OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP) YETERLİKLERİ: BİR KARMA YÖNTEM ÇALIŞMASI

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 14, 1 - 17, 31.12.2020

Begümhan Yüksel , Özgür Oğur , Ayşegül İşbilir

https://doi.org/10.31455/asya.779765

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmada, okul öncesi öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı’nın (BEP) hazırlanması ve uygulamasına ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesi, anlaşılması ve yorumlanması amaçlanmaktadır. Karma araştırma yöntemi ile desenlenmiş betimsel bir çalışma olan bu araştırmanın nicel boyutunda 193, nitel boyutunda ise 11 öğretmen çalışma grubunu oluşturmuştur. Nicel boyutta veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan demografik bilgi formu ve İlik ve Sarı (2018) tarafından geliştirilen “Öğretmenler için Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Yeterlik Ölçeği (ÖBEPYÖ)” ile toplanırken, nitel boyutta ise araştırmacılar tarafından hazırlanan “BEP Hazırlama ve Uygulama Yarı Yapılandırılmış Görüşme Soruları” ile toplanmıştır. Nicel boyutunda ÖBEPYÖ’nden elde edilen verilerin çözümlenmesinde aritmetik ortalama, standart sapma, yüzde değerlerine bakılmış, nitel boyutta ise okul öncesi öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı yetkinlikleri ile ilgili belirlenen “BEP Hazırlık Öncesi Sürecini Açıklayabilme Yeterliliği, BEP Hazırlama Yeterliliği, BEP Sürecinde Aile Katımını Sağlayabilme Yeterliliği, BEP’in Uygulanması ve Değerlendirilmesi Yeterliliği ve BEP ile ilgili Genel Yeterlilik” temaları doğrultusunda katılımcılarla yapılan görüşmelerden elde edilen verilere betimsel analiz yapılarak alt temalar oluşturulmuştur. Araştırmadan nicel yöntem ile elde edilen bulgu sonuçlarına göre okul öncesi öğretmenlerinin BEP yeterliliklerinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda ise okul öncesi öğretmenleri ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda öğretmenlerin BEP hazırlanmasına ilişkin kısa ve uzun dönemli hedeflerin belirlenmesi ve BEP’in uygulama ve değerlendirme boyutlarında bilgi eksiklerinin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP),, Okul Öncesi Eğitim, BEP Yeterliliği, Karma Yöntem

PRE-SCHOOL TEACHERS’ COMPETENCES IN INDIVIDUALIZED EDUCATION PROGRAM (IEP): A MIXED METHOD STUDY

Öz

In this study, it is aimed to determine, understand and interpret the competencies of preschool teachers regarding the preparation and implementation of the Individualized Education Program (IEP). 193 teachers in the quantitative dimension and 11 teachers in the qualitative dimension of this research which is a descriptive study designed with mixed research methods created the study group. Data in the quantitative dimension collected through the demographic information form developed by the researchers and the Individualized Education Program Proficiency Scale for Teachers developed by İlik and Sari (2018). Data in the qualitative dimension collected through semi-structured interview questions about preparation and implementation of IEP that developed by researchers. The mean, standard deviation and percentage values were examined in the analysis of the data obtained from the scale in quantitative dimension; and in the qualitative dimension sub-themes were formed from descriptive analysis of the data obtained from the interviews in line with the themes of "Explaining the IEP Pre-Preparation Process, IEP Preparing Competence, Competence to Ensure Family Inclusion in the IEP Process, Competence in Implementing and Evaluating IEP and General Competence about IEP". According to the findings obtained from quantitative dimension, it has been determined that preschool teachers' IEP competencies are at a medium level. In the qualitative dimension of the study, as a result of the semi-structured interviews with preschool teachers, it was determined that teachers had deficiencies in the determining short and long term goals for the preparation of IEP and information deficiencies in the implementation and evaluation dimensions of IEP.

