A Qualitative Research on Bread Types of Turkey Registered with Geographical Indications

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 32 - 41, 31.12.2020

Mehmet Akif Şen , Emel Ekinci

Öz

Being a transit route due to its geographical location, Anatolia has a wide variety of cuisine culture due to its, migration, climate diversity and hosting different civilizations. Preserving the diversity and richness in the cuisine culture and transferring it to future generations is related to the preservation of product recipes and prescriptions. With geographical indication, products registered by the Turkish Patent Institute are protected. Some of these protected products are bread types. There are 10 varieties of bread Taking been registered geographical indication in Turkey. These are breads called Antep Tırnaklı Pidesi (Gaziantep Tırnaklı Pidesi, Antep Pidesi), Bolu Patatesli Ekmeği, Gümüşhane Ekmeği, Kalecik Ekmeği, Kızılcahamam Bazlaması, Kürtün Araköy Ekmeği, Rize Baston Ekmeği, Şanlıurfa Açık Ekmeği (Urfa Açık Ekmeği), Şanlıurfa Tırnaklı Ekmeği, Vakfıkebir Ekmeği. In this study aimed to introduce the breads is registered as geographical indications in Turkey.

Anahtar Kelimeler

bread, geopraphical indication, gastronomy

Türkiye’de Üretilen Coğrafi İşaret İle Tescillenmiş Ekmek Çeşitleri Üzerine Bir Nitel Araştırma

Öz

Coğrafi konumu itibariyle bir geçiş yolu konumunda bulunan Anadolu, göç, iklim çeşitliliği ve farklı medeniyetlere ev sahipliği yapması sebebiyle geniş bir mutfak kültürü çeşitliliğine sahiptir. Mutfak kültüründeki çeşitlilik ve zenginliğin korunması ve gelecek nesillere aktarılması ürün tariflerinin ve reçetelerinin bozulmaması ile ilişkilidir. Coğrafi işaretleme ile Türk Patent Kurumu tarafından tescillenen ürünler koruma altına alınmaktadır. Koruma altına alınan bu ürünlerden bazıları da ekmek çeşitleridir. Türkiye’de Coğrafi işaret alarak tescillenmiş 10 adet ekmek çeşidi bulunmaktadır. Bunlar Antep Tırnaklı Pidesi (Gaziantep Tırnaklı Pidesi, Antep Pidesi), Bolu Patatesli Ekmeği, Gümüşhane Ekmeği, Kalecik Ekmeği, Kızılcahamam Bazlaması, Kürtün Araköy Ekmeği, Rize Baston Ekmeği, Şanlıurfa Açık Ekmeği (Urfa Açık Ekmeği), Şanlıurfa Tırnaklı Ekmeği, Vakfıkebir Ekmeği adlı ekmeklerdir. Bu çalışmada Türkiye’de coğrafi işaret alarak tescillenmiş ekmeklerin tanıtılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

ekmek, coğrafi işaret, gastronomi

Kaynakça

• Akyürek, S ve Zeybeki H.İ. (2018). Gümüşhane ilinin gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi. Social Sciences Studies Journal.4 (15), 869-882.
• Alyakut, Ö. ve Küçükkömürler, S. (2018). Geleneksel Bir Ekmek Çeşidi: Yufka Ekmeği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 379-395.
• Coğrafi İşaret (Cİ). (2020). 30 Ekim 2020 tarihinde https://www.ci.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Demir, İ. (2020). Coğrafi işaretlerin sosyoekonomik etkileri. Yayımlanmamış uzmanlık tezi, Türk Patent ve Marka Kurumu Coğrafi İşaretler Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Demirci, M. (2009). Beslenme. İstanbul: Onur Grafik
• Ertugay, Z., Kurt, A., Elgün, A. ve Gökalp, H.Y. (1994). Gıda bilimi ve teknolojisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları
• Esen, Ş. (2016). Bir farklılaştırma stratejisi olarak coğrafi işaretler ve Türkiye incelemesi. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 14, 447–464.
• Görkem, O ve Sevim, B. (2016). Gastronomi eğitiminde geç mi kalındı acele mi ediliyor? Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 58, 977-988.
• Kabak, T. (2013, Nisan). Trabzon-Akçaabat'taki geleneksel fırıncılık ve ekmek yapım teknikleri üzerine halkbilimsel bir inceleme, Dünden Bugüne Akçaabat Sempozyumu, Trabzon.
• Kalkışım, Ö., Özdemir, M. ve Bayram, O. (2012). Ekmek yapım teknolojisi. Ankara: Sage Yayıncılık Karaoğlu, M.M. (2017, Kasım). Ekmeğimizle oynamayın. 10. Gıda Mühendisliği Kongresi’ndeki bir oturumda sunuldu, Antalya.
• Kenan, M. (2007). Gaziantep - Dört yanı dağlar bağlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kuter, M. (2013). Ekmeğin tarihi. Standart Ekonomi ve Teknik Dergi, Ağustos.
• Oğuz, B. (2002). Türkiye halkının kültür kökenleri. İstanbul: Anadolu Aydınlanma Yayınları.
• Ögel, B. (1991). Türk kültür tarihine giriş. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Önçel, S. (2015). Türk mutfağı ve geleceğine ilişkin değerlendirmeler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(4), 33-44.
• Özkan, F. (2019). Gastronomik kimlik oluşturmada coğrafi işaretli ürünlerin etkisi: Afyonkarahisar örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Pektaş, G.Ö.E., Kahraman, C. ve Alkan, G. (2018). Türkiye’de coğrafi işaretler ve ihracat pazarlaması açısından değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 39, 65-82.
• Şahin, H. (2016). Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler dönemi Türk mutfak kültürü. A.D. Arıkan (Eds). Türk Mutfak Kültürü içinde (ss. 23-49). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Şahin, S.K., İşlek, E. ve Bingöl, Z. (2018). Gaziantep mutfak kültüründe yer alan klasik lezzetlerden örnekler [UTKM Özel sayı]. Türkbilim Dergisi.
• Şimşek, M. (2019). İlklerin yurdu Anadolu. Ankara: Detay Yayıncılık.
• TS 5000 (2010). Türk Standartları Enstitüsü Ekmek Standartı. Ankara: TSE yayınları
• Türk Gıda Kodeksi (TGK). (2020). 2 Kasım 2020 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=15746&MevzuatTur=9& MevzuatTertip=5 adresinden alınmıştır.
• Uzun, A. ve Uzun, S. (2008). Taşhaneden aşhaneye pileki. Rize: T.C. İyidere Kaymakamlığı Kültür Yayınları.