GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMİNİN GİRİŞİMCİLİK SÜRECİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE’DEKİ LİSANSÜSTÜ TEZLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 20, 219 - 242, 30.06.2022

Nihal Arıcan Kaygusuz , Kurtuluş Yılmaz Genç

https://doi.org/10.31455/asya.1078838

Öz

Girişimcilik, son yıllarda özellikle sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişte önemi daha çok anlaşılan bir kavramdır. Ayrıca girişimcilik toplumsal refahın da itici gücü konumundadır. Girişimcilik faaliyetleri ile ekonomide gelişme, istihdam artışı, değişen koşullara daha çabuk adapte olunduğu görülmektedir. Hükümetler, girişimcileri bir ülkenin kalkınması için desteklemektedir ve okullarda girişimcilik eğitimi verilmektedir. Ayrıca TÜBİTAK ve KOSGEB gibi kurumların desteği ile girişimcilik faaliyetlerine yönelik eğilimlerin olduğu görülmektedir. Girişimcilik eğitimleri bireylerin içinde var olan potansiyeli ortaya çıkarmaktadır. Girişimciler, yenilikçi ve dinamik özellikleri ile ekonominin gelişmesinde insan kaynaklarının yapı taşıdır denilmektedir. Girişimcilik olgusu ülkenin her bölgesinde farklılık göstermektedir. Bunun nedeni ise bölgelerin sosyal, ekonomik, politik, coğrafi ve kültürel açıdan birbirinden farklı olmasıdır. Bu çalışmada öncelikle genel girişimcilik kavramları ile girişimcilerin özellikleri ele alınmıştır. Dünyadan ve Türkiye’den girişimcilik örneklerine değinilmiştir. Daha sonra girişimcilik ve eğitim konusu ele alınarak YÖK (Yükseköğretim Kurulu) Ulusal Tez Merkezi’nde girişimcilik eğitimi anahtar kelimesi ile tarama yapılmış ve 28 teze ulaşılmıştır. Bu tezler incelenerek amaçları ve sonuçlarından bir tablo oluşturulmuştur. Tezler doküman ve içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Ortak bulgular değerlendirilerek yorumlanmış ve bir model ortaya çıkarılmıştır. Bu modelde bireylerde girişimci olma özellikleri var ise ve girişimcilik eğitimleri ya da teşvik almışlar ise bireylerde görülen olumlu ve olumsuz durumlar ortaya konulmuştur. Aynı zamanda sonuç bölümde çalışmaya istinaden önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik, Girişimcilik Eğilimi, Girişimcilik Eğitimi, Kişisel Özellikler, Destek ve Teşvikler

THE EFFECT OF ENTREPRENEURSHIP EDUCATION ON THE ENTREPRENEURSHIP PROCESS: POSTGRADUATE THESES IN TURKEY A REVIEW ON

Öz

Entrepreneurship is a more understood concept in recent years especially in the transition from industrial society to information society. In addition, entrepreneurship is the driving force of social welfare. Economic development with entrepreneurship activities, there are situations such as increase in employment and adapting to changing conditions more quickly. Governments support entrepreneurs for the development of a country and also provide entrepreneurship training in schools. In addition, it is seen that there are tendencies towards entrepreneurial activities with the support of institutions such as TUBITAK and KOSGEB. Entrepreneurship trainings reveal the potential that exists within individuals. Entrepreneurs are called the building blocks of human resources in the development of the economy with their innovative and dynamic features. The phenomenon of entrepreneurship varies in every region of the country. This is because the regions are socially, economically, politically, geographically and culturally different. In this study, firstly the concepts of entrepreneurship and the characteristics of entrepreneurs are discussed. Entrepreneurship examples from the world and Turkey are mentioned. Afterwards, the subject of entrepreneurship and education was discussed and a search was made with the keyword entrepreneurship education in the national thesis center of YÖK (Higher Education Council) and 28 theses were reached. These theses were examined and a table was formed from their aims and results. Theses were examined by document and content analysis method. The common findings were evaluated and interpreted and a model was created. In this model, if individuals have the characteristics of being an entrepreneur and they have received entrepreneurship training or incentives, positive and negative situations seen in individuals are revealed. At the same time, recommendations were made in reference to study in the conclusion section.

