TEACHERS’ VIEWS ON CREATIVE LEADERSHIP BEHAVIORS DISPLAYED BY SCHOOL PRINCPALS

Yıl 2022, , 135 - 146, 30.09.2022

Hayrettin Ertaş , Abdurrahman Kotboğa

https://doi.org/10.31455/asya.1126004

Cited By: 2

Öz

Leaders in educational institutions have great importance in the process of improving the quality of education programs. A creative leader in education is not only concerned with solving problems, but identifies, identifies, corrects, and prepares a better future for all who receive education. With the creativity of the leaders in the educational institution, the communication system in the educational institution works effectively, all personnel work as a team, mistakes are tolerated, lessons are learned, ideas are freely expressed and a democratic understanding is built. Creative leadership in an educational institution not only increases the quality of the educational environment, but also affects teachers, students and families. The purpose of this research is to evaluate the opinions of teachers about the creative leadership behaviors exhibited by school principals. For this purpose, the research was carried out with the case study method, which is one of the qualitative research methods. The study group of the research consists of 12 female 13 male 25 secondary school teachers working in different schools and branches. A semi-structured interview form consisting of five questions was used to collect the research data. In the analysis of the research data, the opinions of the teachers, which emerged by using the content analysis method, were examined in the form of themes and codes. When the research findings are examined, the school principals; It has been concluded that creative leadership characteristics are sufficient individually, being a creative leader increases the success of the school, being a creative leader is welcomed, they do not ignore the environmental factor in reaching the school's goals, and they focus on applying social solutions in solving the problems they encounter.

Anahtar Kelimeler

Leadership, Creative Leadership, School Principal, Management, Teacher

OKUL MÜDÜRLERİNİN SERGİLEDİĞİ YARATICI LİDERLİK DAVRANIŞLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Öz

Eğitim programlarının kalitesinin iyileştirilmesi sürecinde eğitim kurumlarında liderlik yapan kişiler büyük öneme sahiptir. Eğitimde yaratıcı lider olan kişi sadece sorunları çözmekle ilgilenmez sorunları tespit eder, tanımlar, düzeltir ve eğitim alan herkes için daha iyi bir gelecek hazırlamaktadır. Eğitimin kurumundaki liderlerin yaratıcı olması ile birlikte eğitim kurumundaki iletişim sistemi etkin bir şekilde çalışır, tüm personel takım hâlinde çalışır, yapılan hatalar hoş görülür ders çıkarılır, fikirler özgürce ifade edilir ve demokratik bir anlayışın inşa edilmesine olanak tanınır. Eğitim kurumunda yaratıcı liderlik yapan kişi eğitim ortamının kalitesini arttırmakla birlikte öğretmen, öğrenci ve de aileyi de etkilemektedir. Bu araştırmanın amacı okul müdürlerinin sergilediği yaratıcı liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesidir. Bu amaçla araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu farklı okul ve branşlarda görev yapmakta olan 12 kadın 13 erkek 25 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında beş sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılarak ortaya çıkan öğretmen görüşleri tema ve kodlar şeklinde incelenmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde okul müdürlerinin; yaratıcı liderlik özelliklerinin bireysel açıdan yeterli olduğu, yaratıcı lider olmasının okulun başarısını arttırdığı, yaratıcı lider olmalarının olumlu karşılandığı, okulun amaçlarına ulaşmasında çevre faktörünü göz ardı etmedikleri ve karşılaştıkları problemleri çözmede toplumsal çözümlere başvurmaya ağırlık verdikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Yaratıcı Liderlik, Okul Müdürü, Yönetim, Öğretmen

