CİMNASTİK ANTRENÖRLERİNDE MESLEKİ YETERLİK, DUYGUSAL EMEK VE TÜKENMİŞLİK DUYGUSUNUN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 4, 147 - 168, 31.12.2021

Derya Dükel , Zekai Pehlevan

Öz

Araştırma 2019-2020 yılı vizeli cimnastik antrenörlerin, mesleki yeterlik, duygusal emek, mesleki tükenmişlik düzeylerinin cinsiyet, deneyim süresi, görev yaptıkları yer, sporcu yaş grubu ve eğitim düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma betimsel-karşılaştırma modelde planlanmıştır. Örneklem grubunu evren içerisinden kolayda örnekleme yöntemi ile ulaşılan 223 cimnastik antrenörü oluşturmaktadır (%38,6; n=86 kadın, %61,4; n=137 erkek). Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Duygusal Emek Ölçeği (DEÖ), Antrenör Yeterlik Ölçeği (AYÖ-II) ve Tükenmişlik Ölçeği (TÖ) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerle birlikte t testi ve ANOVA istatistik teknikleri kullanılmıştır. Hata payı 0,05 olarak alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda DEÖ yüzeysel rol yapma, derinden rol yapma ve doğal duygular; TÖ duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve düşük kişisel başarı alt boyutlarında gruplar arasında anlamlı farklar bulunmuştur (p<,05). Sporcu yaş grupları değişkeni açısından ise TÖ ve AYÖ-II alt boyut toplam puanları ile gruplar arasında yine anlamlı farklar bulunmuştur (p<,05).

