CUMHURİYET DÖNEMİ (1960-1980) KONUT MİMARİSİNDE “SIHHİLİK” TEMASI: ANTALYA BALBEY MAHALLESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 13 - 20, 25.12.2018

Kadir Emre Bakır

Öz

Cumhuriyet ideolojisi, yönetim şeklinin
değiştirmenin yanı sıra toplumun yaşam biçimini de yeniden tasarlamaya
çalışmaktadır. Bu tasarımın kapsamında öne çıkan başlıklardan birisi olan
sıhhilik kavramıdır. Genel olarak bakıldığında yaşamın her alanında modernliği
savunan Cumhuriyet ideolojisinin sağlığa bu denli önem vermesinin en büyük
sebebi geçmişten gelen ve toplumu derinden etkileyen kötü sağlık
koşullarıdır.  Savaş döneminden ve öncesinden
kalan bulaşıcı hastalıklarla mücadele etme, sağlıklı nesillerin yetiştirilmesi,
sağlık hizmetlerinin devlet aracılığıyla sağlanması gibi hizmetler imparatorluktan
dönüşen genç Türkiye Cumhuriyeti için devlet politikası haline getirilmiştir.

    Bu
durumun mimaride yansıması görülen sıhhilik kavramı konutta hijyen öncelikli
mekanlar olarak banyo, tuvalet ve mutfağın çağdaşlarına benzer şekilde ortaya
konmasını sağlamıştır. Aynı zamanda ışık ve havanın da sağlık üzerine etkileri
konutta sağlık, sıhhilik konularında ele alınan diğer başlıklardandır. Bu çalışmada
Cumhuriyet dönemi mimarlığının konutta sıhhilik kavramı ele alınmış bu bağlamda
Antalya ili Balbey Mahallesi’nde dönem mimarisini yansıtan konutlarda
örneklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Antalya Cumhuriyet dönemi konutları, Cumhuriyet dönemi konut mimarisi, Hijyen, Sıhhilik

‘’SANITATION’’ CONCEPT IN THE DWELLING ARCHITECTURE DURING REPUBLICAN PERIOD (1960-1980): SAMPLE OF ANTALYA BALBEY DISTRICT

Öz

The Republican ideology
is trying to redesign the way of life of the society
as well as changing the way of administration. One
of the outstanding titles in this design is the concept of sanitary. The
most important reason why the Republican ideology that advocates modernity in
every area of life, attaches importance to health is bad health conditions that
come from the past and effect the society deeply. Struggle with contagious
diseases from war period and before, healthy generations, health services
provided by the state become government policy for Republic of Turkey.

The concept of sanitary in in architecture makes bathroom, toilet and
kitchen similar to their contemporaries as a hygiene priority space.  At
the same time the effects of light and air on health are other topics covered in health, sanitary in the
dwelling. In this study, the concept of sanitary was evaluated in architecture
of the Republican period. In this context, Balbey District of Antalya province
is exemplified in the houses reflecting the period architecture. In these
examples, it is seen that the sanitary spaces in traditional dwellings had also
taken place contemporarily in Republican period dwellings.

Anahtar Kelimeler

Antalya Republic period housing, Republican period housing architecture, Hygiene, Sanitation

Kaynakça

• Anonim. (1949). Umumi Hıfzısıhha Kanununun 250. Maddesine Göre Hazırlanan, Meskenlerin Haiz Olacakları Sağlık Şartlarına Ait Talimat, Arkitekt, sayı 207-208, s. 92-93.
• Bozdoğan, S., 2015. Modernizm ve Ulusun İnşası Erken Cumhuriyet Türkiye’sinde Mimari Kültür (Çeviren: Tuncay Birkan). Metis Yayınları.
• Faik, Z. (1932). Evlerde Tecdidi Hava. Arkitekt, , sayı 13, s. 24-26.
• Güçlü, M. (2004). Kuruluşdan Günümüze Balıbey Mahallesi. Kebikeç, sayı 18, s. 417-427
• İhsan, A. (1931). İnşa Etmek San’atı. Arkitekt, sayı 2, s. 49-50.
• Karakök, M. E., Örmecioğlu H. T. and Şekerci A. (2018), “To Experıence Preservatıon and Desıgn of Modern Archıtecture by Combınıng Orıgınal and New Functıonalıty: Antalya Memur Evlerı Example”, 2nd RMB Reuse of Modernist Buildings Conference, 6-7 April 2018, Portugal.
• Naci, M., 1947. Köylümüzü Sıhhi Evlere Nasıl Kavuşturacağız?, Arkitekt , sayı 181-182, s. 35-37.
• Overy, P. (2007) Light, Air & Openness: Modern Architecture Between the Wars, London, Thames and Hudson.
• Ulular, A. B., 2006. Konya’da Geleneksel Konutta Mutfak.Yüksek Lisans Tezi.Konya: Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Örmecioğlu H.T. 2003, ‘1850-1950 Yılları arasında Türkiye’de Köycülük Çalışmaları ve Numune Köyler, ITU Fen Bilimleri Enstitüsü, Istanbul.
• Yılmaz, E. 2016. Modernite, Hijyen ve Bedenin Teşhiri. Megaron Dergisi, sayı 11 (4), s. 502-514.
• Zeylan, P. K., 2009. 19.Yüzyıl Sonrası Türkiye’de Toplumsal Değişimlerin Konut Mekanına Etkisi.Yüksek Lisans Tezi.İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ziya, A. (1931). Binanın İçinde Mimar. Arkitekt, sayı 1, s. 14-20.
• Ziya, A. (1931-9). Kimyager A.Riza B. Evi- Adana. Arkitekt, sayı 9, s. 287-295.
• URL-1: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b0ba950bb0551.94385091 (Erişim Tarihi: 28.05.2018)
• URL-2:http://www.ttb.org.tr/n_fisek/kitap_1/33.html
• URL-3:http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b0bfed9198b94.20551518
• URL-4:https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa61.htm
• URL-5:https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm
• URL-6:https://www.google.com/maps/@38.35299,35.26515,2847183m/data=!3m1!1e3
• URL-7: https://earth.google.com/web/@36.88963444,30.70795026,48.81595437a,2168.06138434d,35y,0.60321637h,0t,0r/data=ClUaUxJLCiUweDE0YzM5MDAxYzNjNGEzNGI6MHgzMzc3NzUwNmU4ZWIzMDEwGWbFJujlcUJAIdEthVFatT5AKhBCYWxiZXkgTWFoYWxsZXNpGAEgASgC