Anahtar Kelimeler

Entrepreneurship, Entrepreneurial Tendency, Entrepreneurship Training, Personality Traits, Support and Incentives

Kaynakça

• Akdemir, A. (2015). Girişimcilik ve İş Kurma. Ankara: Orion Kitabevi.
• Akkuş, Y. (2016). Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi Katılımcılarının Girişimcilik Eğilimleri: Trakya Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Süleyman Ahmet Menteş), Tekirdağ: Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ay, M. H. (2005). Yatırım Teşviklerinin Sabit Sermaye Yatırımları Üzerindeki Etkisi. Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(5),177-184.
• Ayar, U. (2019). Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerine Etkisi ve Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Ebru Doğan), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, E. (2020). Girişimcilik Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin, Girişimci Kişilik Özellikleri ve Girişimcilik Eğilimi Arasındaki İlişki; Batı Karadeniz Bölge Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Uygulama, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Fatma Zehra Tan), Karabük: Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Bakır, Y. (2020). Z Kuşağı Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerinin Belirlenmesinde Girişimcilik Eğitimlerinin Rolü: Nizip İlçesindeki Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Ferit Küçük), Şanlıurfa: Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Balaban, Ö. ve Özdemir, Y. (2008). Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerindeki Etkisi: Sakarya Üniversitesi İİBF Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 3(2), 133-147.
• Bayram, G. N. (2014). Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerine Etkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Haluk Tanrıverdi), Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Besler, S. (2010). Sosyal Girişimcilik. İstanbul: Beta Yayınları.
• Cansız, M. (2013). Türkiye’nin Yenilikçi Girişimcileri: Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Örneği. T.C. Kalkınma Bakanlığı Yayın No: 2850. Ankara, 14.
• Corbin, J. ve Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Thousand Oaks: Sage.
• Coşkun, E. (2015). Gönüllü Kuruluşların Okul Öncesi Sosyal Girişimcilik Eğitimindeki Rolü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Muammer Sarıkaya), Yalova: Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çakır, C. (2015). Girişimcilik Eğitiminin, Cinsiyetin ve Yaşın; Proaktiflik ve Duygusal Zekâ ile Girişimcilik Eğilimi Arasındaki İlişkiye Moderatör Etkileri; (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Özlem Kunday), İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çeliköz, S. (2017). Türkiye’de Kadın Girişimciliğin Gelişiminde Devlet Destekleri Girişimcilik Eğitimi Alan Kadın Girişimcilerin Analizi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Süleyman Kadri Mirze), İstanbul: Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çiçek, B. (2016). Girişimcilik Dersinin Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimi Üzerindeki Etkisi: Muş Alparslan Üniversitesi İİBF’de Bir Araştırma. International Conference on Quality in Higher Education, 24(25), 365.
• Çolakoğlu, F. K. (2019). KOSGEB Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi Neticesinde İşyeri Açanların Mevcut Durumları ile İlgili Bir Değerlendirme (2015-2018 yılları Elâzığ Örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Ali Sırrı Yılmaz), Elâzığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Deveci, İ. (2016). Fen Bilimleri Öğretim Programıyla (5-8) Bütünleştirilmiş Girişimcilik Eğitimi Modüllerinin Geliştirilmesi, Uygulanması ve Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Salih Çepni), Bursa: Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Duran, H. (2018). Türkiye’de Devletin Girişimcilik Destekleri ve Seçilmiş Bazı Değişkenlerin Yeni Firma Doğum Oranı Üzerine Etkisi. Ekonomi, Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 3(1), 68-85.
• Ekici, E. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimini Belirlemede Planlanmış Davranışlar Teorisi ve Girişimcilik Eğitiminin Rolü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Mehmet Turan), Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ekici, T. Ö. (2018). İş Dünyasında Girişimcilik Eğitiminin Önemi: İstanbul KOSGEB Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Ömer Yurtseven), Ankara: Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erçelik, M. A. (2019). KOSGEB Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi’nin Girişimcilik Üzerindeki Rolü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Dr. Abdulkadir Gümüş), Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Esmer, Y. (2019). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Girişimcilik Profillerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(65), 1042-1051.
