Farklı Kişilik Özelliklerinin Turizmde Sürdürülebilir Çevre Davranışlarına Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 31 Sayı: 1, 74 - 84, 02.04.2020

Uğur Ceylan

https://doi.org/10.17123/atad.713598

Öz

Turistlerin gittikleri destinasyonda çevrenin sürdürülebilirliği için yapmış oldukları tutum ve davranışlar önemlidir. Turizmde çevrenin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve gelecek nesillere aktarılması önemli bir konudur. Bu araştırmada turistlerin beş faktör kişilik özelliklerinin, turizmde sürdürülebilir çevre davranışları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmada İstanbul’da faaliyet gösteren bir seyahat acentasıyla Eylül 2018 tarihinde yurt dışına çıkan 486 yerli turiste anket tekniği uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre uyumluluk, duygusal denge ve deneyime açıklık kişilik özelliklerinin sürdürülebilir çevre davranışları üzerinde bir etkisinin olmadığı, dışa dönüklük ve sorumluluk kişilik özelliklerinin ise sürdürülebilir çevre davranışları üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Araştırmanın diğer sonuçları sonuç ve tartışma kısmında değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Beş faktör kişilik özellikleri, Sürdürülebilir çevre davranışları, Turist, Paket tur, Turizm

The Effect of Different Personal Traits on The Sustainable Environmental Behavior in Tourism

Öz

The attitudes and behaviors of the tourists for the sustainability of the environment are important. Ensuring the sustainability of the environment and transferring it to future generations is an important issue in tourism. In this study, the effects of five factor personality traits of tourists on sustainable environmental behaviors in tourism were investigated. In this research, 486 outgoing local tourists were surveyed in September 2018 going abroad with a travel agency operating in Istanbul. According to the results of the study, it was found that compatibility, emotional balance and openness to experience had no effect on sustainable environmental behaviors, while extraversion and responsibility personality traits had a significant effect on sustainable environmental behaviors. Other results of the study were evaluated in the conclusion and discussion section.

Anahtar Kelimeler

Five factor personality traits, Sustainable environmental behavior, Tourist, Package tour, Tourism

Kaynakça

• Akgündüz, Y., Dalgıç, A., Kale, A. ve Karakan, H. İ. (2015). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Dönüşümcü Liderlik Davranışlarına Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(3): 83-97.
• Altanlar, A. ve Akıncı Kesim, G. (2011). Sürdürülebilir Turizm Planlaması için Yöre Halkı ve Yerli Turistlerin Davranış ve Beklentilerini Anlamaya Yönelik Bir Araştırma; Akçakoca Örneği, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 3(2):1-20.
• Ashton M.C. ve Lee, K. (2008). The Prediction of Honesty–Humility-Related Criteria by the HEXACO and Five- Factor Models of Personality, Journal of Research in Personality, 42(5): 1216-1228.
• Asmelasha, A. G. ve Kumar, S. (2019). Assessing Progress of Tourism Sustainability: Developing and Validating Sustainability Indicators, Tourism Management, 71(Nisan): 67–83.
• Aslan, Z., Ünüvar, Ş. ve Başoda, A. (2012). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Kişilik Özelliklerinin Belirlenmesi ve Turizm Sektörüne Uyumu Açısından Değerlendirilmesi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23(2): 203- 219.
• Avcıkurt, C., Karaman, S. ve Ceylan, U. (2017). Çevresel Olarak Sürdürülebilir Turist Davranışları: İstanbul’a Gelen Turistler Üzerine Bir Araştırma, VI. Ulusal-II. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, Gaziantep, 14- 15 Nisan 2017.
• Barrick, M. R. ve Mount, M. K. (1991). The Big Five Personality Dimensions and Job Performance: A Meta-Analysis, Personnel Psychology, 44: 1-26.
• Bertan, S. (2009). Turizmin Çevre Üzerinde Yarattığı Etkiler: Pamukkale Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(2): 204-214.
• Bramwell, B. ve Lane, B. (1993). Sustainable Tourism: An Evolving Global Approach, Journal of Sustainable Tourism, 1(1): 1-5.
• Church, A. T., Reyes, J. A. S., Katigbak, M. S. ve Grimm, S. D. (1997). Filipino Personality Structure and the Big Five Model: A Lexical Approach, Journal of Personality, 65(3): 477-528.
• Clark, C. F., Kotchen, M. J. ve Moore, M. R. (2003). Internal and External Influences on Proenvironmental Behavior: Participation in a Green Electricity Program, Journal of Environmental Psychology, 23(3): 237–246.
• Costa P. T. Jr. ve McCrae, R. R. (1990). Personality Disorders and The Five-Factor Model of Personality, Journal of Personality Disorders, 4(4): 362-371.
• Çalışkan, C. (2017). Sürdürülebilir Turizmin Çevre İkilemi: Toplum ve Tüketim, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2): 1123-1136.
• Çetin, S. A. (2018). Aşçıların Beş Faktör Kişilik Özellikleri, Bireysel İnovasyon Algısı, Bireysel İnovasyon Davranışı İlişkisi: Bursa Örneği (Basılmamış Doktora Tezi). Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı.
• Dinan, C. ve Sargeant, A. (2000). Social Marketing and Sustainable Tourism – Is There a Match?, International Journal of Tourism Research, 2(1): 1–14.
• Goldberg, L. R. (1990). An Alternative Description of Personality: The Big-Five Factor Structure, Journal of Personality and Social Psychology, 59(6): 1216-1229.
• Hirsh, J.B. (2010). Personality and Environmental Concern, Journal of Environmental Psychology, 30: 245-248.
• Islam, M. ve Managi, S. (2019). Green Growth and Proenvironmental Behavior: Sustainable Resource Management Using Natural Capital Accounting in India, Resources, Conservation & Recycling, 145(Haziran): 126– 138.
• John, O. P., Donahue, E. M. ve Kentle, R. L. (1991). The Big-Five Inventory-Version 4a and 54. Berkeley, CA: University of California, Institute of Personality and Social Research.
• Juvan, E. ve Dolnicar, S. (2014). The Attitude–Behaviour Gap in Sustainable Tourism, Annals of Tourism Research, 48(Eylül): 76–95.
• Juvan, E. ve Dolnicar, S. (2016). Measuring Environmentally Sustainable Tourist Behaviour, Annals of Tourism Research, 59(Temmuz): 30-44.
• Karaca, Ş. (2018). Yaşam Tarzının Sürdürülebilir Tüketim Davranışı Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3): 403-425.
• Kastenholz, E., Eusébio, C. ve Carneiro, M. J. (2018). Segmenting the Rural Tourist Market by Sustainable Travel Behaviour: Insights from Village Visitors in Portugal, Journal of Destination Marketing & Management, 10(Aralık): 132-142.
• Kozak, N., Özel, Ç. H. ve Karagöz Yüncü, D. (2014). Hizmet Pazarlaması. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Krippendorf, J. (1987). The Holiday Makers: Understanding the Impact of Leisure and Travel. Wilshire, UK: Heineman Professional Publishing.
• Kvasova, O. (2015). The Big Five Personality Traits As Antecedents of Eco-Friendly Tourist Behavior, Personality and Individual Differences, 83(Eylül): 111–116.
• McCabe, K. O., Van Yperen, N. W., Elliot, A. J. ve Verbraak, M. (2013). Big Five Personality Profiles of Context-Specific Achievement Goals, Journal of Research in Personality, 47(6): 698-707.
• Milfont, T. L. ve Sibley, C. G. (2012). The Big Five Personality Traits and Environmental Engagement: Associations at the Individual and Societal Level, Journal of Environmental Psychology, 32(2): 187-195.
• Norman, W. T. (1963). Toward an Adequate Taxonomy of Personality Attributes: Replicated Factor Structure in Peer Nomination Personality Ratings, Journal of Abnormal and Social Psychology, 66: 574-583.
• Öztürk, A. (2016). Hüzün Turizmi Katılımcılarının Kişilik Özellikleri, Motivasyonları ve Memnuniyetleri Arasındaki İlişki (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Perkins, H. E. ve Brown, P. R. (2012). Environmental Values and the So-called True Ecotourists, Journal of Travel Research, 51(6): 793-803.
• Pulido-Fernandez, J. I., Cardenas-García, P. J. ve Espinosa-Pulido, J. A. (2019). Does Environmental Sustainability Contribute to Tourism Growth? An Analysis at the Country Level, Journal of Cleaner Production, 213(Mart): 309-319.
• Sheldon, P. J. ve Park, S.Y. (2011). An Exploratory Study of Corporate Social Responsibility in the U.S. Travel Industry, Journal of Travel Research, 50(4), 392–407.
• Somer, O. (1998). Türkçe ’de Kişilik Özelliği Tanımlayan Sıfatların Yapısı ve Beş Faktör Modeli, Türk Psikoloji Dergisi, 13(42): 17-32.
• Su,L., Swanson, S. R., ve Chen, X. (2018). Reputation, Subjective Well-Being, and Environmental Responsibility: The Role of Satisfaction and Identification, Journal of Sustainable Tourism, 26(8), 1344-1361.
• Wang, C., Zhang, J., Yu, P. Ve Hu, H. (2018). The Theory of Planned Behavior as a Model for Understanding Tourists’ Responsible Environmental Behaviors: The Moderating Role Of Environmental Interpretations, Journal of Cleaner Production, 194(1 Eylül): 425-434.
• Wang, C., Zhang, J., Cao, J., Hu, H. ve Yu, P. (2019). The Influence of Environmental Background on Tourists’ Environmentally Responsible Behaviour, Journal of Environmental Management, 231(Kasım): 804–810.
• Wood, K. ve House, S. (1992). The Good Tourist: A Worldwide Guide for the Green Traveller. Londra: Mandarin.
• Varnacı Uzun, F. ve Altaş, A. (2017). Kapadokya Bölgesi’ni Ziyaret Eden Turistlerin Sürdürülebilir Tüketim Davranışları, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4): 1-10.
• Yu, T. ve Yu, T. (2017). The Moderating Effects of Students’ Personality Traits on Pro-Environmental Behavioral Intentions in Response to Climate Change, International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(12): 1472: 1-20.