Çocukluk ve Ergenlik Döneminde Psikososyal Risk Faktörleri ve Koruyucu Unsurlar

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 1, 40 - 48, 31.10.2019

Haktan Demircioğlu , Ceren Yoldaş

Öz

Psikoloji-psikiyatri, psikolojik
danışma ve rehberlik ve eğitim bilimlerinin başlıca ilgi alanlarından biri olan
psikososyal risk faktörleri ve koruyucu unsurlar, çocukluk ve ergenlik dönemlerinde
bireylerin psikolojik sağlamlıklarını etkileyen önemli unsurlardan biridir.
Bireylerin zorlu yaşam koşullarında nasıl tepkiler verdiklerini ve bu süreci
etkileyen faktörlerin anlaşılmasını sağlayan koruyucu unsurlar özellikle son 30
yıldır psikolojik sağlamlık bir diğer adıyla yılmazlık çerçevesinde
değerlendirilmiş ve gerekli çalışmalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalar çocukluk
ve ergenlik döneminde bireysel, ailesel ve çevresel odaklı birçok risk etkeninin
olabileceğini ve bireylerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin bu risk
faktörleriyle baş etmede önemli bir unsur olabileceğini göstermiştir. Bu
doğrultuda bu çalışmada çocukluk ve ergenlik döneminde karşılaşılan psikososyal
risk faktörleri ile koruyucu ve önleyici stratejiler üzerinde durulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

psikososyal riskler, koruyucu unsurlar, psikolojik sağlamlık

Psychosocial Risk Factors and Protective Elements in Childhood and Adolescence

Öz

Psychosocial
risk factors and protective factors, which are one of the main areas of
psychology-psychiatry, psychological counseling and guidance and educational
sciences, are one of the important factors affecting psychological resilience
of individuals in childhood and adolescence. The protective elements that help
us understand how individuals respond in difficult living conditions and the
factors affecting this process have been evaluated in the frame of
psychological resilience in the last 30 years and the necessary studies have
been carried out. Studies have shown that there may be many risk factors that
are individual, familial and environmental oriented during childhood and
adolescence, and that the levels of psychological resilience of individuals can
be an important factor in dealing with these risk factors. Therefore, the aim
of this study is to determine the psychosocial risk factors and preventive and
preventive strategies encountered in childhood and adolescence.

Anahtar Kelimeler

psychosocial risks, protective elements

Kaynakça

• [1]. Gizir, C. A. (2006). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28). [2]. Arslan, G. (2015). Psikolojik istismar, psikolojik sağlamlık , sosyal bağlılık ve aidiyet duygusu arasındaki ilişki.Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47–58.[3]. Joseph, S. (2015). Positive Psychology in Practice, 773–788.[4]. National Center for Mental Health Promotion and Youth Violence Prevention. (2004). Risk and Resilience: Risk Factors for Violence and the Abuse of Tobacco , Alcohol, and Other Drugs, (July), 1–5.[5]. Karataş, Z., & Çakar, F. S. (2011). Self-esteem and hopelessness, and resiliency: an exploratory study of adolescents in turkey. International Education Studies, 4(4), 84–91. https//:doi.org/105539/ies.v4n4p84[6]. Barfield, S. T. (2004). “Best Practices” in Early Childhood Mental Health Programs for Preschool-Age Children. A Report to the Kansas Department of Social and Rehabilition Services[7]. Child Welfare Information Gateway. (2004). Risk and protective factors for child abuse and neglect. Emerging Pratices in the Preventon of Child Abuse and Neglect, (February), 1–7. [8]. Şimşek, Z., Erol, N., Öztop, D., & Özer Özcan, Ö. (2008). Kurum bakımındaki çocuk ve ergenlerde davranış ve duygusal sorunların epidemiyolojisi; ulusal örneklemde karşılaştırmalı bir araştırma. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(3), 235–246.[9]. Cumberland-Li, A., Einsberg, N., Reiser, M . (2004). Relations of children’s agreoableness and resiliency to effortful control and impulsivity. Social Development. 13(2), 193-212. [10]. Eşel, E. (2005). Kadın ve erkek beyninin farklılıkları. Klinik Psikofarmoloji Bülteni. 15(3), 138-152.[11]. Siyez, D.M. (2006). 15-17 yaş arası ergenlerde görülen problem davranışların koruyucu ve risk faktörleri açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir[12]. International Center for Assault Prevention. (2001). Statistics. Retrieved February 18, 2018 from http://www.internationalcap.org/abuse_statistics.html[13]. Dilsiz, H., & Mağden, D. (2015). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi ve risk tanım düzeylerinin tespit edilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1, 368–377.[14]. Aktepe, E. (2009). Childhood sexual abuse. Journal of Interpersonal Violence, 1(2), 95–119.[15]. Werner, E. (2005). Resilience and recovery: findings from the kauaı longitudınal study. Staff of the Research and Traınıng Center on Family Support and Children’s Mental Health Regional, 19(1), 11-14. [16]. Kandel, E., Mednick, S. A., Kirkegaard- Sorensen, L., Hutchings, B., Knop, J. ,Rosenberg, R. Ve Schulsinger, F. (1988). IQ as a protective factor for subjects at high risk for antisocial behavior. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56, 224-226.[17]. Compas, B. E., Connor-Smith, J., & Jaser, S. S. (2004). Temperament, stress reactivity, and coping: Implications for depression in childhood and adolescence. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 33, 21–31. http://dx.doi.org/10.1207/S15374424JCCP3301_3.[18]. Seccombe, K. (2002). “Beathing the odds” versus “Changing the odds” poverty, resilience and family policy. Journal Of Marriage and Family. 64, 384-394.[19]. Ripple, C. H. ve Luthar, S. (2000). Academic risk among iner-city adolescents: The role of personal attributes. Journal of School Psychology, 38, 277-298.[20]. Çapan, B. E., & Arıcıoğlu A. (2014). Psikolojik sağlamlığın yordayıcısı olarak affedicilik. e-International Journal of Educational Research, 5, 70-82[21]. Ostemdorf, C. L. (2000). Effects o f a forgiveness education intervention with adult children of alcoholics. (Unpublished Doctoral Dissertation). University of Wisconsin Madison.[22]. Faison, M. V. (2007). The relationship of forgiveness to psychological resilience and health among African Amerıcan women. (Unpublished Doctoral Dissertation). Capella University.[23]. Jaffee, S. R., & Gallop, R. (2007). Social, emotional, and academic competence among children who have had contact with child protective services: Prevalence and stability estimates. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 46,757–765. http://dx.doi.org/10.1097/chi.0b013e318040b247.[24]. Eminağaoğlu, N. (2006). Güç koşullarda yaşayan sokak çocuklarında dayanıklılık (sağlamlık). E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü[25]. National Center for Mental Health Promotion and Youth Violence Prevention. (2006). Risk and Resilience: Risk Factors for Violence aPsychological Resilience 1–