• Florea, R. ve Florea, R. (2013). Entrepreneurship and Education in European Union Countries. Economy Transdisciplinarity Cognition, 0(16), 75-80.
• Galloway, L. ve Brown, W. (2002). Entrepreneurship Education at University: A Driver in the Creation of High Growth Firms? Education & Training, 44(8/9), 398-405.
• Girişimcilik ve Devlet Destekleri, http://www.aso.org.tr/kurumsal/media/kaynak/TUR/yayinlarimiz/girisimcilik-ve-devlet-destekleri.pdf adresinden 30.12.2019 tarihinde erişildi.
• Gök, S. B. (2021). 5E Öğrenme Döngüsüyle Bütünleştirilmiş Fen Tabanlı Girişimcilik Eğitimi Modüllerinin Öğrencilerin Yenilikçi Düşünme Eğilimleri Üzerindeki Yansımaları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. İsa Deveci), Kahramanmaraş: Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Grabel, T.; Pyka, A. ve Hanusch, H. (2003). An Evolutionary Approach To The Theory of Entrepreneurship. Industry and Innovation, 10(4), 493-514.
• Gümüşoğlu, Ş. ve Karaöz, B. (2013). Tarihsel Süreçte Girişimcilik: Muğla Örneği. Uluslararası Girişimcilik ve Kariyer Sempozyumu, (1-3 Kasım, 2013, Muğla) İçinde (s. 63-83). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Yayınları.
• Güner, H. (2016). Bir Destekleme Modeli Olarak KOSGEB Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi ve Yeni Girişimci Destek Programı Üzerine Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Adem Korkmaz), Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• http://ugurdemir.info/wp-content/uploads/2013/03/1-Giri%C5%9Fimcilik-Kavram%C4%B1-ve-%C3%96zellikleri.pdf adresinden 17.12.2019 tarihinde erişildi.
• Hytti, U. ve O’Gorman, C. (2004). What is “Enterprise Education? An Analysis of the Objectives and Methods of Enterprise Education Programmes in Four European Countries. Education & Training, 46(1), 11-23.
• İraz, R. (2005). Yaratıcılık ve Yenilik Bağlamında Girişimcilik ve Kobi’ler. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Jack, L. S. ve Anderson, R. A. (1999). Entrepreneurship Education Within The Enterprise Culture Producing Reflective Practitioners. International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 5(3), 110-125.
• Kahya, L. A. (2016). Ortaokul ve Ortaöğretimde Girişimcilik Eğitimi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Çağrı Bulut), İzmir: Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karadeniz, Y. (2010). Girişimcilik Eğitimi. Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, 0(Temmuz Sayısı), 42-44.
• Karakurt, A. (2010). Küresel Kriz Ortamında Yatırım Teşvikleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2), 143-163.
• Kerse, G.; Babadağ, M. ve Kerse, Y. (2017). Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Niyetine Etkisi: Girişimsel Öz- Yetkinliğin Aracı Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(29), 633-656.
• Korkmaz, O. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Bülent Ecevit Üniversitesi Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 209-226.
• KOSGEB (2019). Kurumsal Mali Durum ve Beklenti Raporu, https://www.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Mali%20Tablolar/2019/2019_Y%C4%B1l%C4%B1_Kurumsal_Mali_Durum_ve_Beklentiler_Raporu.pdf adresinden 30.12.2019 tarihinde erişildi.
• KOSGEB (2019). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, https://www.kosgeb.gov.tr/ adresinden 23.12.2019 tarihinde erişildi.
• Küçük, O. (2013). Girişimcilik ve Küçük İşletme Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayın ve Dağıtım.
• Marangoz, M. (2016). Girişimcilikte Güncel Konular ve Uygulamalar. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
• Mungan, S. (2013). Kadın Girişimcilik Değerleri ile Kadın Girişimcilik Algısı Arasındaki İlişkide Girişimcilik Eğitimlerinin Rolü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Havva İnci Artan), İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Örenç, D. (2019). Uygulamalı Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Üzerine Etkisi: Çanakkale İli Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışmanlar: Prof. Dr. Suat Uğur; Dr. Canan Öykü Dönmez Kara), Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, P. (2016). Girişimci Üniversiteler ve Türkiye’de Girişimcilik Eğitimi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. E. Nazif Gürdoğan), İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, Ş. (2017). Devlet ve Piyasa İkileminde Girişimcilik ve Türkiye’yde Girişimcilik Eğitiminde Devletin Rolü; (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Hilmi Bahadır Akın), Aksaray: Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rasmussen, E. ve Sorheim, R. (2006). Action Based Entrepreneurship Education. Technovation, 26(2), 185-194.
