THE EFFECT OF ARMED UNMANNED AERIAL VEHİCLES ON THE MILITARY BALANCE OF POWER BETWEEN TURKEY AND GREECE

Yıl 2023, , 277 - 290, 30.12.2023

Cenk Özgen

https://doi.org/10.31455/asya.1388303

Öz

The effectiveness of Armed Unmanned Aerial Vehicles against asymmetric threats has been known for a long time. Operation Spring Shield, carried out by Turkish Armed Forces against the regime elements in Syria's Idlib Region, has shown for the first time that such platforms can also play an important roles in the conventional warfare environment. Then, their use in Libya, Karabakh and Ukraine further reinforced this situation. Turkey is one of the world's leading players in the field of Armed Unmanned Aerial Vehicles, which have become one of the essential elements of the modern combat environment. In this context, it can be said that the prominent advantages of Turkish-made Armed Unmanned Aerial Vehicles are combat proven and providing high-tech solutions to the user in a cost-effective manner. Turkey's capabilities in the field of Armed Unmanned Aerial Vehicles are at a level that can affect the balance of military power in the region. Considering the possibility that the disputes between them could turn into a hot conflict, this effect has important consequences especially for the Turkey-Greece military power balance. In this study, Turkey's increasing capabilities in the field of Armed Unmanned Aerial Vehicles and its effect on the military balance of power with Greece, are analyzed. The main argument of the study is that Turkey's armed drone power can be a force multiplier and even a game changer in a possible war with Greece. In connection with this, the study focused on the use of Armed Unmanned Aerial Vehicles in attack missions and the effects of their performance in this field.

Anahtar Kelimeler

Armed Unmanned Aerial Vehicle, Military Balance of Power, Turkish-Greek War, Operation Spring Shield, Bayraktar TB2

SİLAHLI İNSANSIZ HAVA ARAÇLARININ TÜRKİYE İLE YUNANİSTAN ARASINDAKİ ASKERÎ GÜÇ DENGESİNE ETKİSİ

Öz

Silahlı İnsansız Hava Aracı sistemlerinin asimetrik tehditlere karşı etkinlikleri uzun süredir bilinmektedir. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’nin İdlib Bölgesi’nde rejim unsurlarına karşı icra ettiği Bahar Kalkanı Harekâtı, bu tip sistemlerin ilk kez konvansiyonel muharebe ortamında da önemli roller oynayabileceğini göstermiştir. Ardından Libya, Karabağ ve Ukrayna’daki kullanımları ise durumu daha da perçinlemiştir. Terörle mücadelede operasyonlarındaki ihtiyaçların etkisiyle bu teknolojiye yoğun yatırım yapan ve geliştirdiği özgün çözümlerle uluslararası pazarlarda rekabet eden Türkiye, bugün modern muharebe ortamının asli unsurlarından biri hâline gelen Silahlı İnsansız Hava Araçları alanında dünyanın sayılı oyuncularından biri konumundadır. Bu bağlamda, Türk yapımı Silahlı İnsansız Hava Araçlarının öne çıkan avantajlarının gerçek muharebe şartlarında kendini kanıtlama ve kullanıcıya yüksek teknoloji ürünü çözümleri maliyet-etkin şekilde sunma olduğu söylenebilir. Türkiye’nin Silahlı İnsansız Hava Araçları alanında geldiği nokta, bölgedeki askerî güç dengelerini etkileyebilecek boyuttadır. Aralarındaki uyuşmazlıkların sıcak çatışmaya dönüşme olasılığı düşünüldüğünde ise bu etkinin bilhassa Türkiye-Yunanistan askerî güç dengesi özelinde önemli sonuçları bulunmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’nin Silahlı İnsansız Hava Araçları alanında artan kabiliyetleri ve bunun Yunanistan ile olan askerî güç dengesine etkisi analiz edilmiştir. Çalışmanın temel savı, Türkiye’nin Silahlı İnsansız Hava Aracı gücünün Yunanistan ile yaşanabilecek olası bir savaşta kuvvet çarpanı, hatta uygun koşullarda oyun değiştirici olabileceğidir. Bununla bağlantılı olarak çalışmada, Silahlı İnsansız Hava Araçlarının taarruz görevlerindeki kullanımına ve bu alandaki başarımın etkilerine yoğunlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Silahlı İnsansız Hava Aracı, Askerî Güç Dengesi, Türk-Yunan Savaşı, Bahar Kalkanı Harekâtı, Bayraktar TB2

