Öz
Although
there are no gender categories in Turkish, gender is seen in some words. This
situation is at the basis of their biological characteristics in a variety of
forms, in particular linguistic or vocabulary.
When
+lI/+lU suffix shows presence, +sIz/+sUz suffix shows absence, inadequacy.
These suffixes are added to the word to show that it is subject to a certain
gender (due to the biological properties of the word). This position is arised
mostly due to the adjective function of +lI/+lU and +sIz/+sUz construct
suffixes. The examples given with +lI/+lU and +sIz/+sUz construct suffixes
certainly do not prove that the grammatical gender is in Turkish. Especially
these suffixes indicate that due to the creation of gender-related forms of
nouns and adjectives.
In this
article focuses on the relationship between the words of the “Turkish
Dictionary [Türkçe Sözlük] (2011)” and the meaning of the +lI/+lU and +sIz/+sUz
construct suffixes. 69 words were determined in the general research and then
evaluated within the scope of the gender. Detailed
explanations and examples have been given about this topic and some ideas have
been put forward at the end of the research.
Kaynakça
- Aksan, D. (2003). Her Yönüyle Dil – Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: TDK
- Banguoğlu, T. (1974). Türkçenin Grameri, İstanbul: Baha Matbaası, İstanbul
- Dağabakan, F.Ö. (2011). Dillerde Cinsiyet Almanca ve Türkçede Cinsiyet Kavramları, A.Ü Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 46, Erzurum, ss. 281-300.
- Doğan, E. (2011). Türkiye Türkçesinde Cinsiyet Kategorisinin İzleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Bahar 4/17. ss. 89-98.
- Ergin, M. (2009). Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak.
- Gencan, T. N. (1979). Dilbilgisi, Ankara: TDK.
- Genç, H. N. (2018). Atasözlerinde Toplumsal Cinsiyet Algısı Olarak Kadın, Folklor/Edebiyat Dergisi, 24/94, ss. 13-34.
- Güden, M. P. (2006). Dilde Cinsiyet Ayrımcılığı Türkçenin İçerdiği Eril ve Dişil İfadeler Bakımından İncelenmesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Inglis D., John B., Rhoda W. (2005). Nature: From Nature to Natures: Contestation and Reconstruction. Volume III. London and Newyork:Taylor & Francis
- Kerimoğlu, C., Doğan, G. (2015). Türkçede Cinsiyet Görünümleri ve Çağrışımsal Zihniyet, TÜBAR, Güz XXXVIII, ss. 143-178.
- Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK
- Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Ankara: TDK
- Sagınbayeva, B., Derbişeva, Z. (2014). Türk Cana Kırgız Tilderinin Salıştırma Morfologiyası (Türkçe-Kırgızca Karşılaştırmalı Morfoloji), Bişkek: KTMÜ
- Shazu, I. R. (2014). Relationship Between Gender and Language. Journal of Education and Practice. Vol.5, No.14. ss. 93-100.Türkçe Sözlük (2011). Ankara: TDK
- Uzun, N. E. (2004). Dilbilgisinin Temel Kavramları. İstanbul.
Öz
Türkçede cinsiyet kategorisi bulunmamasına rağmen, bazı kelimeler
üzerinden cinsiyet varlığı görülmektedir. Bu durum kendi biyolojik
özelliklerinin temelinde ve dil bilgisel ya da sözvarlığı başta olmak üzere
çeşitli biçimlerde olmaktadır.
İsimden isim yapım eklerinden olan +lI/+lU eki varlığı, bulunmayı; +sIz/+sUz
eki ise daha çok yokluğu, yetersizliği bildirmektedir. Bu yapım
ekleri, bazı kelimelere eklenerek sanki
belli bir cinsiyete ait olunduğunu göstermektedir. Bu durum daha çok +lI/+lU ve +sIz/+sUz i.i.y.e.’nin sıfat görevi üstlenmesinden
kaynaklanmaktadır. +lI/+lU ve +sIz/+sUz i.i.y.e. ile verilen örnekler,
kesinlikle dil bilgisel cinsiyetin Türkçede olduğunu kanıtlamamaktadır. Bu
ekler, kelimeyi daha çok isim ve sıfat biçimine sokması nedeniyle cinsiyete
bağlı olduğunu göstermektedir.
Bu makalede +lI/+lU ve +sIz/+sUz i.i.y.e.’nin Türkçe Sözlük
(2011)’te cinsiyet anlamı veren kelimelerle ilişkisi üzerine durulacaktır.
Yapılan genel taramada 69 adet kelime tespit edilmiş,
ardından cinsiyete göre aldığı rol
kapsamında değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda konuyla ilgili detaylı açıklamalar ve
örnekler verilip ardından bazı fikirler belirtilmeye çalışılmıştır.
Kaynakça
- Aksan, D. (2003). Her Yönüyle Dil – Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: TDK
- Banguoğlu, T. (1974). Türkçenin Grameri, İstanbul: Baha Matbaası, İstanbul
- Dağabakan, F.Ö. (2011). Dillerde Cinsiyet Almanca ve Türkçede Cinsiyet Kavramları, A.Ü Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 46, Erzurum, ss. 281-300.
- Doğan, E. (2011). Türkiye Türkçesinde Cinsiyet Kategorisinin İzleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Bahar 4/17. ss. 89-98.
- Ergin, M. (2009). Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak.
- Gencan, T. N. (1979). Dilbilgisi, Ankara: TDK.
- Genç, H. N. (2018). Atasözlerinde Toplumsal Cinsiyet Algısı Olarak Kadın, Folklor/Edebiyat Dergisi, 24/94, ss. 13-34.
- Güden, M. P. (2006). Dilde Cinsiyet Ayrımcılığı Türkçenin İçerdiği Eril ve Dişil İfadeler Bakımından İncelenmesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Inglis D., John B., Rhoda W. (2005). Nature: From Nature to Natures: Contestation and Reconstruction. Volume III. London and Newyork:Taylor & Francis
- Kerimoğlu, C., Doğan, G. (2015). Türkçede Cinsiyet Görünümleri ve Çağrışımsal Zihniyet, TÜBAR, Güz XXXVIII, ss. 143-178.
- Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK
- Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Ankara: TDK
- Sagınbayeva, B., Derbişeva, Z. (2014). Türk Cana Kırgız Tilderinin Salıştırma Morfologiyası (Türkçe-Kırgızca Karşılaştırmalı Morfoloji), Bişkek: KTMÜ
- Shazu, I. R. (2014). Relationship Between Gender and Language. Journal of Education and Practice. Vol.5, No.14. ss. 93-100.Türkçe Sözlük (2011). Ankara: TDK
- Uzun, N. E. (2004). Dilbilgisinin Temel Kavramları. İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Haziran 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 |
Asya Studies dergisinde yer alan eserler Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.