TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU 1. LİGİNDEKİ TARAFTARLARININ FANATİKLİK DURUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 3, 8 - 23, 14.10.2018

Mahmut Açak , Serkan Düz , Özgür Karataş , Tamer Karademir , Kemal Kurak , Ramazan Bayer

Öz

Bu
çalışmanın amacı; Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) 1. Ligindeki takımların
futbol taraftarlarının fanatiklik eylemlerini incelemektir. Çalışmada veri
toplama aracı olarak 13 maddeden oluşan “Futbol Taraftarı Fanatiklik Ölçeği” (FTFÖ)
kullanılmıştır. Çalışmaya TFF 1. Liginde mücadele eden 9 takımın taraftarlarından
gönüllü olarak katılmayı kabul eden toplam 1920 kişi katılmıştır.
Katılımcıların 977’si kendini taraftar topluluğu üyesi, 943’ü ise kendini
fanatik olarak tanımlamayan sadece takımların maçlarını statta izleyenlerden oluşmaktadır.
Çalışma bulguları incelendiğinde tamamı erkek
olan katılımcıların %14,6’sının fanatik, % 29,4’ünün takım taraftarı ve %
56’sının da futbolsever olduğu görülmektedir. Ayrıca, taraftar topluluklarına
üye olan kişilerin % 52,6’sı fanatik, % 41,9’ü takım taraftarı ve % 5,5’i ise
sporsever olarak tespit edildi. Taraftar topluluklarına üye olan ve olmayan
katılımcıların yaş ve öğrencilik durumu değişkenine göre taraftarlık tutumları
arasında şiddete yönelik, kurumsal aidiyet ve toplam skor boyutlarında
istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Seyircilerin medeni
durum, eğitim, aylık gelir ve meslek değişkenine göre taraftarlık tutumlarında şiddete
yönelik hem kurumsal aidiyet hem de toplam skor boyutlarında istatistiksel
olarak anlamlı bir fark bulunurken, taraftar topluluklarına üye olan
taraftarlarda istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı. Sonuç olarak, araştırma bulguları takım yöneticileri ve futbol
federasyonu yetkilileri tarafından taraftar davranışlarının incelenmesinde ve
fanatik taraftarların sebep olduğu istenmeyen olayların kontrolünde veya
önlenmesinde faydalı olabilir. 