Kaynakça

• Akçekoce, A. ve Bilgin, K. (2016). Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri ve Öğretmen Performansı. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 0(2), 1-23.
• Aksoy, P. (2009). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının Eğitim Ortamlarının Niteliğinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Tokat İli Örneği), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Gelengül Haktanır). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Can, N. (2013). Öğretmen Liderliği. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Courtis, J. (1993). Hizmet Pazarlaması: Pratik Bir Rehber. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
• Çetin, C. (2008). Yöneticilerin Liderlik Stilleri, Değişim Yönetimi ve Ekip Çalışması Arasındaki İlişkilerin Çok Yönlü Olarak Değerlendirilmesi. İstanbul: İTO Yayınları.
• Çolakoğlu, M. (2005). Eğitim Örgütlerinde Değişim ve Liderlik. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 63-77.
• Darling-Hammond, L. ve McLaughlin, M. W. (1995). Policies That Support Professional Development in An Era of Reform. In: Phi Delta Kappan,76(8), 597-604.
• Dutta, V. ve Sahney, S. (2016). School Leadership and Its Impact on Student Achievement. International Journal of Educational Management, 30(6), 941-958.
• Eker, S. (2019). Okul Müdürünün Liderliğinin ve Öğretmen Liderliğinin Öğrenci Başarısı Üzerindeki Etkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Esra Karabağ Köse). Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gültekin, C. (2012). Okul Yöneticilerinin Liderlik Stillerinin Okul İklimi Üzerine Etkisi: İstanbul İli Anadolu Yakası Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Münevver Çetin). İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koçel, T. (2010). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Korkmaz, M. (2005). İlköğretim Okullarında Örgütsel Sağlık ile Öğrenci Başarısı Arasındaki İlişki Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 0(44), 529-548.
• Leblebici, D. N. (2008). 21. Yüzyılın Liderlik Anlayışına Bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(1), 61-72.
• Lewis J. P. (2007). Fundamentals of Project Management (3th Edition). New York: AMACOM, A Division of Americaan Management Association.
• Marşap, A. (1999). Yaratıcı Liderlik. Ankara: Öncü Kitap.
• Marşap, A. (2009). Yaratıcı Liderlik: 21. Yüzyılda Yaratıcı Liderişim ve Yönetişim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Memduhoğlu, H. B.; Uçar, R. ve Uçar, İ. H. (2017). Örnek Uygulamalarla Eğitimde Yaratıcılık Yaratıcı Okul Yaratıcı Öğretmen. Ankara: Pegem Akademi.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (3. Baskı). S. Turan (Çeviri Editörü). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özdaş, F. ve Çakmak, M. (2018). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Dersine İlişkin Metaforik Algıları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2747-2766.
• Özdemir, S. (2000). Eğitimde Örgütsel Yenileşme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Öztekin, A.; Kol, V.; Taymur, K.; Yaray, E. ve Sarıyıldız, Y. (2022). Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Öğretmen Adaylarının Atanamama Kaygılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Asya Studies, 6(19), 71-84.
• Öztürk, M. ve Zembat, R. (2015). Okul Öncesi Yöneticilerinin Yaratıcı Liderlik Özellikleri ile Okul İklimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 0(31), 455-467.
• Pounder J. S. (2006). Transformational Classroom Leadership the Fourth Wave of Teacher Leadership? Educational Management Administration & Leadership Belmas, 34(4), 533–545.
• Rous, B. (2004). Perspectives of Teachers About Instructional Supervision and Behaviors That Influence Preschool Instruction. Journal of Early Intervention, 0(26), 266-283.
• Sternberg R. J. (2005). WICS: A Model of Organizational Leadership Center For Public Leadership. http://hdl.handle.net/1721.1/55937 adresinden 15.03.2009 tarihinde erişildi.
• Stoll, L. ve Temperley, J. (2009). Creative Leadership: A Challenge of Our Times. School Leadership and Management, 29(1), 63-76.
• Şakar, M. (2016). Okul Yöneticilerinin Liderlik Tarzları ile İşe Olan Yaratıcı Katılımları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Nur Çayırdağ Acar). İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Taş, A. ve Çetiner, A. (2011). Ortaöğretim Okulu Müdürlerinin Dönüşümcü Liderlik Davranışlarını Gerçekleştirme Durumlarına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 369-392.
• Tengiz Üçok, Ö. (2006). Liderlik ve Yöneticilik Davranışı Geliştirme: Testler ve Alıştırmalar. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Uçar, R. ve Sağlam, E. (2019). Okul Müdürlerinin Yaratıcı Liderlik Özellikleri: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 417-435.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zembat, R. (2005). Okul Öncesi Eğitimde Nitelik. (Ed. A. Oktay ve Ö. Polat Unutkan). Okul Öncesi Eğitimde Güncel Konular İçinde (s. 25-45). İstanbul: Morpa Yayınları.
• Zembat, R.; Koçyiğit, S.; Tuğluk, M. N. ve Doğan, H. (2010). The Relationship Between the EWffectiveness of Preschools and Leadership Styles of School Managers. Procedia Social and Behavioral Sciences, 0(2), 2269-2276.