EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN HARİTA OKURYAZARLIĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2007, Cilt: 12 Sayı: 17, 185 - 202, 11.09.2011

Bilal Duman , Mustafa Girgin

Öz

Harita okuryazarlığı geleneksel anlamda dünya ile ilişki
kurmamızı sağlayan okuryazarlığın ötesinde; durumsal anlamda
mantıksal çıkarımlarda bulunarak bireyin zihinsel şemalarını
yapılandırması ile evrensel ve toplumsal bağlamdaki değer
yargıları, göstergeleri, grafikleri ve ritüelleri okuyup
anlayabilmektir. Bununla birlikte harita okuryazarlığı, bireye
düşünce, eylem, obje, grafik ve sembolleri anlama ve yorumlama
imkânı vererek, yaşam boyu öğrenme bilincini oluşturma, bu
bilinci geliştirmede etkin öğrenmelerle problem çözme
becerilerini kazanmalarını sağlayabilmektedir. Bilgi çağında
bilginin hangi formatlarda üretildiğini ve kullanıldığını
anlayabilmek için günümüz insanı çoklu okuryazar olmak
zorundadır. İlgili literatür tarandığında 34 tür okuryazarlık
olduğu görülmüştür. Ancak bu çalışmada harita okuryazarlığı bir
metafor olarak kullanılmıştır.
Bu çalışmanın genel amacı harita okuryazarlığının
üniversite öğrencilerinin zihinsel şemalarını, kavram haritalarını,
kültürel değerleri ve göstergeleri yorumlamaları ve mekânsal
algılama becerisi üzerilerindeki etkisini irdelemektir. Bu
bağlamda harita okuryazarlığının öğrencilerin kavram
haritaları oluşturmalarına; mekânı algılama becerilerine;
kültürel değerleri anlamalarına; göstergeleri yorumlamalarına;
zihinsel öğrenme şemalarına etkisi aranmıştır.
Araştırma tarama modeline göre tasarlanmıştır.
Araştırmanın evreni Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi
öğrencileridir. Örneklem grubunu ise Eğitim Fakültesi üçüncü
sınıf öğrencileri (N=425) oluşturmaktadır.
Verilenin toplanmasında harita okuryazarlığının,
öğrencilerin zihinsel ve duyuşsal şemalarını yapılandırmaları,
kavram haritalarını oluşturmaları, mekânı algılamaları, kültürel
değer ve göstergeleri algılama ve yorumlamaları üzerine etkisine ilişkin öğrencilerin görüşlerini belirlemek için anket
geliştirilmiştir. Verilerin çözümü için yüzde, frekans, aritmetik
ortalama ve standart sapma gibi istatistik teknikleri kullanılarak
yorumlar yapılmıştır

Kaynakça

• BARROW, J. D., 2002. Olanaksızlık (Nermin Arık). Sabancı Üniv. Yay., Istanbul.
• BATUR, Enis, 2000. “Coğrafyasızlar Için Haritalar” Yeryüzü Suretleri F. Muhtar Katırcıoğlu Koleksiyonu. YKY, Istanbul.
• DEBORD, Guy,, 1996. Gösteri Toplumu (Ayaen Ekmekçi-Okaan Taakent). Ayrıntı Yay., Istanbul.
• FAY, Brian, 2001. Çağdas Sosyal Bilimler Felsefesi (Ismail Türkmen). Ayrıntı Yay., Istanbul.
• FREĠIE Paulo – MACEDO, Donaldo 1998. Okuryazarlık (Serap Ayhan) Imge Kitabevi, Ankara.
• HEINICH, R , MOLENDA, M. & RUSSEL, J.D. (1989). Instructional Media and New Technologies of Instruction, (Third Edition), Macmillan Publishing Company.
• http://library.thinkquest.org/J002391/functions.html#anchor308201
• http://www.enocta.com/tr/kaynaklar_makale_detay.asp?url=203/12.12.2004
• http://www.meb.gov.tr/Stats/ist2001/Bolum4s6.htm/12.12.2004
• IPEK I. (2003). Bilgisayarlar, Görsel Tasarım ve Görsel Öğrenme Stratejileri. The
• LEKTORSKY, Viktor 1992 Özne Nesne Bilis (Sükrü Alpagut) Kuram Yay., Ankara.
• NICK K. and NICK V. (2000). How to Grow a Better Brain. (13.09.2004‟te elde edilmistir:
• SARI, Fulya. 2002. “Bilgisayar Öğrenme ve "Bilissel Okuryazarlık". Bilisim Dergisi S. 81, http://dergi.tbd.org.tr/yazarlar/26082002/fulya_sari.htm/20.12.2004.
• SHYROCK, Clara M., 1939. “Gradations in Map Learning”. National Council for Geography Teachers, December, 27 1938, Boston.
• SENGÖR, A.M., Celal 2000. “Ben Neredeyim, Sen Neredesin, O Nerede?”.Yeryüzü Suretleri, F. Muhtar Katırcıoğlu Koleksiyonu. YKY, Istanbul.
• TANILLI, Server. Cumhuriyet Gazetesi 11.09.1998
• Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET July 2003 ISSN: 13036521 Volume 2, Issue 3, Article 9
• ULUĞTEKIN, N.,-IPBÜKER, C., Kartografya ve Coğrafi Bilgi Sistemi. ITÜ, Istanbul http://www.hun.harita.8m.com/cbs3.htm/23.02.2005.