Anahtar Kelimeler

Individualized Education Program (IEP), Pre-School Education, IEP Competence, Mixed Methods Research

Kaynakça

• Ada, Ş.; Küçükali, R.; Akan, D. ve Dal, M. (2014). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Yönetim Sorunları. Middle Eastern and African Journal of Educational Research, 12, 32-49.
• Akalın, S. (2014). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Çalışan Rehber Öğretmenlerin Kaynaştırma Uygulamalarına İlişkin Gereksinimleri. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 6(1), 115–142.
• Aliyev, R.; Erguner Tekinalp, B.; Ulker, R. and Shine Edizer, F. (2012). The Perceptions of School Counselors and Principals Towards New Psychological Counseling and Guidance Services İn Early Childhood Education in Turkey. Educational Sciences: Theory and Practice, 12, 3083-3098.
• Altun, T. ve Filiz, T. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Özel Gereksinimli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 1-22.
• Altun, T. ve Gülben, A. (2009). Okul Öncesinde Özel Gereksinim Duyan Çocukların Eğitimindeki Uygulamalar ve Karşılaşılan Sorunların Öğretmen Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253 -272.
• Altun, T. ve Uzuner, F. G. (2016). Sınıf Öğretmenlerinin Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Görüşleri. International Journal of Social Science, 44, 33-49.
• Avcıoğlu, H. (2011). Zihin Engelliler Sınıf Öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Hazırlamaya İlişkin Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 12(1) 39-53.
• Ayanoğlu, Ç. ve Gür Erdoğan, D. (2019). Okul Yöneticilerinin Özel Gereksinimli Öğrencilere Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) Hazırlanması/Uygulanması Hakkındaki Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(4), 677-706.
• Başal, M. (2003). Okul Öncesi Dönemde Özel Eğitim. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, 756, 29-42.
• Creswell, J. W. and Plano Clark, V. L. (2011). Designing and Conducting Mixed Methods Research (3nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Çetin, Ç. (2004). Özel Eğitim Alanında Çalışmakta Olan Farklı Meslek Grubundaki Eğitimcilerin Yaşadığı Güçlüklerin Belirlenmesi. A.Ü. Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 35-46.
• Çerezci, Ö. (2015). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Yapılan Kaynaştırma Eğitimi Uygulamalarının Kaynaştırma Kriterleri Açısından Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Hacer Elif Dağlıoğlu), Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çuhadar, Y. (2006). İlköğretim Okulu 1-5. Sınıflarda Kaynaştırma Eğitimine Tabi olan Öğrenciler için Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının Hazırlanması, Uygulanması, İzlenmesi ve Değerlendirilmesi ile İlgili Olarak Sınıf Öğretmenleri ve Yöneticilerin Görüşlerinin Belirlenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Tuğba Yanpar), Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DeBettencourt L.U. and Howard, L.A. (2007). The Effective Special Education Teacher: A Practical Guide for Success. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
• Durmuşoğlu Saltalı, N. ve Yıldırım Doğru, S. S. (2013). Erken Çocukluk Döneminde Özel Eğitim. Ankara: Maya Akademi Yayınevi.
• Erden, M. (1998). Eğitimde Program Değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ersan, D. K. ve Ata, S. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlanmasına İlişkin Görüşleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XV. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (11-14 Mayıs 2016) USOS 2016 Özel Sayısı, 162-177.
• Fisscuss, D.E. and Mandell, J.C. (1997). Bireyselleştirilmiş Eğitim Programının Geliştirilmesi. (Ed. G. Akçamete, Çev: H. Günayer-Şenel, E. Tekin). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Günbayı, I. (2020). Knowledge-constitutive İnterests and Social Paradigms in Guiding Mixed Methods Research (MMR). Journal of Mixed Methods Studies, Issue 1, 44-56.
• Güzel, N. (2014). Kaynaştırma Öğrencisi Olan İlköğretim Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Yaşadıkları Sorunlar, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Otrar), İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İlik, Ş. Ş. ve Sarı, H. (2018). Öğretmenler İçin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Yeterlik Ölçeği (ÖBEPYÖ): Ölçek Geliştirme Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1467-1483.