Kaynakça

• Aksan, S. (2020). Uydu Bağlantısıyla TB2’nin Kapsama Alanı Genişledi. 25 Mart 2022 tarihinde https://www.trthaber.com/haber/gundem/uydu-baglantisiyla-tb2nin-kapsama-alani-genisledi-530066.html adresinden alınmıştır.
• Axe, D. (2021). Turkey has Quickly Emerged as a Drone Power. 7 Nisan 2022 tarihinde https://nationalinterest.org/blog/reboot/turkey-has-quickly-emerged-drone-power-197251 adresinden alınmıştır.
• Azman, K. (2022). Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na AKINCI B TİHA Teslimatı. 8 Kasım 2023 tarihinde https://www.defenceturk.net/hava-kuvvetleri-komutanligina-akinci-b-tiha-teslimati adresinden alınmıştır.
• Baykar Teknoloji. (t.y.a). Bayraktar Mini İHA. 26 Mart 2022 tarihinde https://baykartech.com/tr/uav/ bayraktar-mini-iha/ adresinden alınmıştır.
• Baykar Teknoloji. (t.y.b). Bayraktar TB2. 24 Mart 2022 tarihinde https://baykartech.com/tr/uav/ bayraktar-tb2/adresinden alınmıştır.
• Baykar Teknoloji. (t.y.c). Bayraktar TB3. 24 Mart 2022 tarihinde https://baykartech.com/tr/bayraktar-tb3/ adresinden alınmıştır.
• Baykar Teknoloji. (t.y.d). Bayraktar Akıncı. 29 Mart 2022 tarihinde https://baykartech.com/tr/uav/ bayraktar-akinci/ adresinden alınmıştır.
• Baykar Teknoloji. (t.y.e). Bayraktar Kızılelma (MİUS). 22 Mart 2022 tarihinde https://baykartech.com/tr/ muharip-insansiz-ucak-sistemi/adresinden alınmıştır.
• CNN Türk. (2021). Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü Temel Kotil, Ne Oluyor?’da Soruları Yanıtladı. 30 Ocak 2022 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=L9kMr4pXTTk adresinden alınmıştır.
• Çakıcı, A. (2021). Karabağ Zaferinde Kilit Rol Oynayan Türk SİHA’ları. 16 Mart 2022 tarihinde https://www.trthaber.com/haber/dunya/karabag-zaferinde-kilit-rol-oynayan-turk-sihalari-623731.html adresinden alınmıştır.
• Dilek, M. İ. (2019). Türkiye’nin Stratejik Silah Kapasitesi: İnsansız Hava Araçları. İçinde A. Erboğa (Ed.), Türkiye’nin Stratejik Silah Kapasitesi (105-191). İstanbul, SETA Yayınları.
• Erdem, A. K. (2021a). Türkiye’nin SİHA Gücü Ne Kadar? Hangi Modellerde Kaç Tane Var? Çatışmalarda Hangileri Tercih Ediliyor? İşte Cevapları. 4 Nisan 2022 tarihindehttps://www.indyturk. com/node/342926/haber/türkiyenin-si̇ha-gücü-ne-kadar-hangi-modellerde-kaç-tane-var-çatışmalardaadresinden alınmıştır.
• Erdem, A. K. (2021b). Selçuk Bayraktar’ın Akıncı TİHA Hava Savunması Yapabilecek Çıkışı Yeni Bir Tartışma Başlattı: Emekli Pilotlar Bunun Mümkün Olup Olmayacağını Anlattı. 29 Ocak 2021 tarihinde https://www.indyturk.com/node/321536/haber/selçuk-bayraktarın-akıncı-ti̇ha-hava-savunması-yapabilecek-çıkışı-yeni-bir adresinden alınmıştır.
• Euronews. (2022). Yunanistan Adalara İsrail Yapımı Anti Drone Sistemleri Yerleştirdi. 23 Kasım 2023 tarihinde https://tr.euronews.com/2022/07/02/yunanistan-adalara-israil-yapimi-anti-drone-sistemleri-yerlestirdi adresinden alınmıştır.
• Fukuyama, F. (2021). Droning on in the Middle East. 7 Nisan 2022 tarihinde https://www. americanpurpose.com/blog/fukuyama/droning-on/ adresinden alınmıştır.
• Gao, C. (2022). How Turkey Became a Drone Superpower. 7 Nisan 2022 tarihinde https:// nationalinterest.org/blog/reboot/how-turkey-became-drone-superpower-198938 adresinden alınmıştır.