Anahtar Kelimeler

Futbol, Fanatiklik, Taraftar

Kaynakça

• Arıkan, Y. (2007). Futbolda şiddet ve polis. Polis Bilimleri Dergisi.;9: 1-4.
• Arslanoğlu, K. (2005). Futbolun psikiyatrisi. İthaki Yayınları. İstanbul.
• Aycan, A. Polat, E. Uçan, Y. (2009). Takımın Özdeşleşme Düzeyi ile Profesyonel Futbol Müsabakalarına Seyirci Olarak Katılım Kararını Etkileyen Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(4), 169-174.
• Dunning, E. (1999). Sociological studies of support. Violence and Civilization. London.
• Eker, Ö. G. (2010). Futbolun Dayanılmaz Çekiciliği, Büyülenen Taraftar Portresi, Fanatizm ve Beşiktaş. Mini Folklor, 22,Sayı 85.
• Erdoğan, İ. (2008). Futbol ve futbolu inceleme üzerine. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 26: 1-58.
• Eskiler, E. Sarı, İ. Soyer, F. (2011). Takıma Psikolojik Bağlılık Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1),1428-1440.
• Göka, E. Göka, S. (2009). Fanatizmin Psikodinamiği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10: 325-331.
• Günay, N. Tiryaki, Ş. (2003). Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeğinin (STÖÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, Hacettepe, 14(1),14-26.
• Heydarinejad, S. Gholami, S. (2012). Identification of factors of aggression incidence among football spectators in Khuzestan. Studies in Physical Culture and Tourism. 19(1):37-41.
• Hünerli, S. (1997). Türkiye’ de Futbol İktidarı ve Fanatizmin Karikatürde Yansıması. Sanat Dergisi, 97-107.
• İkizler, HC. Tekin, A. (2008). Sporda Fanatizme Neden Olan Güdüler ve Cinsiyet. Türkiye Kick Boks Federasyonu Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), Temmuz, 28-38.
• İnel, M. S. (1996). Kimlik Oluşumunda Spor Ne Kadar Merkezde?. Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor A.B.D.
• Kayaoğlu, AG. (2004). Futbolda Seyirci Şiddeti: Sosyal Psikolojinin Katkıları ve Sınırlılıkları. Türk Psikoloji Yazıları, 7(13),79-101.
• Kılcıgil, E. (2003). Psycho-social aspects of reactions by football fans concerning violence. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi. Spormetre.1(1):21-29.
• Koruç, Z. Bayar, P. Arslan, F. (2004). Türkiye’de futbol fanatikleri: Sosyal kimlik ve şiddet. Türkiye Futbol adamları Derneği Ankara Şubesi ve Spor Toto Genel Müdürlüğü Futbol Müsabakalarında Terörün Nedenleri ve Önleme Yolları Bilimsel Araştırma Yarışması. Ankara.
• Kosiewicz, J. (2015). New Paradigm: Science on Aggression with Sport in the Background. Physical Culture and Sport. Studies and Research. 67(1):65-75.
• Kılcıgil, E. (2003). Psycho-social aspects of reactions by football fans concerning violence. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi. Spormetre.1(1):21-29.
• Kurtiç, N. (2006). Futbol Seyircisini Saldırganlığa İten Psiko-Sosyo Nedenler (Sakarya İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı.
• Yıldız, M, Fişekçioğlu, G. B., Çağlayan, H. S., Tekin, M., Şirin, E. F., Akyüz, M. (2007). The effect of football spectators’ social-economic structure on violence (Sample of Karamanspor). Erzincan Journal of Education Faculty. 9(2):145-158.
• Altungul, O., Karahüseyinoğlu, M. F. (2017) Determining the Level of Fanaticism and Football Fanship to University Athletes. Journal of Education and Training Studies. Vol. 5, No. 11. s: 171-176.
• Özsoy, S. (2013). Sporda Şiddet ve Medya, Tüm Yönleri ile Şiddet Çalıştayı Tebliğleri. (Ed. Eyigün S, Oral B, Günay R, Basaran S, Yıldız H, Efe R) Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Basımevi, 105.
• Püsküllüoğlu, A. (2001). Türkçedeki yabancı sözcükler sözlüğü. 2. Basım. Arkadaş Yayınları. Ankara.
• Poyraz, H. (2007). Fanatizm, bağlanma ve ahlak. Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi. 53: 27-36.
• Sert, M. (2000). Gol atan galip. Bağlam Yayınları. Ankara.
• Shields, D. L., Bredemeier, B. L., LaVoi, N. M., Power, C. F. (2005). The sport behavior of youth, parents, and coaches: The good, the bad, and the ugly. Journal of Research in Character Education, 3, 43-59.
• Shields, D. L. LaVoi, N. M., Bredemeier, B. L., Power, F. C. (2007). Predictors of poor sportspersonship in youth sports: Personal attitudes and social influences. Journal of Sport & Exercise Psychology. 29(6):747-762.
• Taşmektepligil, M. Y., Çankaya, S. Tunç, T. (2015). Futbol taraftarı fanatiklik ölçeği. Journal of Sports and Performance Researches, 6(1) Yıl / Year. S: 41-49.
• Taşmektepligil, M. Y. (2016). An Assessment of the Attitudes of Three Big Football Teams' Supporters in Turkey towards Fanaticism. Universal Journal of Educational Research 4(11): 2669-2676.
• Tunc, T., Karakas, F., Cankaya, S.,Taşmektepligil, M. Y. (2016). Attitudes of the police candidates according to football supporter fanaticism scale. Turkish Journal of Sport and Exercise.18(2):123-27.