Giresun’da Sağlık Faaliyetleri (1960-1980)

Yıl 2024, , 103 - 116, 30.09.2024

Ali Yılmaz

https://doi.org/10.31455/asya.1524281

Öz

Bu araştırmada, Giresun’da 1960-1980 yılları arasında sağlık alanındaki gelişmelerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Giresun’da sağlık faaliyetleri, modern anlamda Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde görülmeye başlamıştır. Şehirdeki ilk hastane; 1913’te Kızılay (Hilal-i Ahmer) Hastanesi olarak hizmete girmiştir. Ardından 1917’de Guraba Hastanesi açılmıştır. Bu dönemin savaş yıllarına denk gelmesi, açlık, salgın ve bulaşıcı hastalıkların çoğalması beraberinde modern hastanelerin ve sağlık hizmetlerinin iyi koşullara doğru erişmesini gündeme getirmiştir. Bununla birlikte Cumhuriyetin ilk yıllarında, kentte kolera ile birlikte tifo, difteri, kızamık, dizanteri, verem ve frengi gibi hastalıklar da ortaya çıkmıştır. Bu olumsuz gelişmeleri önlemek için bu dönem itibarıyla kentte sırasıyla Giresun Memleket Hastanesi ve Şebinkarahisar Devlet Hastanesi hizmete açılmıştır. Giresun’da özellikle 1960 ve 1980 yılları arasında sağlık hizmetleri modern hâle getirilerek Giresun Devlet Hastanesi, Giresun Gedikkaya Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Giresun Doğum ve Çocuk Bakımevi ve Kale SSK Devlet Hastanesi halkın hizmetine açılmıştır. Bu dönemde önemli ölçüde sağlık ocakları ve sağlıkevleri faaliyete geçmiştir. Hastanelerin yanı sıra dispanser sayıları da artmış, Ana ve Çocuk Sağlığı, Verem Savaş, Frengi ve Lepra ile Nüfus Planlaması Dispanserleri kurulmuştur. Bu sağlık kurumlarının varlığı sayesinde Giresun, Türkiye çapında sağlık koşulları bakımından önemli iller arasında yer almaya başlamıştır. Ancak bu olumlu gelişmelere rağmen ilde sağlık kurumlarında personel eksikliği derinden hissedilmiştir. Bu noksanlıklar ise 1970’li yıllardan itibaren giderilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Giresun, Sağlık, Hastane, Dispanser, Bulaşıcı Hastalıklar

Health Activities in Giresun (1960-1980)

Öz

This study aims to reveal the developments in the field of health in Giresun between 1960 and 1980. Health activities in Giresun began to be seen in the modern sense in the last periods of the Ottoman Empire. The first hospital in the city was opened in 1913 as the Red Crescent (Hilal-i Ahmer) Hospital. Then, Guraba Hospital was opened in 1917. The fact that this period coincided with the war years and the increase in hunger, epidemics and contagious diseases brought the need for modern hospitals and health services to reach good conditions to the agenda. However, in the early years of the Republic, diseases such as typhoid, diphtheria, measles, dysentery, tuberculosis and syphilis also appeared in the city along with cholera. In order to prevent these negative developments, Giresun Memleket Hospital and Şebinkarahisar State Hospital were opened in the city, respectively, as of this period. In Giresun, especially between 1960 and 1980, health services were modernized and Giresun State Hospital, Giresun Gedikkaya Chest Diseases Hospital, Giresun Maternity and Child Care Center and Kale SSK State Hospital were opened to the public. During this period, significant health centers and health centers were put into operation. In addition to hospitals, the number of dispensaries also increased, and Maternal and Child Health, Tuberculosis Control, Syphilis and Leprosy and Population Planning Dispensaries were established. Thanks to the existence of these health institutions, Giresun began to take its place among the important provinces in terms of health conditions throughout Turkey. However, despite these positive developments, the lack of personnel in health institutions in the province was deeply felt. These deficiencies were tried to be eliminated since the 1970s. In accordance with the purpose of the research, the document review method, one of the qualitative research methods, was used.

