İŞE BAĞLILIK VE İŞ YAŞAMINDA MUTLULUK KAVRAMLARININ EPİSTEMİK OLARAK İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 14, 72 - 83, 23.08.2019

Bünyamin Özgüleş

Öz

Türkçe
literatürde UWES (Utrecht Work  Engagement
 Scale) olarak bilinen işe bağlılık
ölçeğinin çeşitli araştırmacılar tarafından çeşitli şekillerde tanımlandığı
(bağlılık, tutkunluk, sargınlık, adanma vb.) bilinmektedir. Temelde İngilizce
çeviriden kaynaklanan bir problem olarak algılansa da işe bağlılık kavramını iş
yaşamında mutluluk ile de ilişkilendirildiği bilinmektedir. Bu çalışmada makale
ve lisansüstü tezlere dayalı araştırma bulguları üzerinden işe bağlılık ve iş
yaşamında mutluluk kavramlarının epistemik olarak ne anlama geldiği
tartışılmıştır. Sonuç olarak UWES işe bağlılık ölçeğinin farklı tanımlamaları araştırmacıları
yanılttığı ve ortak bir dilin oluşmadığı gerçeği gün yüzüne çıkmıştır, bu durum
bilimin genellenebilir olduğu gerçeğine aykırı bir durum oluşturmaktadır. Bu
açıdan bakıldığında aynı ölçeği farklı isimler ile tanımlamak yerine ortak bir
isim altında toplanmasının bilime katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşe Bağlılık, Mutluluk, İş Yaşamında Mutluluk, Öznel İyi Oluş

