 43b: 1-7.
• Abrams RC., Teresi JA .Butin DN. Depression in nursing home residents. Clin Geriatr Med. 1992; 8: 309- 322.
• Fessman N., Lester D. Loneliness and depression among elderly nursing home patients. Int J Aging Hum Dev. 2000; 51:137-141
• Balkrishnan R. Predictors of medication adherence in the elderly. Clin Ther. 1998; Jul-Aug; 20(4): 764-71
• Kutsal YG. Yaşlılarda çoklu ilaç kullanımı. Turkish Journal of Geriatrics. 2006; 9 : 37-44
• Bayık A., Özgür G., Özsoy SA., Erefe İ., Emece AU., Özer M., ve ark. Huzurevinde yaşayan yaşlıların fiziksel sağlık sorunları ve hastalıklarına yönelik ilaç kullanma davranışları. Turkish Journal of Geriatrics. 2002; 5(2):68-74.
• Eşer İ . Yaşlılarda meydana gelen fizyolojik değişiklikler. Ege Üniv. HYO Dergisi.1991; 7(1):52-57
• Solmaz T. Evde yaşayan 65 yaş ve üzeri yaşlı bireylerin ilaç kullanımı ve kendi kendine ilaç kullanım yetisi. Yüksek lisans Tezi.2008 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Hemşirelik Anabilim Dalı. Konya, 2008.
• Yarış F, Çan G, Topbaş M, Kapucu M. (2001). Trabzon 2 Nolu Merkez Sağlık Ocağı Bölgesinde yaşayan yaşlıların medikososyal durumlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics .2001; 4(4):159-166.
• Kesioğlu P, Pıçakçıefe M, Uçku R, Bilgiç N. İzmir Çamdibi 1 Nolu Sağlık Ocağı bölgesinde yaşlılarda yetersiz kronik hastalık prevelenası. Turkish Journal of Geriatrics . 2003; 6(1): 27-30.
• Fadıloğlu Ç, Esen A, Karadakovan A, Durmaz AA, Yeşilbalkan Ö (2001). Yaşlılarda ilaç kullanımı ile ilgili sorunlar. 1.Ulusal yaşlılık kongresi bildir kitabı, Ankara, S:119-131
• Akdemir N. Yaşlılarımızın bakımları ivedilikle çözülmelidir. Turkish Journal of Geriatrics. 2000; 3(4):169.
• Birekke M, Stroand J, Hunskar S. (2006). Self reported drug utilization, health and lifestyle factors among 70-74 year and community dwelling indivuduals in Western Norvay, BMC Public Health, 6(121):1-19.
• Arslan GG., Eşer İ. Yaşlıların kendi kendine ilaç kullanımına uyumu ve hemşirenin rolü. Ege Üniv. HYO Dergisi. 2005; 21 (2): 147-157.
• Diker J. Körfez 6 No2lu sağlık ocağı ile Yüzbaşılar sağlık ocağı bölgelerinde 65 yaş ve üzerindeki kişilerde kronik hastalıklar ve ilaç kullanımı. Turkish Journal of Geriatrics. 2010; 3(3):91-97.
• World Health Organization and International Federation of Medical Students’ Associations. Global survey on geriatrics in the medical curriculum. http://www.who. int/ageing/projects/en/ alc_ global _survey_tegeme.pdf. Erişim tarihi: Ekim 2007.
• Esengen Ş, Seçkin Ü, Boman P, Bodur H, Kutsal YG, Yücel M. Huzur evinde yaşayan bir grup yaşlıda kognitif-fonksiyonel-değerlendirme ve ilaç kullanımı. Turkish Journal of Geriatrics. 2000; 3(1)6-10.
• Tunca M . Yaşlılarda ilaç etkileşimi ve klinik önemi. Turkish Journal of Geriatrics 2006; 45-48.
• Dişcigil G, Tekinç N, Anadol,Z, Bozkaya AO. Toplum içinde yaşayan ve bakımevinde kalan yaşlılarda polifarmasi. Turkish Journal of Geriatrics. 2006; 9(3):117-121.
• Arslan Ş, Atalay A, Kutsal YG .Yaşlılarda ilaç tüketimi. Turkish Journal of Geriatrics. 2000; 3(2): 56-60.
• Eski Ö, Pınar R. Kardiovasküler problemi olan yaşlılarda ilaç kullanım hatalarının incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics.2005; 8(3):141-147.
• Neafsey PJ, Shellmen A. Adverse Self-medication practice of older a attending blood Pressure Clinics: Adverse self medication practises. The Internet Journal of Advanced Nursing Practice. 2001; 5(1).