EVALUATION OF EXPORT PERFORMANCE OF UZBEKISTAN TEXTILE AND CLOTHING INDUSTRY: A REVEALED COMPARATIVE ADVANTAGE APPROACH

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 24, 329 - 338, 03.07.2023

Güçgeldi Bashimov

https://doi.org/10.31455/asya.1246249

Öz

Anahtar Kelimeler

İhracat, Karşılaştırmalı Üstünlük, Özbekistan, Rekabet, Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü

ÖZBEKİSTAN TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNÜN İHRACAT PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ: AÇIKLANMIŞ KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜK YAKLAŞIMI

Öz

Özbekistan son yıllarda ihracat potansiyelini sürekli geliştirmektedir. Enerji ve pamuk ihracatına olan bağımlılık azalırken, nispeten katma değeri yüksek ürünlerin ihracat hacmi giderek artmaktadır. Özellikle tekstil ve hazır giyim ürünlerinin ihracatında büyük bir ilerleme kaydedilmektedir. Günümüzde tekstil ve hazır giyim sektörü Özbekistan ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Özbekistan ekonomisi açısından önemli bir yere sahip olan tekstil ve hazır giyim sektörünün karşılaştırmalı üstünlüğünün değerlendirilmesini yapmaktır. Çalışmada, Özbekistan’ın tekstil ve hazır giyim sektörünün ihracat performansı ve uzmanlaşma düzeyi Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler indeksi kullanılarak ölçülmüştür. Çalışmanın ana materyalini BM Comtrade veri tabanından elde edilen ikincil veriler oluşturmaktadır. Söz konusu veriler 2000-2021 yıllarını kapsamaktadır. Araştırma sonucuna göre, Özbekistan tekstil ve hazır giyim ihracatında karşılaştırmalı üstünlüğe sahiptir. Tekstil ihracatında yüksek düzeyde karşılaştırmalı üstünlük söz konusu iken, hazır giyim ihracatında ise zayıf bir karşılaştırmalı üstünlük mevcuttur. Son yıllarda tekstil ve hazır giyim ihracatı önemli gelişme göstermesine rağmen ihracatta halen istenilen düzeye ulaşılamamıştır. İhracattan sağlanan gelirin artırılması için ürün ve pazar çeşitlendirmesine daha fazla ağırlık verilmesi uygun olacaktır. Bununla birlikte, ihraç edilen ürünlerin kaliteli, sağlıklı, güvenilir ve uygun fiyattan sunulmasına özen gösterilmelidir. Bunlara ilave olarak dış pazarlarda ürün tanıtım faaliyetlerine ağırlık verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

İhracat, Karşılaştırmalı Üstünlük, Özbekistan, Rekabet, Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü

Kaynakça

• Alimxodjaeva, N. E. & Radjabov, B. A. (2020). Trends in Enhancing Uzbekistan's Competitiveness in the Textile Market. Central Asian Journal of Innovations on Tourism Management and Finance, 2(1), 8-16.
• Anonim. (2021). Sector Brief Côte d’Ivoire: Textile, Confection and Fashion, GIZ, Germany.
• Balassa, B. (1965). Trade Liberalization and ‘Revealed’ Comparative Advantage. The Manchester School of Economic and Social Studies, 33(2), 99-123.
• Bashimov, G. (2015). Özbekistan Pamuk Sektörünün Rekabet Gücünün Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(1), 99-104.
• Bashimov, G. (2019). Özbekistan Bakır Sektörünün Rekabet Gücü: Seçilmiş Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analizi. Equinox, Journal of Economics, Business & Political Studies, 6(3), 164-180.
• Çiçek, R. & Bashimov, G. (2016). Orta Asya’nın Pamuk Ticaretindeki Karşılaştırmalı Üstünlüğünün Belirlenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(28), 1-14.
• Davranov, O. A. (2016). Uzbekistan’s Textile Industry Economic Potential Increasing Based on Forming of Cotton-Textile Cluster. International Journal of Contemporary Applied Sciences, 3(6), 69-77.
• DTÖ. (2021). World Trade Statistical Review 2021. https://stats.wto.org adresinden 26.12.2022 tarihinde erişildi.
• DTÖ. (2022). World Trade Statistical Review 2022. https://stats.wto.org adresinden 26.12.2022 tarihinde erişildi.
• Hinloopen, J. & Marrewijk C. V. (2001). On the Empirical Distribution of the Balassa Index. Weltwirtschaftliches Archiv, 137(1), 1-35.
• Khozhâlepesov, P. Z. & İsmailov, T. K. (2022). The Main Issues of the Development of Cotton and Textile Industry in the Republic of Uzbekistan. International Scientific Journal Theoretical & Applied Science, 7(111), 158-160.
• Kim, Y. J. & Park, J. (2019). A Sustainable Development Strategy for the Uzbekistan Textile Industry: The Results of a SWOT-AHP Analysis. Sustainability, 11(17), 1-22.
• Liesner, H. H. (1958). The European Common Market and British industry. The Economic Journal, 68(270), 302-316.
• Mamadjanova, T. (2017). Uzbekistan’s Agricultural Export Competitiveness in Russia. International Journal of Economics, Commerce and Management, V(5), 327-335.
• Mamadiyev, G. (2007). An Investigation into the Textile Industry of Uzbekistan: Pros and Cons. Master’s Thesis, Ajou University, Korea.
• Nguyen, T. M. A. & Kieu, T. M. T. (2019). The Competitiveness of Garment Exportation of Vietnam: A Case Study. International Journal of Innovative Science, Engineering & Technology, 6(3), 65-73.
• Olimov, A. A. & Abdukarimova, M. A. (2022). Development Strategies of the Textile Industry of Uzbekistan. Texas Journal of Engineering and Technology, 0(15), 210-219.
• Olimov, A. A. & Hamzayeva, U. I. (2022). Prospects for the Development of the Textile Industry of Uzbekistan. Texas Journal of Engineering and Technology, 15, 227-232.
• Olimov, A. A. & Xasanboyev, A. F. (2022). Textile Industry of Uzbekistan: Achievements and Problems. Texas Journal of Engineering and Technology, 0(15), 220-226.
• Pepermans, A. (2019). China as a Textile Giant Preserving its Leading Position in the World, and What it Means for the EU. Political Science Review, 0(80), 63-103.
• Rahman, M. & Moazzem, K. G. (2022). Enhancing Global Market Competitiveness of Textile and Garment Exports of South Asia, South and South-West Asia Development Papers 22-04, UN ESCAP, India.
• Razikov, A. E. (2021). Scientific and Methodological Aspects of Organizing the Production of Export-Oriented Textile Products. Tematics Journal of Social Sciences, 8(5), 18-29.
• Razzaque, M. A. (2022). Textiles and Clothing in Asian Graduating LDCs: Châllenges and Options, World Trade Organization, Switzerland.
• Susanto, B. & Sukadwilinda. (2020). Analysis of Export Competitiveness Textile and Apparel Indonesia, China, India. Dinasti International Journal of Economics, Finance & Accounting, 1(1), 64-70.
• UN Comtrade. (2022). United Nations Trade Statistics Data Base. www.comtrade.un.org. (Erişim tarihi: 09.11.2022).
• Uzstat. (2022). Özbekistan Devlet İstatistik Komitesi, https://stat.uz/en/ adresinden 09.12.2022 tarihinde erişildi.
• Van Rooyen, J., Esterhuizen, D. & Stroebel, L. (2011). Analyzing the Competitive Performance of the South African Wine Industry. International Food and Agribusiness Management Review, 14(4), 179-200.
• Yuldashev, S. N., Azimova, F. P. & Akbarxujayeva, N. A. (2021). Analysis of the Effectiveness of the Textile Industry. Journal of Hunan University (Natural Sciences), 48(12), 1587-1597.
• Yurttançıkmaz, Z. Ç, Sarı, S., Karaköy, Ç. & Emsen, Ö. S. (2018). Özbekistan Ekonomisinin Dış Ticareti ve Rekabet Gücünde Gelişmeler, International Conference on Eurasian Economies-Bildiriler Kitabı 18-20 Haziran 2018 (s. 211-217), Taşkent, Özbekistan.