Kaynakça

• 1. Aktı, Ü., Giderler, C., Duran, C., Behdioğlu, S., ve Boz, D. (2017). Vicdani Zekâ Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 2(3), 329-349.
• 2. Bakker, Arnold. B., Evangelia Demerouti. (2008). Towards a Model of Work Engagement. Career Development international, 13(3), 209-223.
• 3. Bal, E. A. (2009). Gönülçelen Şirketler, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• 4. Behdioğlu, S., Duran, C., Giderler, C., Aktı, Ü., Boz, D., (2018). Conscientious Intelligence: A Scale Development, The Conscientious Intelligence (Editör Dursun Boz-Ümit Aktı). ISBN: 978-605-344-768-9 Gazi Kitabevi, Ankara.
• 5. Brown, Steven P. ve Leigh, Thomas W. (1996). A new look at psychological climate and its relationship to job involvement, effort, and performance, Journal of Applied Psychology, 81 (4),358-368.
• 6. Bozkurt, Ö., Ercan,A., (2019). Çalışanların İşe Adanmışlıklarında Karar Verme Tarzları Belirleyici Olabilir Mi?, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Nisan Cilt:18, Sayı: 70,S: 882-902.
• 7. Çalışkan, S. C. (2014). Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenleri ile Yeni Araştırma Modelleri Geliştirme Arayışları: Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenlerinin İşe Adanmışlık, Tükenmişlik ve Sinizm Üzerine Etkileri ve Bu Etkileşimde Örgütsel Adalet Algısının Aracılık Rolü Üzerine Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16(3), 363-382.
• 8. Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletien, 95, 542-575.
• 9. Diener, E., Suh, E., Lucas, R.E., & Smith, H.L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125, 276-302.
• 10. Diener, E., ve Chan, M.Y. (2011). Happy People Live Longer: Subjective Well-Being Contributes to Health and Longevity. Applied Psychology: Health And Well-Being, 3(1), 1-43.
• 11. Doğan,S., (2015), Yaşam Doyumu Seçme Konular. 1.Baskı, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• 12. Ertemli, H. B. (2011). İş Aile ve Aile İş Çatışmalarının İşe Cezbolma Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Uygulama. Yayınlammamış Yüksek lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi.
• 13. Eryilmaz, A. ve Dogan, T. (2012). İş Yaşamında Öznel iyi Oluş: Utrecht İşe Bağlılık Ölçeğinin Psikometrik Niteliklerinin İncelenmesi. Klinik Psikiyatri. 15,49-55.
• 14. Eryılmaz, A. (2014). Herkes İçin Mutluluğun Başucu Kitabı. (1.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• 15. Esen, E. (2011). Çalışanların Örgüte Cezbolması. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, XXX (1) , 377-390.
• 16. Hefferon, K. ve Boniwell, I. (2014). Pozitif Psikoloji- Kuram, Araştırma ve Uygulamalar. Tayfun Doğan (Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• 17. İşleroğlu, S. (2012).Lise Öğrencilerinde Öznel İyi Oluşun Benlik Saygısı, Sosyal Yetkinlik Beklentisi ve Duyguları İfade Etme Eğilimine Göre Yordanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi. İzmir: E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• 18. Keser, A. ve Yılmaz, G. (2009). “İşe Bağlanma (Engagement)”. Çalışma Yaşamında Davranış. Ed. Aşkın Keser, Gözde Yılmaz, Senay Yürür. Kocaeli: Umuttepe Yayınları, 95-118.
• 19. Lawler, Edward E. ve Hall, Douglas T. (1970). Relations of characteristics to job involvement, satisfaction and intrinsic motivation. Journal of Applied Psychology,54 (4), 305-312.
• 20. Lykken, D. ve Tellegen, A. (1996). “Happiness is A Stochastic Phenomenon” Psychological Science, 7, 186- 189.
• 21. Lyubomirsky, S. (2001). “Why are Some People Happier Than Others: The Role of Cognitive and Motivational Processes in Wellbeing” American Psychologist, 56: 239-249.
• 22. Lyubomirsky, S., King, L. ve Diener, E. (2005). The Benefits of Frequent Positive Affect: Does Happiness Lead to Succes? Psychological Bulletin, 131: 803-855.
• 23. Malkoç, A., (2011). Öznel İyi Oluş Müdahale Programının Üniversite Öğrencilerinin Öznelİyi Oluş Düzeylerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• 24. Maslach, C., B. Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001). “Job Burnout”, Annual Reviews Psychology, v.52: 397-422.
• 25. Metin, Ü. B. (2010). “İş Tutulması, Tükenmişlik ve İşkolikliğin Nedenleri ve Sonuçları” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• 26. Ryan, R. M., and Deci, E. L. (2001). To be happy or to be self‐fulfilled: A review of27. research on hedonic and eudaimonic well‐being. In S. Fiske (Eds.) Annual Rev iewof Psychology, (pp. 141‐166), Palo Alto, CA: Annual Reviews/ Inc.
• 28. Özgüleş, B. (2017). Algılanan Kurumsal İtibar ve İşe Bağlılığın Duygusal Emek Davranışı Üzerine Etkisi: Sağlık Çalışanları Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• 29. Özkalp, E. ve Meydan, B. (2015). Schaufeli ve Bakker Tarafından Geliştirilmiş Olan İşe Angaje Olma Ölçeğinin Türkçe’de Güvenilirlik ve Geçerliliğinin Analizi, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. Temmuz. Cilt: 17, Sayı/: 3, 04-19.
• 30. Uyguç, N. (2003). “Örgüt Kültürü ve Yönetim Davranışı”, XI. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Afyon Kocatepe Ün. İİBF, Afyon, 432-438.
• 31. Savran, D. M. (2016). Tenis Antrenörlerinin İyi Oluş (Well-Being) Durumlarının İş Bağlılığına Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 32. Schaufeli, W.B., Salanova, M., Roma, V, G., ve Bakker, A. B. (2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71-92.
• 33. Sonnentag, S. (2003). Recovery, Work Engagement, And Proactive Behavior: A New Look At The İnterface Between Non-Work And Work. Journal of Applied Psychology, 88, 518-528.
• 34. Turgut, T. (2010). Çalışmaya Tutkunluk, G. İslamoğlu (der.), Kurumlarda İyilik de Var. Nobel, Ankara, 57-89.