Awareness of the people of region on the development and protection of natural and cultural environment in the Munzur Valley National Park

Yıl 2017, Cilt: 22 Sayı: 38, 63 - 86, 18.07.2017

Cemali Sarı , Yağmur Bidav

Öz

In this study, we aim to
investigate the attitudes of the local people towards the national park and
their awareness towards the development of the national park, to reveal the
importance of the park for the people living in the region, and at the same
time, to determine the demands of the region in Tunceli, MVMP.

Although lots of studies have been
conducted on MVMP, the local people weren’t included in those studies. The
cultural qualities along with the physical features of the area should be
considered in managing these protected areas. The protected areas must be
managed together with users, protectors, directors and the local people living
in the region. In this study, apart from directors and protectors, the
viewpoints of the users and the local people were considered from all points of
view. The study is important in terms of revealing the local people’s awareness
of the development and protection of the natural and cultural environment of
MVMP, and also revealing the importance they give to this area and their
demands from it.

 Survey Application and literature
review were employed in
the study. The Survey, developed by the researchers, was applied face to face
to 452 randomly chosen people in the city center of Tunceli. The survey, which
have three main sections, consists of 32 questions on people’s perception of
the socio demographic qualities, the MVMP’s recreational usage and the main
problems of the park and solutions to those problems. The data were
analyzed in SPSS program. The results were associated and SWOT analysis of the
MVMP was conducted. Opinions and suggestions were also integrated into it.

 SWOT analysis, which
considered
the awareness of the native people for the development and protection of the
national park, has revealed the weaknesses and strengths of the natural park.
Local people are knowledgable enough about the national park because the MVMP
 is close to the city centre. MVMP is so
important for the local people, living in the vicinity. This importance grows
out of both cultural and economical reasons. The people’s  support can be received for the MVMP’s
recreation and they have adequate awareness to do everything in their power
for  protection of MVMP. The people’s
demands is mostly about its recreational usage. Participants’ demands
underscore the fact
that recreational activities must be structured without harming MVMP.

Anahtar Kelimeler

Munzur Valley National Park, Natural and Cultural Environment, Protected Areas, Awareness of the Native People, Tunceli

MUNZUR VADİSİ MİLLİ PARKI'NDA DOĞAL VE KÜLTÜREL ÇEVRENİN GELİŞTİRİLMESİ VE KORUNMASI ÜZERİNE YÖRE HALKININ FARKINDALIĞI

Öz

Bu
çalışmada; Türkiye’deki milli parklardan biri olan Munzur Vadisi Milli
Parkı’nın (MVMP) bulunduğu Tunceli ilinde yöre halkının milli parka yönelik
tutumu ile milli parkın gelişimine yönelik farkındalığını belirlemek, milli
parkın yöre halkı için önemini ortaya çıkarmak, aynı zamanda yörenin
taleplerini tespit etmek amaçlanmıştır.

 MVMP
ile ilgili birçok çalışma yapılmış olsa da çalışmalara yöre halkı dahil
edilmemiştir. Korunan alanların yönetimi için alanın fiziksel özellikleri ile
birlikte kültürel özellikleri de ele alınmalıdır. Aynı zamanda korunan
alanların yönetimini kullanıcılar, korumacılar, yöneticiler ve yöre halkının
kendisi birleşerek gerçekleştirmelidir. Bu çalışmada yöneticiler, korumacılar
dışında kullanıcılar ve yöre halkının bakış açısı ele alınmıştır. Çalışma,
MVMP’nın doğal ve kültürel çevrenin geliştirilmesi ve korunması için yöre
halkının farkındalığını, bu alana verdiği önemi ve bu alan için taleplerini
ortaya koyması yönüyle önemlidir.