• Saygın, S. (2018). Girişimcilik Ruhu Üzerinde Beş Büyük Faktör Kuramının Etkisi: Girişimcilik Eğitimi Verilen KOBİ’lere Yönelik Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Sibel Aydemir), Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Soydan, M. (2008). Girişimcilik Üzerine Temel Kavramlar. (Ed. B. Z. Erdoğan). Girişimcilik ve Kobiler- Teori ve Uygulama İçinde (s. 1-34). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Sürücü, D. (2018). İş Planı Hazırlama Yeteneğinin Gelişiminde KOSGEB Uygulamalı Girişimcilik Eğitiminin Rolü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Sinan Mete), Aksaray: Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Taş, A. (2016). Girişimcilik Eğitimi ile Girişimcilik Eğilimi Arasındaki İlişkinin Parametrik Tekniklerle Analizi: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Abdulhamit Eş), Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi AŞ.
• Tikici, M. ve Aksoy, A. (2009). Girişimcilik ve Küçük İşletmeler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tok, N.; Seçer, A.; Davran K. M.; Çobanoğlu, F. ve Özalp, B. (2013). Ziraat Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinde Girişimcilik Özellikleri, Algısı ve Eğilimi: Çukurova ve Adnan Menderes Üniversitesi Örneği. Uluslararası Girişimcilik ve Kariyer Sempozyumu, (1-3 Kasım, 2013, Muğla) İçinde (s. 41-62). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Yayınları.
• Top, S. (2006). Girişimcilik Keşif Süreci. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
• Türk Dil Kurumu. (2019). https://sozluk.gov.tr/?kelime= adresinden 17.12.2019 tarihinde erişildi.
• Uca, Y. F. (2019). Girişimcilik Eğitiminin Etkinliği: Uygulamalı Girişimcilik Eğitmenlerinin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan Aytar), Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uğur, B. (2015). Girişimcilik Eğitiminin İlköğretim Programlarına Konulmasına Yönelik Model Önerisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Mehmet Başar), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uluyol, O. (2013). Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerinin Belirlenmesi: Gölbaşı Meslek Yüksekokulu Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(15), 349-372.
• Uslan, B. (2019). Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Niyeti Üzerindeki Etkisinin Planlanmış Davranışlar Teorisine Göre Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Fatma Nuray Atsan), Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Wach, E. (2013). Learning About Qualitative Document Analysis. IDS Practice Paper in Breef August, 0(0), 1-10. https://www.academia.edu/18995913/Learning_about_Qualitative_Document_Analysis adresinden 17.01.2022 tarihinde erişildi.
• Wilson, K. (2008). Chapter 5: Entrepreneurship Education in Europe. Entrepreneurship and Higher Education Chapter: 5, 2.
• Yan, J. (2010). The Impact of Entrepreneurial Personality Traits on Perception of New Venture Opportunity. New England Journal of Entrepreneurship, 13(2), 21-34.
• Yavan, N. (2016). Teşviklerin Bölgesel Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Analiz. Ekonomik Yaklaşım, 22(81), 65-104.
• Yelkikalan, N.; Akatay, A; Yıldırım, H. M.; Karadeniz, Y.; Köse, C.; Koncagül, Ö. ve Özer, E. (2010). Dünya ve Türkiye Üniversitelerinde Girişimcilik Eğitimi: Karşılaştırmalı Bir Analiz. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19), 51-59.
• Yıldız, H. (2018). Uygulamalı Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerindeki Etkisi: Mühendis Adayları Üzerinde Bir Uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Cemal Zehir), İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yüceol, N. (2018). Girişimcilik Eğitimi Alan Kişilerin Girişimci Kişilik Özellikleri ve Girişimcilik Eğilimi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma; (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Erdal Şen), İstanbul: Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zengin, N. (2019). Turizm Sektöründe Sosyal İnovasyon: Turizm ve Girişimcilik Eğitimi Alan Öğrenciler Üzerinde Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Nuray Türker), Karabük: Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.