INVESTIGATION OF ETHICAL LEADERSHIP BEHAVIORS OF ADMINISTRATORS IN TERMS OF VARIOUS VARIABLES ACCORDING TO TEACHERS’ VIEWS

Yıl 2022, , 51 - 60, 30.06.2022

Ramazan Aslan , Yusuf Sarıyıldız

https://doi.org/10.31455/asya.1126283

Cited By: 2

Öz

Schools are at the forefront of the most important institutions in the society, and the fact that the administrators in the schools have ethical values affects the learning environment in the school and ensures that both a qualified learning environment and the school's learning vision. The fact that school administrators have ethical values and act accordingly has a facilitating effect in the administrative management of the school, in increasing the success of students and in cooperation with their families for student success, in the evaluation of students and teachers, in the service dimension of all staff at the school and in creating a positive climate in the school. The aim of this study is to examine the ethical leadership behaviors of school administrators in terms of various variables, according to teacher views. For this purpose, answers were sought for the sub-problems determined. In the study, the survey research model of the quantitative data research method was used. The universe of the research consists of teachers working in public schools affiliated to the Ministry of National Education. The sample consists of 192 teachers, 69 female and 123 male, working in different school levels and branches. The Ethical Leadership Scale was used to collect the research data, and the SPSS package program was used in the analysis of the data. Analysis methods such as mean, frequency, percentage, t-test and ANOVA were used in data analysis. When the research findings are examined, there is a statistically significant difference in terms of education level and managerial experience; It was determined that there was no statistically significant difference in terms of gender, marital status and years of seniority. Based on the results of the research, various suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Ethical Leadership, Manager, Behavior, Teacher, Leader

YÖNETİCİLERİN ETİK LİDERLİK DAVRANIŞLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN ÖĞRETMEN ALGILARINA GÖRE İNCELENMESİ

Öz

Toplumdaki en önemli kurumların başında okullar gelir. Okullardaki yöneticilerin etik değerlere sahip olması okuldaki öğrenme ortamına etki ederek hem nitelikli bir öğrenme ortamını hem de okulun öğrenme vizyonuna sahip olmasını sağlar. Okuldaki yöneticilerin etik değerlere sahip olması ve buna göre hareket etmesi okulun idari yönetiminde, öğrencilerin başarısının artmasında ve ailelerinin öğrenci başarısı için iş birliği yapma konusunda, öğrenci ve öğretmenlerin değerlendirme boyutunda, okulda bulunan tüm personelin hizmet boyutunda ve okulda olumlu bir iklimin oluşturulmasında kolaylaştırıcı etkide bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı okullardaki yöneticilerin etik liderlik davranışlarının çeşitli değişkenler açısından öğretmen görüşlerine göre incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda belirlenmiş olan alt problemlere cevap aranmıştır. Araştırmada nicel veri araştırma yönteminin tarama araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmî okullarda görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklemi ise farklı okul kademelerinde ve branşlarda görev yapmakta olan 69’u kadın, 123’ü erkek olmak üzere 192 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında Etik Liderlik Ölçeği kullanılmış olup verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Veri analizinde ortalama, frekans, yüzde, t testi, ANOVA gibi analiz yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde öğrenim kademesi ve yöneticilik deneyimi değişkenleri açısından istatiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu; cinsiyet, medeni durum ve kıdem yılı değişkenleri açısından istatiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarından hareketle çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Etik Liderlik, Yönetici, Davranış, Öğretmen, Lider

Kaynakça

• Artan, İ. (1997). Örgütsel Gelişme ve Değişme, Endüstri ve Örgüt Psikolojisi. Ankara: Şelale Matbaası.
• Aydın, İ. P. (2002). Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik. Ankara: PegemA Yayıcılık.
• Brown, M. (2007). Misconceptions of Ethical Leadership, How to Avoid Potential Pitfalls. Journal of Organizational Dynamics, 36(2), 140-155.
• Brown, K. M. (2004). Leadership for Social Justice and Equity: Weaving A Transformative Framework and Pedagogy. Educational Administration Quarterly, 40(1), 77-108.
• Burns, G. M. (1978). Leadership. New York: Harper and Row.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Çengelci, E. (2014). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Sinan Yörük), Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erol, S. ve Göktaş Kulualp, H. (2019). Etik Liderlik Davranışının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 696-705.
• Freeman, R. ve Stewart, L. (2007). Developing Ethical Leadership. http://www.corporate-ethics.org/pdf/ethical_leadership.pdf adresinden 16.11.2021 tarihinde erişildi.
• Genç, T. (1998). Kamu Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Harvey, E. (2004). Liderlik ve Etik. Executive Excellence, 8(87), 13-25.
• Kanungo, R. N. ve Mendonca, M. (1996). Ethical Dimensions Ofleadership. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Karadal, H. ve Özsungur, F. (2017). Hizmet İnovasyon Davranışı ile Psikolojik Sermaye ve Etik Liderlik İlişkisinin İncelenmesi: Adana Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 663-672.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Karip, E. ve Köksal, K. (1999). Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(18), 193-207.
• Kentsü, J. (2007). Okul Yöneticilerinin Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Etik Üzerine Etkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Mustafa Otrar), İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Khuntia, R. ve Suar, D. (2004). A Scale to Assess Ethical Leadership of Indian Private and Public Sector Managers. Journal of Business Ethics, 49(1), 13-26.
• Küçükkaraduman, E. (2006). İlköğretim Okul Müdürlerinin Etik Davranışlarının İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mehmet Şeren), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Mc Gregor, D. (1970). The Human Side of Enterprise. Ankara: ODTÜ Yayını.
• Öztekin, A.; Kavan, N.; Dündar, M. ve Meriç, İ. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Koronavirüs Salgını Sürecindeki Dijital Oyun Bağımlılıklarının İncelenmesi. Asya Studies, 5(18), 109-119.
• Pieper, A. (1999). Etiğe Giriş, (Çev. V. Atayman ve G. Sezer). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Pickett, M. C. (2005). Understandıng Ethical Leadership. Asbbs E-Journal, 1(1), 44-54.
• Starratt, R. J. (2003). Centering Educational Administration: Cultivating Meaning, Community, Responsibility, (1st Edition). London: Routledge.
• Starratt, R. J. (2005). Building an Ethical School: A Practical Response to the Moral Crisis in Schools. London: Routledge.
• Tahaoğlu, F. ve Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(58), 274-298.
• Tepe, H. (1998). Bir Felsefe Dalı Olarak Etik. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 0(4), 9-24.
• Tuna, M.; Bircan, H. ve Yeşiltaş, M. (2012). Etik Liderlik Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Antalya Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 143-155.
• Turan, S. ve Şişman, M. (2000). Okul Yöneticileri İçin Standartlar: Eğitim Yöneticilerinin Bilgi Temelleri Üzerine Düşünceler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 68-87.
• Turhan, M. (2007). Genel ve Mesleki Lise Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Okullardaki Sosyal Adalet Üzerindeki Etkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Vehbi Çelik), Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uğurlu, C. T. (2009). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mehmet Üstüner), Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Üğurlu, C. ve Ceylan, N. (2014). Öğretmenlerin Örgütsel Yaratıcılık ve Etik Liderlik Algılarının İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 96-12.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.