• Görgülü, E. (2018). SİHA İlk Kez Uydudan Vurdu. 28 Mart 2021 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/ gundem/siha-ilk-kez-uydudan-vurdu-40931885 adresinden alınmıştır.
• Greek City Times. (2020). Turkish Drones Threaten Greece’s Tank Force. 7 Nisan 2022 tarihinde https://greekcitytimes.com/2020/10/29/turkish-drones-greece-tank/ adresinden alınmıştır.
• Hürriyet. (2001). Keklik ve Turna TSK’ya Teslim Edildi. 26 Mart 2022 tarihinde https://www.hurriyet. com.tr/gundem/keklik-ve-turna-tskya-teslim-edildi-36232 adresinden alınmıştır.
• Independent Türkçe. (2020). Birleşik Krallık Savunma Bakanı: Türk SİHA’ları Libya ve Suriye’de Oyunun Kurallarını Değiştirdi. 7 Nisan 2022 tarihinde https://www.indyturk.com/node/212341/ dünya/birleşik-krallık-savunma-bakanı-türk-sihaları-libya-ve-suriyede-oyunun-kurallarını adresinden alınmıştır.
• Kamaras, A. (2021). Turkish Drones, Greek Challenges. 27 Ocak 2022 tarihindehttps://www.eliamep.gr/ wp-content/uploads/2021/03/Policy-paper-57-Kamaras-final-3.pdfadresinden alınmıştır.
• Karaağaç, C. (2016). İHA Sistemleri Yol Haritası, Geleceğin Hava Kuvvetleri: 2016-2050. 20 Nisan 2017 tarihinde https://www.stm. com.tr/documents/file/Pdf/6.%C4%B0ha%20Sistemleri%20Yol%20Haritasi_2016-08-03-10-57-57.pdfadresinden alınmıştır.
• Kasapoğlu, C. (2020). Turkey Transfers Drone Warfare Capacity to Its Ally Azerbaijan. 14 Mart 2022 tarihindehttps://jamestown.org/program/turkey-transfers-drone-warfare-capacity-to-its-ally-azerbaijan/adresinden alınmıştır.
• Kasapoğlu, C. (2021). Fransa-Yunanistan Savunma İttifakı & Türk-Yunan Askeri Dengesinin Geleceği. 27 Ocak 2022 tarihindehttps://edam.org.tr/wp-content/uploads/2021/10/211012-FRA-GRE-TUR.pdfadresinden alınmıştır.
• Mevlütoğlu, A. (2020). Bahar Kalkanı Harekâtı’na Dair Gözlemler: Türk Tipi Keşif-Taarruz Kompleksi mi?. 15 Mart 2022 tarihinde https://www.siyahgribeyaz.com/2020/03/bahar-kalkan-harekatna-dair-gozlemler-1.html adresinden alınmıştır.
• Millî Savunma Bakanlığı. (2021). Mavi Vatan-2021 Tatbikatı’nda SİHA’dan MAM-L füzesi ile En Uzak Menzilli Atış Yapıldı. 29 Ocak 2022 tarihindehttps://www.youtube.com/ watch?v=LbNgWTjzO7Y adresinden alınmıştır.
• Millî Savunma Bakanlığı. (2022). Milli İnsansız Hava Aracı AKSUNGUR’dan İlk Defa Millî Akıllı Mühimmat (MAM-L) Atışı Yapıldı. 14 Nisan 2022 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=GvaRwKcLmtE adresinden alınmıştır.
• Milliyet. (2021). Adres belirlendi! Türk SİHA’larına Karşı Sky Knight veya Iron Dome. 30 Ocak 2022 tarihindehttps://www.milliyet.com.tr/galeri/son-dakika-turk-sihalarina-karsi-skyknight-veya-iron-dome-6443850/5 adresinden alınmıştır.
• Nikitas, I. (2019). Photosfrom TPK SuperVita in a Position of Concealment -Anchoring. 29 Ocak 2022 tarihinde https://twitter.com/Ioannis_Nikitas/status/1185158852855189504?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1185158852855189504%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=adresinden alınmıştır.
