AN PSYCHOANALYTIC ANALYSIS EXAMPLE: ANAR RIZABAYEV'S AK LIMAN NOVEL

Yıl 2020, , 46 - 55, 30.06.2020

Ayşe Ceylan Güneş

https://doi.org/10.31455/asya.737296

Öz

The complex structure of the human psyche and its effects on behavior have been a subject of concern among scientists for years. Because people experience events that activate their emotions in their daily lives and are in situations. In order to define or reveal these emotions, literary works are a guiding tool. While these works open the reader's emotional window, they also give the reader the opportunity to analyze the feelings of the authors and to identify with them and their heroes. Especially novels are suitable for examining the emotions mentioned in terms of their subject to be examined in more detail, elements such as crowd of heroes and their long depiction, variety of space and time and also their effects on the hero can be determined. In other words, it is possible to analyze the moods of humanity through many of the literary works, especially through novels, through ourselves, the author and the heroes. Regardless of the content of the novels, their heroes are ordinary people who can be encountered in real life. In the fiction of the novel, heroes, whose attitudes towards themselves can be monitored, will also give psychological clues. The psychoanalytic trend of which Sigmund Freud was the founder was carried out with Freud's work on his own life and real patients, while he was also criticized by psychoanalysts such as Erich Fromm and C. G. Jung. The psychoanalyst method focused on childhood experiences, dreams, suppressed desires and thoughts in order to examine the mood of the person. In addition to the concept of consciousness, he insisted on the importance of the subconscious. This method will be used for analysis purposes on selected heroes of the Ak Liman novel, mostly by taking advantage of Freud's views. The aim is not to do the job of the experts, but to determine how the principles of the psychoanalyst method are reflected in the novel.

Anahtar Kelimeler

Literature, Subconscious, Freud, Novel, Psychoanalyst Method

PSİKANALİTİK BİR ÇÖZÜMLEME ÖRNEĞİ: ANAR RIZABAYEV’İN AK LİMAN ROMANI

Öz

İnsan ruhunun karmaşık yapısı ve davranışlar üzerinde etkileri yıllardır ilgili bilim adamlarını meşgul eden bir konu olmuştur. Çünkü insanlar gündelik yaşamları içinde duygularını harekete geçiren olaylar yaşar ve durumlar içinde bulunurlar. Bu duyguları tanımlamak veya açığa çıkarabilmek için edebi eserler yol gösterici birer araç niteliğindedir. Bu eserler, okuyucunun duygu penceresini aralarken yazarların da duygularını tahlil edebilmek, onlarla ve kahramanlarıyla özdeşlik kurmak noktasında da okuyucuya fırsat verir. Özellikle romanlar, konusunun daha detaylı incelenmeye müsait olması, kahraman kadrosunun kalabalık olabilmesi ve uzun tasviri, mekân ve zaman unsurlarının çeşitliliği ve kahraman üzerindeki etkilerinin belirlenebilir olması açısından bahsedilen duyguların incelenmesine elverişli bir türdür. Yani edebi eserlerin birçoğu özellikle de romanlar aracılığıyla hem kendimizi hem yazarı hem kahramanlar üzerinden insanlığın ruh hallerini çözümlemek mümkündür. Romanların içeriği ne olursa olsun kahramanları gerçek hayatta karşılaşılabilecek olağanlıkta kişilerdir. Roman kurgusu içinde olaylara, kişilere, kendine yönelik tutumları izlenebilen kahramanlar psikolojik ipuçları da vereceklerdir. Sigmund Freud’un kurucusu olduğu psikanaliz akımı, Freud’un kendi yaşamı ve gerçek hastalar üzerinden yaptığı çalışmalar ile yürütülmüş, bir taraftan da takdir toplarken Erich Fromm, C. G. Jung gibi psikanalistlerin dönem dönem eleştirilerine maruz kalmıştır. Psikanalist yöntem, kişinin ruh hallerini inceleyebilmek için çocukluk yaşantıları, rüyalar, baskılanan istek ve düşünceler üzerine yoğunlaşmıştır. Bilinç kavramına ek olarak bilinçaltının önemini ısrarla vurgulamıştır. Bu yöntem, seçilen Ak Liman romanı kahramanları üzerinde Freud’un görüşlerinden yararlanarak çözümleme amacıyla kullanılacaktır. Amaç alan uzmanı olan kişilerin işini yapmak değil psikanalist yöntemin ilkelerinin romana nasıl yansıdığının belirlenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Edebiyat, Bilinçaltı, Freud, Roman, Psikanalits Yöntem

Kaynakça

• Frankl, V. (2019). İnsanın Anlam Arayışı, (Çeviren: Selçuk Budak), İstanbul: Okuyanus Yayınları.
• Freud, S. (1989). Cinsel Yasaklar ve Normal Dışı Davranışlar, (Çeviren: Muammer Sencer), İstanbul: Ara Yayıncılık.
• Freud, S. (1996a). Düşlerin Yorumu I, (Çeviren: Emre Kapgın), İstanbul: Payel Yayınları.
• Freud, S. (1996b). Düşlerin Yorumu II, (Çeviren: Emre Kapgın), İstanbul: Payel Yayınları.
• Freud, S. (2018). Kitle Psikolojisi ve Egonun Analizi, (Çeviren: Ceren Kaya), Ankara: Gece Kitaplığı.
• Freud, S. (2019a). Günlük Yaşamın Psikopatolojisi, (Çeviren: Elif Yıldırım), İstanbul: Oda Yayınları.
• Freud, S. (2019b). Psikalanliz Üzerine, (Çeviren: Kamuran Şipal), İzmir: Cem Yayınları.
• Gruen, A. (2016). İçimizdeki Yabancı, (Çeviren: İlknur İgan), İstanbul: Çitlembik Yayınları.
• Jung, C. G. (2018). İnsan Ruhuna Yöneliş, (Çeviren: Engin Büyükinal), İstanbul: Say Yayınları.
• Moran, B. (2007). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Rızabayev, A. (1991). Ak Liman, (Çeviren: İldeniz Kurtulan), İstanbul: Simavi Yayınları.
• Wellek, R. ve Warren, A. (2019). Edebiyat Teorisi, (Çeviren: Ö. Faruk Huyugüzel), İstanbul: Dergah Yayınları.
• Winnicott, D. W. (1998). Oyun ve Gerçeklik, (Çeviren: Tuncay Birkan), İstanbul: Metis Yayınları.