Anahtar Kelimeler

Cimnastik, Antrenör, Yeterlik, Duygusal Emek, Mesleki Tükenmişlik

Kaynakça

• Ardıç, K. ve Polatçı, S., (2009).Tükenmişlik sendromu ve madalyonun öbür yüzü işle bütünleşme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Enstitüsü Dergisi. (32): 21-46.
• Arı, G.S. ve Bal, E.Ç., (2008).Tükenmişlik kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 15 (1): 131-148.
• Ashforth, B.E. ve Humphrey, R.H., (1993). Hizmet rollerinde duygusal emek: Kimliğin etkisi. Academy of management review. 18 (1): 88-115.
• Basım, N. ve Beğenirbaş, M., (2012). Çalışma yaşamında duygusal emek: Bir ölçek uyarlama çalışması. Yönetim ve Ekonom. 19 (1): 77-90.
• Büyüköztürk, Ş., (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, 8.Baskı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Cemaloğlu, N. ve Şahin, E. D., (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 15 (2): 463-484.
• Chu, K. H. L. ve Murrmann, S. K., (2006). Development and validation of the hospitality emotional labor scale. Tourism Management. 27 (6): 1181-1191.
• Çapri, B., (2013). Tükenmişlik ölçeği-kısa formu ile eş tükenmişlik ölçeği-kısa formu’nun Türkçe uyarlaması ve psikoanalitik-varoluşçu bakış açısından mesleki ve eş tükenmişlik ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 13(3): 1393-1418.
• Dahling, J. J. ve Perez, L. A., (2010). Older worker, different actor? Linking age and emotional labor strategies. Personality and Individual Differences. 48: 574-578.
• Daley, M.R., (1979). Burnout: Smoldering problem in protective services. Social Work.
• Diefendorff, J.M., Croyle, M.H. ve Grosserand, R.H., (2005), “The Dimensionality and Antecedents of Emotinal Labor Strategies”. Journal of Vocational Behavior. 66(2): 339-357.
• Dinç, K., (2008). İlkyardım mesleklerinde tükenmişlik sendromu. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İnsan Kaynakları Yönetimi ve Kariyer Danışmanlığı Anabilim Dalı.
• Domagalski, T. A., (1999). Emotion in organizations: Main currents. Human relations. 52(6): 833-852.
• Erkul, A., (2014). Meslek lisesi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi.Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Planlaması Anabilim Dalı.
• Ermiş, E., Satıcı, A., Bostancı, Ö., İmamoğlu, O. ve Taşmektepligil, M. Y,. (2019). Tenis antrenörleri yeterlilik düzeyinin araştırılması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 14 (20): 1-1.
• England, P. and Farkas, G., (1986), Households, Employment, And Gender: A Social, Economic, And Demographic View. New York: Aldine.
• Feltz, D. L., Chase, M. A., Moritz, S. E., & Sullivan, P. J., (1999). A conceptual model of coaching efficacy: Preliminary investigation and instrument development. Journal of Educational Psychology. 91 (4):765.
• Freudenberger, H. J., (1974). Staff burnout. Journal of Social Issues. 30: 159–65.
• Gliner, I. A. & Morgan, G. A., (2000). Research desing and analysis in applied settings: An integrated approach_ Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. (S. Turan, 2. Basımdan Çeviri), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Grandey, A., (2000). Emotion regulation in the workplace: A new way to conceptualize emotional labor. Journal of Occupational Health Psychology. 5(1): 95–110.
• Güllü, S. ve Donuk, B., (2019). Futbol Antrenörlerinin Duygusal Emek ve Antrenör Yeterlilikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Tarih Okulu Dergisi (TOD).
• Hochschild, A., (1983), The managed heart: commercialization of human feeling, berkeley, University of California Pres.
• Horn, T. S., (2002). Coaching effectiveness in the sport domain. In T. S. Horn (Ed.), Advances in sport psychology (2nd ed., pp. 309-354). Champaign,IL: Human Kinetics
• İraz, R. ve Ganiyusufoğlu, A., (2011). Örgütlerde mesleki tükenmişlik ve akademisyenler üzerinde bir uygulama. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi - Selçuk Üniversitesi. 15(21): 451-472
• James N., (1989). “Emotional Labour: Skill and Work in the Social Regulation of Feelings”, The Sociological Review, 37 (1): 15-42
• Karabanow, J., (2000). “The Organizational Culture of a Street Kid Agency: Understanding Employee Reactions to Pressures to Feel”, Emotions in The Workplace: Research, Theory, and Practice, 165-176
• Kelgökmen A.H., Saçlı Uzunöz F., ve Demirhan G., (2016). Beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin saptanması ve karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (3): 1503-1516.
• Kleinman, S. ve Copp, M.A., (1993). Emotions and fieldwork, Newbury Park, CA: Sage publications.
• Kruml, S.M. ve Geddes, D., (2000), “Exploring The Dimensins of Emotional Labor:The Heart of Hoschshild’s Work”, Management Comunication Quarterly, 14 (1): 8-49
• Mastracci, S. H., Newman, M. A., ve Guy, M. E., (2006). Appraising emotion work: Determining whether emotional labor is valued in government jobs. The American Review of Public Administration, 36(2): 123-138.
• Morris, J. A. ve Feldman, D. C., (1996). The dimensions, antecedents, and consequences of emotional labor. Academy of management review, 21(4): 986-1010.
• Myers, N. D., Feltz, D. L., Chase, M. A., Reckase, M. D., ve Hancock, G. R., (2008). The coaching efficacy scale II—High school teams. Educational and Psychological Measurement. 68(6): 1059-1076.
• Öz, E. Ü., (2007). Effect of emotional labor on employees’ work outcomes. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimlerler Enstitüsü.
• Özçelik, Z., (2019). Diş hekimlerinde duygusal emek ile tükenmişlik ilişkisi: Adana örneği. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı.
• Özgen, I., (2010), Turizm işletmelerinde duygusal emek, Detay Yayıncılık, Ankara
• Öztürk, S., (2018). Güreş antrenörlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Yükse Lisans Tezi. Balikesir: Balıkesir Üniversitesi , Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı.
• Rafaeli, A. ve Sutton, R. I., (1987). Expression of emotion as part of the work role. Academy of management review, 12(1): 23-37.
• Rafaeli, A.ve Sutton, R. I., (1989). The expression of emotion in organizational life. Research in organizational behavior, 11(1): 1-42.
• Steinberg, R. J. ve Figart, D. M., (1999). Emotional demands at work: A job content analysis. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 561(1): 177-191.
• TDK., (2021). Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Tolunay, Ö., (2010). Sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ve örgütsel bağlılık ve örgütsel iletişim ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türkiye Cimnastik Federasyonu. (2020). Erişim adresi: https://www.tcf.gov.tr/
• Unutmaz, V. ve Gençer, T., (2017). Antrenör yeterlilik ölçeği II'nin Türkçe uyarlama çalışması. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2): 69-78.
• Uysal, A. A., (2007). Öğretmenlerde gözlenen duygusal yaşantı örüntülerinin ve duygusal işçiliğin mesleki iş doyumu ve tükenmişlik üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla: Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Vetrehperi., (2019). Yates süreklilik düzeltmesi nedir? Erişim adresi: https://vetrehberi.com
• Yates, F., (1934). "Contingency table involving small numbers and the χ2 test". Journal of the Royal Statistical Society. (1): 217-235
• Yıldırım, S., (2007). Anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik düzeyi ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğtim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı.
• Yüksel, Y. ve Yüksel, G. A., (2018). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. (BOLU ili örneği). X. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresinde sunulan bildiri, Nevşehir. Erişim Adresi: https://atif.sobiad.com/index.jsp?modul=makale-goruntule&id=AW4Rksk_yZgeuuwfeCBL
• Yürür, S.,ve Ünlü, A. G. O. (2011). Duygusal emek, duygusal tükenme ve işten ayrılma niyeti ilişkisi. The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 13(2).