• Özbek, T. (2020). Yunanistan Türk İHA’larını Pervaneli T-6A Uçaklarıyla Önleyecek. 30 Ocak 2022 tarihindehttps://www.youtube.com/watch?v=3njRxQieJSY adresinden alınmıştır.
• Özgen, C. (2021). 44 Günün Ardından: 2020 Karabağ Savaşı’nın Askeri Açıdan Analizi, Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7 (1) Karabağ Armağan Sayısı, 104-123.
• Roketsan. (t.y.). SOM-J Stand-off Mühimmatı. 28 Ocak 2022 tarihinde https://www.roketsan.com.tr/ uploads/docs/kataloglar/TR/1628386750_som-j-stand-off-muhimmati.pdfadresinden alınmıştır.
• SavunmaSanayiST. (2022). Bayraktar Akıncı-B Gökyüzüyle Buluştu. 29 Mart 2022 tarihinde https://www.savunmasanayist.com/bayraktar-akinci-b-gokyuzuyle-bulustu/ adresinden alınmıştır.
• SavunmaSanayiST.com. (2021a). ANKA ve AKSUNGUR SİHA Projelerinde Son Durum! Savunma Sanayi. 28 Mart 2022 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=O3ydI3_X_Q4&t=194s adresinden alınmıştır.
• SavunmaSanayiST.com. (2021b). ANKA SİHA’nın Faydalı Yük Kapasitesine Güncelleme. 28 Mart 2022 tarihinde https://www.savunmasanayist. com/anka-siha-faydali-yuk-kapasitesi/ adresinden alınmıştır.
• SSM. (2012). Türkiye İnsansız Hava Aracı Sistemleri Yol Haritası (2011-2030). 26 Mart 2022 tarihinde http://ercancinar.com/wp-content/uploads/2017/10/SSM_%C4%B0HA_Sistemleri_Yol_Haritas%C4%B1_2012.pdf adresinden alınmıştır.
• Suciu, P. (2021). Could Greek Tanks Stand Against Turkish Armed Drones?.27 Ocak 2022 tarihinde https://nationalinterest.org/blog/reboot/could-greek-tanks-stand-against-turkish-armed-drones-176233adresinden alınmıştır.
• Sünnetçi, İ. (2015a). Türkiye’de Hizmetteki İHA Sistemlerine Bir Bakış-Bölüm-II. Savunma ve Havacılık, 29(170), 79-91.
• Sünnetçi, İ. (2015b). Türkiye’de Hizmetteki İHA Sistemlerine Bir Bakış-I. Savunma ve Havacılık, 29(169), 132-137.
• Sünnetçi, İ. (2015c). Türkiye’nin İHA Yol Haritası SSM’nde Masaya Yatırıldı. Savunma ve Havacılık, 29(171), 77-86.
• Sünnetçi, İ. (2016). İHA Programlarında Yaşanan Son Gelişmeler. Savunma ve Havacılık. 30(173), 118-120.
• Sünnetçi, İ. (2020). ANKA+ MALE Yakın Gelecekte Envantere Girecek. 22 Nisan 2022 tarihindehttps://www.defenceturkey.com/tr/icerik/anka-male-yakin-gelecekte-envantere-girecek-4028 adresinden alınmıştır.
• Sünnetçi, İ. (2021). Tweeter. 28 Mart 2022 tarihinde https://twitter.com/BRAHMSNNETC1/status/ 1468590159511887875 adresinden alınmıştır.
• Tanış, T. (2021). ABD Hâlâ Bu Silah Sistemlerini Türkiye’ye Vermiyor. 26 Mart 2022 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/dunya/abd-hala-vermiyor-30267905 adresinden alınmıştır.
• TEI. (t.y.). TEI-PD170 Turbodizel Havacılık Motoru. 28 Mart 2028 tarihindehttps://www.tei.com.tr/tr/urunler/tei-pd170-turbodizel-havacilik-motoru adresinden alınmıştır.
• TRT Haber. (2019). İHA ve SİHA’lar PKK’yı Psikolojik Olarak Perişan Etti. 13 Mart 2022 tarihinde https://www.trthaber.com/haber/turkiye/iha-ve-sihalar-pkkyi-psikolojik-olarak-perisan-etti-403375.html adresinden alınmıştır.
• TRT Haber. (2021). Türkiye’nin Yeni Füzeleri Hazırlanıyor. 28 Ocak 2022 tarihindehttps://www. trthaber.com/haber/gundem/turkiyenin-yeni-fuzeleri-hazirlaniyor-582609.html adresinden alınmıştır.