• Jenkins, A. and Ornelles, C. (2009). Determining Professional Development Needs of General Educators in Teaching Students with Disabilities in Hawaii. Professional Development in Education, 35(4), 635-654.
• Kale, M.; Dikici Sığırtmaç, A.; Nur, İ. ve Abbak, B. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(2), 35-45.
• Kamens, M. W.; Loprete, S. J. and Slostad, F. A. (2000) Classroom Teachers’ Perceptions About Inclusion and Preservice Teacher Education. Teaching Education, 11(2), 147-158.
• Kargın, T. (2007). Eğitsel Değerlendirme ve Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlama Süreci. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(1) 1-13.
• Kuyumcu, Z. (2011). Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) Geliştirilmesi ve Uygulanması Sürecinde Öğretmenlerin Yaşadıkları Sorunlar ve Bu Sorunlara Yönelik Çözüm Önerileri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Berrin Baydık), Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Leatherman, J. (2007). “I Just See All Children as Children”: Teachers' Perceptions About İnclusion. The Qualitative Report, 12(4), 594-611.
• Martin, J. E.; Van Dycke, J. E.; Greene, B. A.; Gardner , J. E. and Lovett, D. L. (2016). Increasing Student Participation in IEP Meetings: Establishing the Self-Directed IEP as an Evidenced-Based Practice. Exceptional Children, 72(3), 299-316.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1997). Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. http://orgm.meb.gov.tr/Mevzuat/573.htm adresinden 12.06.2020 tarihinde erişildi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. http://orgm.meb.gov.tr/Mevzuat/ozel_yon_SON/ozelegitimyonetmelikSON.htm adresinden 12.06.2020 tarihinde erişildi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• Özaydın, L. ve Çolak, A. (2011). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine Ve Okul Öncesi Eğitimde Kaynaştırma Eğitimi Hizmet İçi Eğitim Programına İlişkin Görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226.
• Öztürk, C. Ç. ve Eratay, E. (2010). Eğitim Uygulama Okuluna Devam Eden Zihin Engelli Öğrencilerin Öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hakkında Görüşlerinin Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 145-159.
• Özyürek, M. (2005). Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Temelleri ve Geliştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Qi J., Wang L. and Ha A. (2017) Perceptions of Hong Kong Physical Education Teachers on the Inclusion of Students with Disabilities. Asia Pacific Journal of Education, 37(1), 86-102.
• Palys, T. (2008). Purposive Sampling. (L.M. Given, Ed.) The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods. (Vol.2). Sage: Los Angeles, p. 697-698.
• Santos, M.; Duman, B.; Erişkin, A. Y.; Başar, M. C.; Kıraç, S. and Toraman, Ç. (2012). Education Program (IEP). Cerebral Palsy Trainee Booklet, 91.
• Smith, S.W. (1990). Comparison of Individualized Education Programs (IEPS) of Students With Behavioral Disorders and Learning Disabilities. The Journal of Special Education, 24(1), 85-100.
• Strickland, B. B. and Turnbull, A. P. (1990). Developing and İmplementing İndividualized Education Programs (3rd ed.). Columbus, OH: Merrill.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Vuran, S. (2005). Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP). (Ed. Tekin İftar, E.; Batu, S.; Cavkaytar, A;, Uysal, A.; Birkan, B.; Erbaş, D. ve Gürsel O.) Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı Geliştirilmesi İçinde (s. 1-12). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Vural, M. ve Yıkmış, A. (2008). Kaynaştırma Sınıfı Öğretmenlerinin Öğretimin Uyarlamasına İlişkin Yaptıkları Çalışmaların Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 141-159.
• Werts, M.G.; Culatta, R.A. and Tompkins, J. R. (2007). Fundamentals of Special Education: What Every Teacher Needs to Know. Upper Saddle River, N.J.: Pearson/Merrill Prentice Hall.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yuen, M., Westwood, P. and Wong, G. (2005). Meeting the Needs of Students with Specific Learning Difficulties in the Mainstream Education System: Data from Primary School Teachers in Hong Kong, The International Journal of Special Education, 20(1), 67-76.