Anahtar Kelimeler

Giresun, Health, Hospital, Dispensary, Infectious Diseases

Kaynakça

• Aslan, M. K. (2003). Atatürk devrinde Giresun’da sağlık faaliyetleri (Ed. A. Çelik). Yeşil Giresun Gazetesine Göre Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Giresun Sempozyum Bildirileri Hasan Öğütçü Armağanı, Giresun, Türkiye.
• Bulut, M. (2023). Sağlık hizmetleri ve hastaneler (Ed. O. Karaman & M. Fatsa). Cumhuriyetin 100. Yılında Giresun (Merkez İlçe) İçinde (s. 226-238). Giresun Belediyesi Kültür Yayınları.
• Çelik, M. (1997, 24-25 Mayıs). Cumhuriyet döneminde Giresun: iktisadi açıdan bir tetkik, Giresun Tarihi Sempozyumu Bildiriler-I, Giresun, Türkiye.
• Çukurova, P., Çakmaklı T., Parin, C., & Aydın, M. (2023). Millî eğitim şura kararlarının okul öncesi eğitim kademesi açısından incelenmesi. Asya Studies, 7(23), 87-98. https://doi.org/10.31455/asya.1212634
• Dervişoğlu, T., & Kabacaoğlu, M.G. (2019). Giresun belediyesi ve başkanları (1869-2014). (Ed. S. Balcı & G. İltar). Giresun Belediyesi Yayınları.
• Emecen, M. F., Yüksel, A., Yılmaz, Ö., Karaman, O., & Başkaya, M. (2023). Giresun’da ticaret-Giresun ticaret ve sanayi odası tarihi (Ed. İ. Atiksoy). Giresun Ticaret ve Sanayi Odası Yayınları.
• Giresun Valiliği Yayınları. (1974). Cumhuriyetin 50. yılında Giresun 1973 il yıllığı.
• Giresun Valiliği Yayınları. (1998). Cumhuriyetimizin 75. yılında Giresun.
• Gülşen, A. (2014). Giresun’da sosyal, ekonomik, siyasi ve kültürel yaşam (1945-1960) (Tez No: 375249) [Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Gündüz (1963). “Hastanemize kalorifer yapılıyor”. 4 Ekim 1963, 3334.
• Gündüz (1965). “Yeni hastane bu sabah açıldı-sağlık okulu da muvakkaten Gedikkaya’daki binaya naklediliyor”. 27 Aralık 1965, 4019.
• Gündüz (1966). “Giresun doğumevi dün hizmete açıldı”. 13 Aralık 1966, 4316.
• Gündüz (1971). “İlimizde sosyal sigorta hastanesi inşaatı işine 1972 yılında başlanıyor”. 18 Ekim 1971, 5800.
• Güzel İstanbul Matbaası. (1968). Giresun 1967 il yıllığı.
• Hamle (1962). “Gedikkaya hastanesine telefon verildi”. 21 Ağustos 1962, 3368.
• Hamle (1965). “Devlet hastanesi 15 güne kadar naklediliyor”. 18 Aralık 1965, 5432.
• Hamle (1965). “Giresun devlet hastanesi Gedikkaya’daki yeni binaya taşındı-halen 200 yataklı olan hastane 450 yataklı olacak”. 28 Aralık 1965, 5440.
• Hamle (1967). “Hastane bakımından en şanslı illerden biriyiz”. 29 Nisan 1967, 5822.
• Karadeniz (1966). “Giresun doğumevi bugün açılıyor”.12 Aralık 1966, 2531.
• Karaibrahimoğlu, S. (1984). Giresun bütün yönleri ve kazaları ile (3. Baskı). Özen Matbaacılık.
• Karaman, O. (2003). Hilal-i ahmer cemiyeti Giresun şubesi (Ed. A. Çelik). Yeşil Giresun Gazetesine Göre Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Giresun Sempozyum Bildirileri Hasan Öğütçü Armağanı, Giresun, Türkiye.
• Karaman, O. (2023). Giresun şehir tarihi (Ed. O. Karaman & M. Fatsa). Cumhuriyetin 100. Yılında Giresun (Merkez İlçe) İçinde (s. 28-66). Giresun Belediyesi Kültür Yayınları.
• Kuran, E. (1997, 24-25 Mayıs). Cumhuriyet döneminde Giresun (1923-1980), Giresun Tarihi Sempozyumu Bildiriler-I, Giresun, Türkiye.
• Ordu Havadis (1976). “Giresun sigorta hastanesinin 250 yataklı olmasına gayret ediliyor”. 19 Mart 1976, 1967.
• Pahsa, A., & Kolikpınar, M. (2015). Geçmişten günümüze Giresun’da sağlık (Ed. Ü. Bekdemir & M. Fatsa). Geçmişten Günümüze Giresun İçinde (s. 348-358). Giresun İl Özel İdaresi Yayınları.
• Sarısaman, S. (1998, 30-31 Mayıs). Giresun basınına göre cumhuriyetin ilk yıllarında Giresun’da sosyal, kültürel ve ekonomik hayat, Giresun Kültür Sempozyumu Bildiriler-II, Giresun, Türkiye.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1962). Türkiye istatistik yıllığı,1960-1962. TÜİK Yayınları-460.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1963). Türkiye istatistik yıllığı,1963. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası TÜİK Yayınları-490.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1965). Türkiye istatistik yıllığı, 1964-1965. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası TÜİK Yayınları-510.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1969). Türkiye istatistik yıllığı,1968. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası TÜİK Yayınları-580.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1973). Türkiye istatistik yıllığı,1971. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası TÜİK Yayınları-670.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1974). Türkiye istatistik yıllığı,1973. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası TÜİK Yayınları-710.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1976). Türkiye istatistik yıllığı,1975. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası TÜİK Yayınları-750.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1979). Türkiye istatistik yıllığı,1979. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası TÜİK Yayınları-890.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1981). Türkiye istatistik yıllığı,1981. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası TÜİK Yayınları-960.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (1982). Doğum istatistikleri (sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği illerde, 1977-1980). Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası TÜİK Yayınları-975.
• Yeni Giresun (1965). “Hastane naklediliyor”. 22 Aralık 1965, 9976.
• Yeni Giresun (1965). “Yeni hastane bugün hizmete giriyor- 450 yataklı hastaneye ancak 200 yatak konuldu”. 27 Aralık 1965, 9980.
• Yılmaz, A. (2019). Dr. Ali Naci Duyduk’un hayatı ve faaliyetleri (Tez No: 563294) [Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.