• TRT Haber. (2022). İsmail Demir: Gökdoğan ve Bozdoğan Füzelerinin İlk Teslimatı Yapılacak. 1 Şubat 2022 tarihinde https://www.trthaber.com/haber/gundem/ismail-demir-gokdogan-ve-bozdogan-fuzelerinin-ilk-teslimati-yapilacak-650503.html adresinden alınmıştır.
• TRT Haber. (2023). Bayraktar TB3 Gökyüzüyle Buluştu. 7 Kasım 2023 tarihinde https://www.trthaber. com/haber/savunma/bayraktar-tb3-gokyuzuyle-bulustu-807545.html adresinden alınmıştır.
• Tsiliopoulos, E. (2020). How can Greece Neutralize Turkish Drones? 30 Ocak 2022 tarihinde https:// greekcitytimes.com/2020/12/23/greece-neutralize-turkish-drones/ adresinden alınmıştır.
• TUSAŞ. (2019). ANKA Ailesinin Yeni Üyesi AKSUNGUR, TUSAŞMAG, 0(120), 28-40, https://www. tusas.com/medya-merkezi/Dergi?s=1&d=2019#2740.
• TUSAŞ. (2022a). ANKA: Orta İrtifa Uzun Havada Kalışlı (MALE İHA Sistemi).28 Mart 2022 tarihinde https://www.tusas.com/urunler/iha/ operatif-stratejik-iha-sistemleri/anka adresinden alınmıştır.
• TUSAŞ. (2022b). AKSUNGUR: Yüksek Faydalı Yük Kapasiteli İHA. 30 Mart 2022 tarihinde https://www.tusas.com/urunler/iha/yuksek-faydali-yuk-kapasitesi/aksungur adresinden alınmıştır.
• Türk, Y. (2021). Bayraktar AKINCI TİHA Envantere Girdi. 29 Mart 2022 tarihindehttps://www.aa.com. tr/tr/bilim-teknoloji/bayraktar-akinci-tiha-envantere-girdi/2350110 adresinden alınmıştır.
• TV100. (2023). Selçuk Bayraktar… Candaş Tolga Işık ile Az Önce Konuştum. 8 Kasım 2023 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=kkF8RkK0c1c adresinden alınmıştır.
• VOA. (2020). Türk SİHA’larının Başarısı Almanya’yı Harekete Geçirir mi? 7 Nisan 2022 tarihinde https://www.amerikaninsesi.com/a/turk-sihalarin-basarisi-almanya-yi-harekete-gecirecek-mi/5692775.html adresinden alınmıştır.
• Yanık, T. (2022). Bayraktar Kızılelma İlk Uçusunu Gerçekleştirdi. 8 Kasım 2023 Tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/bayraktar-kizilelma-ilk-ucusunu-gerceklestirdi/2763872 adresinden alınmıştır.
• Yeni Şafak. (2016). Yerli İHA İlk Harekâtında 5 Terörist Vurdu. 4 Şubat 2022 tarihinde https://www. yenisafak.com/gundem/yerli-iha-ilk-harekatinda-5-teroristi-vurdu-2528552 adresinden alınmıştır.
• Yeşilyurt, E. F. (2020). Bayraktar Akıncı TİHA Savaş Uçaklarının Yükünü Alacak. 29 Ocak 2022 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/bayraktar-akinci-tiha-savas-ucaklarinin-yukunu-alacak/1941992 adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, G. (2022a). Milli İHA ANKA’ya Yeni Yerli Mühimmat. 8 Kasım 2023 tarihinde https://www. aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/milli-iha-ankaya-yeni-yerli-muhimmat/2607415 adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, G. (2022b). Mühimmat Bırakan İHA Boyga’nın İlk Teslimatı Yapıldı. 8 Kasım 2023 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/muhimmat-birakan-iha-boyganin-ilk-teslimati-yapildi/2620642 adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, G. (2023). İnsansız Savaş Uçağı ANKA-3 İlk Kez Piste Çıktı, Uçuşa Hazırlanıyor. 8 Kasım 2023 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/savunma-sanayisi/insansiz-savas-ucagi-anka-3-ilk-kez-piste-cikti-ucusa-hazirlaniyor/2881545 adresinden alınmıştır.