ÖN LİSANS ÖĞRENCİLERİNİN OTİZME YÖNELİK ALGILARININ METAFORLAR YARDIMIYLA İNCELENMESİ; SİVİL HAVACILIK VE KABİN HİZMETLERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 10, 111 - 131, 31.08.2023

Gülnaz Karahan , Halime Nur Sezer

Öz

Günümüzde her yerde rastlayabileceğimiz farklı gelişen bireylerle ve özellikle otizmli bireylerle iletişim kurmak hizmet sektöründe görev alacak mesleki ve teknik eğitim alan öğrenciler için önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı Sivil Havacılık ve Kabin Hizmetleri öğrencilerinin otizme yönelik algılarının metaforlar yardımıyla incelenmesidir. Araştırmada, betimsel tarama modeli ve enlemesine kesitsel desen kullanılmıştır. Çalışmada yöntem olarak nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu elverişli örnekleme yoluyla belirlenen birinci ve ikinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Veriler açık uçlu bir anket aracılığıyla toplandığı için özellikle kişisel bilgilerin gizlenmesi, verilerin toplanması ve verilerin analizi sürecinde etik ilkelere özen gösterilmiştir. Toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmada iki alan uzmanı bir arada çalışarak kod ve temaların oluşturulması sürecinde görüş birliğine varmışlardır. Sonuçlar incelendiğinde, ön lisans öğrencilerinin; büyük çoğunluğunun otizmli bireyle hayatlarında hiç karşılaşmadığı; otizm ile diğer engel türleri (down sendromu, öğrenme güçlüğü vb.) arasında ayrım yapamadığı ve en çok otizmli bireyler ile iletişim kurma konusunda eğitimlere ihtiyaç duydukları tespit edilmiştir. Konuyla ilgili tespitler neticesinde; hizmet sektöründe görev alacak personelin yetiştirilmesinde otizm ve farklı gelişimsel özellik gösteren bireylerle ilgili eğitimlerin program içeriklerine yerleştirilmesinin; öğrencilerin öğrenimleri sırasında otizm ve farklı gelişen gruplarla etkileşimsel atölyeler benzeri organizasyonlarla bir araya getirilerek farkındalık kazanmalarının sağlanmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ön lisans, Otizm, Algı, Metafor, İçerik Analizi.

Kaynakça

• Arslan, M. M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 35(171),100–108.
• Aktunç, İ. (2013). Kabin memuru tanımı. Türk Hava Yolları Uçuş Eğitim Başkanlığı Cabin Interphone Dergisi, 1, 9-10.
• Atalay, İ. & Çınar, K. (2021). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip ailelerin tatil deneyimleri üzerine nitel bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2) 457-471.
• Bolcu, T. (2008). Havacılık Çalışanlarının Yönetimi El Kitabı. Ankara: Katalog Yayıncılık.
• Bozlk, M. (2002). The college student as learner: insight gained through metaphor analysis. College Student Journal, 36, 142–151.
• Diğer, H. (2018) Üniversite öğrencilerinin engellilik algı düzeyinin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Fırat Üniversitesi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Doğru, H., Kaygalak, S., Çavdırlı, C. & Bahçeci, V. (2014). Engelli bireylerin turizm hizmetlerine yönelik e- şikâyetleri. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2 , 33-47
• Fer, S. (2011). Öğretim Tasarımı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karaırmak Ö., & Güloğlu B. (2012). Metafor: Danışan ve psikolojik danışman arasındaki köprü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (37), 122- 135.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karaarslan E. (2014) Havayolu Yolcu Taşımacılığında Hizmet Kalitesinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma: Kabin Hizmetlerinin Müşteri Tercihlerine Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kiracı, K., & Bayrak, Ü. (2014). Sivil havacılık lisans mezunlarının istihdam ve kariyer durumları üzerine bir çalışma. Journal of Educational Research Magazine, 5(2), 68-88.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. Çeviren: S. Turan. Ankara; Nobel Yayıncılık.
• Neo, W. X., & Flaherty, G.T. (2018). Autism Spectrum Disorder And İnternational Travel. International Journal Of Travel Medicine And Global Health, 7, 1–3.
• Jordan, R. (1999). Autistic Spectrum Disorders. London: David Fulton Publishers
• Saatcı, G., Aksu, M. (2020). Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan yabancı uyruklu öğrencilerin koronavirüs algılarını metafor yolu ile tespit etmeye yönelik bir araştırma. Journal of Awareness, 5(4), 617-630.
• Santrock J. W. (2015). Yaşam Boyu Gelişim, Gelişim Psikolojisi. 13. Basımdan çeviri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• SHGM, (2016). Faaliyet Raporu. Ankara: SHGM.
• Şıkşık, G (2016) Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin otizm algıları ve aile özellikleri ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon yayınevi.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.