Çalışmada
anket uygulaması ve literatür taranmasına dayanan bir yöntem kullanılmıştır.
Araştırmacılar tarafından geliştirilen anket, Tunceli il merkezinde rastsal
olarak seçilen 452 kişi ile yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır. Anket,
sosyo-demografik özellikler, MVMP’nın rekreasyonel kullanımı, Parkın temel
sorunları ve çözümleri üzerine ilişkin halkın algısına yönelik sorular olmak
üzere 3 ana başlıkta toplanmış 32 sorudan oluşmaktadır. Bu anketler SPSS
programında girilmiş ve analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulardan çıkan sonuçlar
karşılıklı ilişkilendirilmiş ve milli parkın SWOT analizi ortaya çıkarılmıştır.
Görüş ve önerilere yer verilmiştir.

SWOT
analizi, milli parkın geliştirilmesi ve korunması için yerel halkın
farkındalığını da ele alarak, milli parkın zayıf yönlerini ve güçlü yönlerini
ortaya çıkarmaktadır. Yöre halkı, MVMP’nı yeterince iyi tanımaktadır. Bunun
nedeni milli parkın şehir merkezine yakın olmasıdır. MVMP çevresinde yaşayan
yerel halk için oldukça önemlidir. Bu önem gerek kültürel gerekse ekonomik
nedenlerden kaynaklanmaktadır. MVMP’nın yeniden yapılandırılması için yerel
halkın desteği alınabilecek ve korunması için de halk elinden geleni yapacak
farkındalığa sahiptir. Yöre halkının milli parkın yapılandırılması için
bulunduğu talepler, çoğunlukla kendi rekreasyonel kullanımları ile ilgilidir.
Katılımcıların talebi, rekreasyonel faaliyetlerin milli parka zarar vermeyecek
şekilde yapılandırılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Munzur Vadisi Milli Park, Doğal ve Kültürel Çevre, Korunma Alanları, Yerel Halkın Farkındalığı, Tunceli

Kaynakça

• Çevre ve Orman Bakanlığı, 2007, Korunan Alan Planlaması ve Yönetimi, Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi Projesi Deneyimi, TŞOF Trafik Matbaacılık A.Ş., s.167, Ankara.
• Dünya, N., 2012, Doğa Koruma Alanlarından Milli Parklarda Baraj Ve Hidroelektrik Santrali Uygulamalarının İncelenmesi:Munzur Vadisi Milli Parkı Örneği, Şehir Bölge Planlama Ana Bilim dalı Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, İstanbul
• Geray, U. ve Küçükkaya, İ., 2011, Havza Yönetim Modeli Üzerine Düşünceler.
• Özbay, S., 2008, Doğa Koruma Alanlarında Planlama Çalışmaları ve Ayvalık Adaları Tabiat Parkı Yönetim Planı Önerisi, İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, s.147.
• Özhatay, N., Hatay, S., Byfield, A., 2003, Türkiye'nin 122 Önemli Bitki Alanı.
• Phillips, A., 2002, Management Guidelines for IUCN Category V Protected Areas: Protected Landscapes/Seascapes. IUCN Gland, Switzerland and Cambridge, UK. xv + 122pp.
• Sarı, C., 2007, Çeşitli Koruma Statülerindeki Alanların Turizm Amaçlı Kullanımı: Güllük Dağı (Termessos) Milli Parkı Örneği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ss.249-266.
• Tercan, B. ve Tunçer, M., 2010, Tunceli Munzur Vadisimilli Parlı Uzun Devreli Gelişme Planı, Planlama Süreci Ve Sonuçları, I. Uluslararası Dersim Sempozyumu, Tunceli.
• T.C Çevre ve Orman Bakanlığı, 2007, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Milli Parklar Dairesi Başkanlığı, Munzur Vadisi Milli Parkı, 1/25.000 Ölçekli Uzun Devreli Gelişme Planı.
• T.C Orman ve Su işleri Bakanlığı, 2012, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Munzur Vadisi Milli Parkı, 1/50.000 Ölçekli, Uzun Devreli Gelişme Revizyon Planı,
• TUİK, 2015, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi.